امکان کودتا در عراق منتفی است

احمد چلبی معاون نخست وزیر سابق عراق از شخصیت های سیاسی بانفوذی است که در ایجاد روابط با شخصیت ها و گروه های مختلف عراقی از تبحر زیادی برخوردار است. وی که سال ها در زمان حاکمیت صدام در تبعید به سر برده در حال حاضر ریاست کمیته بسیج عمومی برای طرح امنیتی بغداد، ریاست هیات ملی بعث زدایی و ریاست کنگره ملی عراق را برعهده دارد. چلبی اخیراً در دیدار با تعدادی از عراقی های مقیم لندن، سخنانی درخصوص اقدامات امریکا در عراق و برخی دیگر از تحولات این کشور ایراد کرده است. آنچه در پی می آید مشروح اظهارات چلبی است که پایگاه خبری ایلاف آن را منتشر کرده است.
● مسلح کردن قبایل
در حالی که افکار عمومی در داخل امریکا خواهان خروج نیروهای این کشور از عراق است، گروه های سیاسی عراق، دولت این کشور و همچنین کشورهای عربی مخالف این خروج در شرایط کنونی هستند. کشورهای عربی معتقدند این خروج بحران طایفه یی را تحکیم خواهد کرد که این مساله تهدیدی برای عراق و دیگر کشورهای عربی خواهد بود. دولت عراق نیز از این خروج هراس دارد زیرا سازوکارهای لازم برای کنترل اوضاع امنیتی را در اختیار ندارد. در چنین وضعی امریکا با هدف ایجاد توازن مسلحانه و به رغم مخالفت دولت عراق، ۱۲ هزار تن از قبایل را در اطراف بغداد یعنی در مناطق ابوغریب، رضوانیه، یوسفیه، تاجی و غیره مسلح کرده که برابر با یک لشکر است. فرماندهی این افراد مسلح را هم برخی افسران گارد ریاست جمهوری صدام برعهده دارند.
● مواضع همسایگان، امریکا و سازمان ملل
قطعنامه های سازمان ملل درخصوص عراق مبتنی بر حضور نیروهای چندملیتی و در رأس آن امریکا است، اما این نیروها بدون اجازه دولت عراق اقدام به عملیات نظامی در این کشور می کنند تا جایی که در حال حاضر ۲۲ هزار عراقی در زندان های نیروهای چندملیتی هستند. پس از آنکه امریکا نیروهای مسلح سابق عراق را منحل کرد، نیروهای جدیدی براساس تقسیمات طایفه یی تشکیل داد که این مساله، فساد زیادی به بار آورد و رشوه های زیادی با هدف جذب نیروهای جدید پرداخت شد.
درخصوص همسایگان نیز سوریه معتقد است که امریکا از عراق علیه سوریه در مساله لبنان و اسرائیل استفاده می کند. ایران معتقد است که ممکن است امریکا از عراق برای حمله به آن کشور استفاده کند. کویت سکوت اختیار کرده است. عربستان معتقد است ثبات عراق، این کشور را به عنوان رقیبی نفتی در مقابل آن قرار خواهد داد ضمن آنکه ایجاد نظام دموکراتیک در عراق بر نظام حکومتی عربستان تاثیر منفی خواهد گذاشت. اردن نیز عراق باثبات را خطری برای خود می داند و ترکیه هم نگران افزایش فعالیت های حزب کارگران کردستان ترکیه علیه دولت این کشور در صورت ثبات در عراق است.ایران در حال حاضر تنها کشور کمک کننده به عراق به ویژه در زمینه خدمات و فرآورده های نفتی است. درخصوص سازمان ملل نیز باید گفت که این سازمان نمی تواند نقش مثبتی در عراق ایفا کند.آوارگان عراقی هم که بخش عمده آنها در سوریه و اردن هستند در وضعیت بسیار بدی به سر می برند و مورد بی احترامی قرار می گیرند. چندی قبل در سفری که به سوریه کردم مسوولان سوری از بازداشت ۱۵ هزار تن از آوارگان عراقی به دلیل ارتکاب جرم خبر دادند.
● دولت ضعیف و نبود خدمات
عراق با مشکلات سیاسی واقعی مواجه است و اساس آن وجود دولتی است که اگرچه قانونی است، اما ضعیف عمل می کند. در حال حاضر هیچ گونه فعالیت اقتصادی جدی در عراق صورت نمی گیرد و مردم به جز مقدار ناچیز مستمری که از دولت می گیرند منبع درآمد دیگری ندارند.درآمد دولت نیز تنها از طریق یک پالایشگاه نفتی در خلیج فارس به دست می آید. صادرات نفت به دلیل تخریب زیرساخت های نفتی، سیری نزولی و بحرانی دارد. عراق نیاز به تولید ۲۲ میلیون لیتر بنزین و ۲۳ میلیون لیتر گازوئیل در روز دارد در حالی که میزان تولید بنزین روزانه آن در حال حاضر از ۱۰ میلیون لیتر تجاوز نمی کند. وضعیت بغداد نیز بسیار بحرانی است و نبود آب، برق، سوخت و همچنین افزایش بیکاری، بحرانی جدی برای پایتخت ایجاد کرده تا جایی که ۸۵ هزار خانواده از بغداد به سایر مناطق عراق کوچ کرده اند.
● بعث زدایی
امریکا به دلیل فشار برخی جریان های عربی، خواستار لغو قانون بعث زدایی است. بسیاری از کشورهای عربی خواهان بازگشت دوباره بعثی ها به حاکمیت و مناصب دولتی هستند.هیات ملی بعث زدایی که من ریاست آن را برعهده دارم میان حزب بعث به عنوان یک سازمان شووینیستی و بعثی ها به عنوان اشخاص و ممانعت از انتقام از آنها، تفاوت قائل است. مجموع کل بعثی ها در زمان صدام یک میلیون و ۲۹۹ هزار نفر بود، اما پس از حمله امریکا این رقم به ۳۲ هزار نفر رسید. از این تعداد نیز دو هزار نفر تقاضای بازنشستگی کردند که با آن موافقت شد. ۱۵ هزار نفر نیز تقاضای استثنا از قانون بعث زدایی کردند که با ۱۴ هزار نفر از آنها موافقت شد، اما ۱۵ هزار نفر دیگر نه تقاضای بازنشستگی کردند و نه از قانون بعث زدایی مستثنا شدند که این عده یا در خارج عراق هستند یا در کنار گروه های مسلح در حال جنگ در داخل عراق.
● آینده عراق
عراق با توجه به شرایط کنونی آینده دشواری پیش رو دارد به ویژه آنکه نوری مالکی نخست وزیر توانایی انتخاب وزیران با لیاقت پس از خروج ۱۷ وزیر از دولت را ندارد و به همین دلیل برگزاری انتخابات زودهنگام در عراق برای خروج از این بن بست بسیار ضروری است. موضوع دیگری نیز که قابل ذکر است اینکه در شرایط کنونی وقوع کودتای نظامی در عراق غیرممکن و منتفی است.

منبع : روزنامه اعتماد