رونالد کومان اسطوره کاتالان، یادگار لاله‌ها

رونالد کومان اسطوره‌ای از نوع مدرسه فوتبال آژاکس نیست با این‌حال آنقدر در فوتبال هلند درخشیده که هیچ‌کس تصور نمی‌کند او متولد گرونیگن است.
● تکامل اسطوره
رونالد در ۲۱ مارس ۱۹۶۳ متولد و در سال ۱۹۸۰ فوتبال حرفه‌ای را آغاز کرد. اولین باشگه او تیم محل زادگاهش یعنی ”اف سی گرونیگن“ بود. کومان در ابتدای دوران فوتبال یک بازیکن خط حمله بود؛ اما پس از مدتی یک اتفاق عجیب و البته تکراری پست بازی وی را تغییر داد. بله، چند مدافع تیم دسته پائین لیگ هلند مصدوم بودند و مربی مجبور شد از وجود ولی در خط دفاعی بهره ببرد. آزمایش قابل قبول کومان نظر مربی را جلب نمود و او به این ترتیب رسماً تبدیل به یک مدافع شد.
شم گلزنی کومان با وجود حضورش در خط دفاعی بالا بود و در اولین فصل حضورش با چند ضربه آزاد زیبا دروازه رقیبان ”گرونیگن“ را گشود. با این‌حال فصل کوچ فرار رسید. تیم بعدی او آژاکس نام داشت. کومان آنقدر جوان بود که در مدرسه فوتبال جوانان آژاکس پذیرفته شد؛ با این‌حال آنچه او تصور می‌کرد با واقعیت تضاد آشکاری داشت. حضور وی در این تیم با مشکلات عدیده‌ای همراه بود. او با مربی اختلاف پیدا کرد و باشگاه را ترک نمود. آنچه خشم هواداران آژاکس را برانگیخت حضور وی در تیم رقیب یعنی آیندهوون بود. کومان در تمام ورزشگا‌ه‌ها از سوی هواداران آژاکس هو می‌شد. رونالد در نهایت بحران را پشت سر گذاشت و به روزهای اوج خود بازگشت. این جوان در آیندهوون بهترین بازی‌ها را ارائه می‌داد. اولین بازی‌های ملی او در یورو ۸۸ رقم خورد. جائی‌که در کنار بزرگانی چون ریکارد، گولیت، فان‌باستن و ون بروکلن تحت نظر رینوس میشل یکی از بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال هلند را تشکیل داده بودند.
در جریان بازی مرحله نیمه‌نهائی یورو ۸۸ مقابل آلمان، کومان پیراهن اولاف تون را کشید و این حرکت باعث ایجاد جنجال‌هائی شد. هر چند این جنجال‌ در سایه برتری هلند مقابل آلمان کمرنگ جلوه کرد؛ اما درس عبرتی بود تا رونالد بزرگ هرگز به مسائل حاشیه‌ای روی نیاورد.
به هر حال در عرصه باشگاهی اوضاع برای کومان آفتابی بود؛ چرا که مدتی قبل از یورو ۸۸ همراه با آیندهوون به افتخار بزرگی رسید. تیم او به فینال لیگ اروپا رسیده و رویاروی بنفیکا (تیم فعلی کومان مربی) قرار گرفت. دفاع جانانه وی مقابل تیم به ظاهر قوی‌تر، تحسین همگان را برانگیخت و در نهایت ضربات پنالی حکم به قهرمان تیم کومان داد. فصل کوچ فرا رسیده بود تیم رؤیائی بارسا چشم انتظار وی بود. حضور وی همراه با کامیابی‌های پی‌درپی بارسا، بیش از پیش مدافع مقتدر بارسا را در چشم علاقه‌مندان جای داد. اولین قهرمانی از سری کامیابی‌های پیاپی بارسا قهرمان فصل ۱۹۹۱ لالیگا برای قهرمانی در اروپا نقشه کشیده بود. بارسا، بنفیکا تیم سرحال آن‌زمان را شکست داده و به فینال رسید. رقیب فینال تیمی به نام سامپدوریا شگفتی‌ساز لیگ ایتالیا بود. برخلاف آنچه تصور می‌شد بارسا نتوانست سامپدوریا را به زانو درآورد. وقت اضافه در راه بود و البته یک ضربه آزاد. چه کسی می‌توانست بارسا را نجات دهد؟ رونالد کومان. او پشت توپ ایستاد و از فاصله تقریباً ۴۰ متری، دروازه جیان لوکا پالیوکا را باز کرد. بارسا ۱۵ دقیقه مقاومت کرد و با سوت پایان، بزرگ‌ترین روز تاریخ باشگاه رقم خورد. کومان قهرمانی آبی و اناری‌ها بود؛ هر چند آفتاب اقبال وی در این تیم نیز رو به غروب بود.
بارسا و کومان قهرمانی‌های پیاپی را می‌شماردند؛ اما یک مصدومیت بد موقع تداوم آرزوهای کومان با پیراهن بارسا را ناممکن می‌ساخت. در رده ملی کومان با هلند جام‌جهانی ۱۹۹۰ را تجربه نمود. هلند در گروهی‌که انگلستان قدرت مطلق بود، به مدد گل زده بیشتر فراتر از ایرلند راهی دور دوم شد؛ اما آنجا یورگن کلینزمن و تیم‌ملی آلمان آرزوهای وی را به باد فنا دادند. در یورو ۹۲ نیز او کنار نسل نوظهور، نتیجه مثبتی کسب نکرد. جدائی فان‌باستن ضربه بزرگی به تیم ملی هلند وارد آورده بود؛ اما هیچ‌کس نمی‌دانست استحکام خط دفاعی هلند تنها به خاطر وجود مردی به نام رونالد کومان است.
● رو به غروب
جام‌جهانی ۱۹۹۴ پایان کار کومان در تیم ملی بود. او می‌خواست برای کشورش افتخاری بیافریند؛ اما خیلی وقت بود که هلند توانی برای افتخارآفرینی نداشت. ناکامی در جام‌جهانی ۱۹۹۴ پایان کار کومان در تیم ملی هلند بود. سراسر مردم هلند از او تقاضای بازگشت داشتند؛ اما او خونسردانه به تمامی درخواست‌ها نه می‌گفت. چند ماه قبل‌تر کومان یک قهرمانی شگفت‌آور را همراه بارسا تجربه کرد. پایان دوران فوتبال وی در قطب دیگر فوتبال هلند یعنی فاینورد رقم خورد. به این ترتیب کومان علاون بر تمام افتخارات زمین سبز فوتبال در حاشیه‌سازی نیز جایگاه ویژه‌ای یافت. در واقع او یکی از معدود هلندی‌هائی بود که حضور هر ۳ قطب بزرگ فوتبال این کشور را تجربه کرد. هر چند زندگی شخصی وی آنقدرها هم پر سروصدا نبود. کومان خیلی زود ازدواج کرد. خانه وی برخلاف اکثر فوتبالیست‌های بومی قصری در آمستردام نبود بلکه خانه سفید کوچکی در زادگاهش بود. کومان اینگونه دوران بازنشستگی را سپری نمود تا اینکه روزی باشگاه آژاکس به او پیشنهاد همکاری داد.
● قدم او راه مربیگری
کومان حضور روی نیمکت را با قبول رهبری تیم‌های پایه آژاکس تجربه کرد. پس از مدتی کوتاه ”کو آدریانسه“ از سمت مربیگری آژاکس کناره گرفت و کومان جایگزینش شد. این اتفاق مصادف با شروع فصل ۲۰۰۲ بود. آژاکس لیگ هلند را فتح کرد و با کمک استعدادهای بزرگی چون ون دروارت، ون پرسی، وامبرتو و... به پیشروی در لیگ قهرمانان پرداخت. آنها در مرحله گروهی اوضاع جالب‌توجهی داشتند و در نهایت به جمع ۸ تیم برتر اروپا راه‌یافته‌اند. تساوی صفر بر صفر در آره‌نا می‌توانست با یک تساوی گل‌دار در سن‌سیرو، میلان را حذف کرده و آژاکس را به نیمه‌نهائی اروپا برساند. این آرزو تا دقیقه ۹۲ عملی شد؛ ولی توماسون با همراهی اینزاگی فرشته نجات میلان نام گرفتند. آژاکس در آخرین ثانیه‌ها حذف شد هر چند راه پرافتخار کومان با جوانان دست‌پرورده‌اش ادامه داشت. یک سال بعد افتخارات کومان و آژاکس حداقل در داخل هلند بازتاب فراوانی داشت. ظاهراً کومان از این‌همه تعریف و تمجید مغرور شده بود؛ چرا که خیلی زود او و تیمش از اسب افتخار به پائین پرتاب شدند. مسئولان آژاکس خیلی صبر نکردند.کومان از آژاکس اخراج شد و بازیکنان جوان او پراکنده شدند. رونالد علت اخراج خود را از دست دادن ستارگانش آن‌هم پس از تنها یک فصل درخشش می‌دانست. کومان مدت زیادی بیکار نماند. اولین پیشنهاد از سوی بنفیکا رسید. باشگاه پرتغالی پس از کسب قهرمانی آن هم پس از یک دهه تراپاتونی را از کار برکنار کرد! کومان وظیفه داشت نهال کاشته شده او را بارور ساخته و بنفیکا را به دوران طلائی خود بازگرداند. نتایج او در این فصل با هر معیاری راضی‌کننده است. بنفیکا در لیگ، عملکرد مناسبی نداشته؛ اما در لیگ قهرمانان غوغائی به پا کرد. صرف‌نظر از نتیجه بازی برگشت مقابل بارسا، نفس حضور بنفیکا در جمع ۸ تیم برتر که برای اولین بار طی یک دهه اخیر رخ داده، اهمیت کار کومان را نشان می‌دهد.
● گفته‌هائی از کومان
”همواره باید توپ را در اختیار داشته باشید در آن‌صورت می‌توانید نهایت استفاده را برده و پیروز میدان باشید. آسیب‌دیده‌های زیادی داریم اما با این وضعیت کنار آمده و واقعیت‌های تیم را مدنظر قرار می‌دهیم. بازیکنان مصدوم به زودی شرایط بازی را به‌دست می‌آورند و من در این مورد کوچکترین نگرانی ندارم. می‌دانید که ما حتی بدون حضور بازیکنان کلیدی خود نیز نتایج مطلوبی کسب نمودیم. در نیمه اول بازی مقابل آژاکس فوق‌العاده بازی کردیم. اگر چنین کیفیتی را بروز دهیم، در آینده تبدیل به نام قابل احترامی برای فوتبال دنیا خواهیم شد. تمدید قرارداد؟ در این‌باره نظری ندارم. همه چیز در اختیار رؤسای باشگاه است. فکر خود را معطوف به موفقیت در تیم نموده‌ام. هرگاه زمان حضورم در این تیم به پایان برسد، خودبه‌خود تئورهای من نیز متوقف خواهد شد. فوتبال اروپا دشوار شده است. در زمان بازیگری من چند تیم مدعی حضور داشتند؛ اما هم‌اکنون همه تیم‌ها به انگیزه قهرمانی روانه میادین خواهند شد. قهرمانی یونان و پورتو نقشه فوتبال دنیا را دچار تغییر کرده است. مقابل لیورپول کار چندان دشواری پیش‌رو نداشتیم. آنها قهرمان اروپا بودند اما واقعاً آنقدرها درخشان ظاهر نشده بودند. ما آنها را حذف کردیم که این مسئله تا ابد در کارنامه‌ من باقی خواهد ماند، آن هم به‌عنوان یک نقطه درخشان. بازنشستگی؟ از هم اکنون به آن دوران فکر نمی‌کنم. آرامش از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر بازنشسته شدم تنها به خانواده‌ام فکر خواهم کرد. بچه‌هایم بزرگ شده‌اند و احتیاج به یک پدر کومان مهربان دارند!“
● نظراتی راجع به کومان
باکه‌رو (هم‌تیمی کومان در بارسا): ”او را باهوش بالایش و آن گل فوق‌العاده در فینال لیگ اروپا به یاد می‌آورم. کومان دارای یک پای فوق‌العاده قوی بود؛ اما شخصیتش در بیرون از میدان از قدرت شوت‌های وی نیز قوی‌تر بود. کومان برای تمام بازیکنان بارسا یک نیروی محرک بود. او از جمله بازیکنان تاریخ‌ساز بارسا محسوب می‌شود.“
فرانک ریکارد: ”ما در یک آکادمی رشد کردیم؛ اما او احتمالاً مرا نمی‌شناسد. سبک مربیگری ما ۲ نفر کاملاً متفاوت است. برای کومان احترام زیادی قائلم او تیم بزرگی ساخته است. به هر دویمان افتخار می‌کنم؛ چرا که در دوران بازیگری برای ۲ تیم رؤیائی (بارسا و میلان) بازی کردیم! بنفیکا با مربیگری رونالد به موفقیت‌های بزرگی می‌رسد.“
نونو گومژ: ”بنفیکا سال‌های زیادی در حسرت موفقیت بود و خب قهرمانی در لیگ پرتغال با هدایت تراپاتونی به‌دست آمد؛ اما نباید از نقش رونالد کومان غافل شد. او خیلی زود با جو تیم آشنا شد و تیم را در اروپا به موفقیت‌های فوق تصوری رساند. سال‌های خوش بنفیکا فرا رسیده است. باید این موضوع را به اطلاع پورتو و اسپورتینگ لیسبون برسانیم. البته این موفقیت را مدیون بزرگی رونالد هستیم.“
سیمائو سابروسا: ”تنها می‌توانم بگویم او روح تازه‌ای در بنفیکا دمیده است چه اهمیتی دارد که دیگران بگویند این تیم ساخته دست تراپاتونی است. مسئولان باشگاه قدر او را می‌دانند.“
● Top secret
ـ کومان در کودکی علاقه‌مند بود خلبان شود. مدتی بعد شیفته حرفه پلیسی شد؛ اما سرانجام به فوتبال روی آورد.
ـ کومان دوران کودکی پرمسئله‌ای داشت. او علاقه‌ای به درس خواندن نداشت و مدرک تحصیلی خود را هزار زحمت اخذ نمود. از طرفی وی شرارت خاصی داشت، به‌حدی که طی یک‌روز تمام خانه‌های محل سکونت را به‌هم ریخت!
ـ کومان بارسا را تیم محبوب خود می‌داند. او در مصاحبه ۲ ماه پیش خود با روزنامه مارکا پرده از این علاقه برداشت و اعلام کرد روزی دوست دارد بارسا را به‌عنوان مقصد بعدی دوران مربیگری برگزیند. کومان بارسا را نیمی از زندگی خود نامید.
ـ کومان در مقاطعی با ”ورن بروکلن“ سنگربان استثنائی فوتبال هلند مشکل پیدا کرد. این ۲ مدتی با هم قهر بودند؛ اما پس از مدتی اوضاع به حالت عادی بازگشت.
ـ شایعه قرارداد پنهانی وی با شرکت آدیداس و قصد مربی فعلی بنفیکا برای خرید نیمی از سهام شرکت آدیداس هلند، مدتی بر سر زبان‌ها بود؛ اما با توضیحات شفاف کومان همه چیز تکذیب شد.
ـ کومان هنوز به پلی استیشن علاقه‌مند است؛ اما به گفته خود وقت زیادی برای انجام این بازی ندارد.
ـ او تاکنون کمتر فرصتی یافته تا از زادگاه خود دیدن کند.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی