یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا


ناگهان نوروز


ناگهان نوروز
کاوه باغچه بان یکی از فرزندان ثمین باغچه بان است که خود در رشته موسیقی تحصیل کرده است. آنچه می خوانید کمتر گفته شده هایی است در باره ثمین باغچه بان.
▪ دلیل اصلی آمدنمان به ترکیه تحصیل ما در اینجا بود. هم من و هم برادرم موسیقی خوانده ایم. زمانی که هنرستان موسیقی در ایران تعطیل شد برای ادامه تحصیل به اینجا آمدیم. نکته دیگر اینکه مادر من تبعه ترکیه بود. اصالتاً ترک بود و با پدرم هم در دوران تحصیل در کنسرواتوار آنکارا آشنا شده بود که بعد از ازدواج در ایران زندگی کردند. از لحاظ مالی هم این امکان را نداشتیم که به دیگر کشورهای اروپایی برویم و در جای دیگری تحصیل کنیم.در اینجا با همان استادان پدرم و مادرم در هنرستان عالی استانبول کار کردیم.
▪ وابستگی و تعلق زیادی به نوروز، چهارشنبه سوری و عیدهای قدیمی ما داشت. این نکته در آثارش هم کاملاً مشهود است. روز چهارشنبه سوری فوت کرد و روز اول عید هم به خاک سپردیمش. در شعر قطعه چهارشنبه سوری گفته بودند؛ «کاش که هر روز بود روز نوروز/ کاش که هر شب بود چهارشنبه سوری». خیلی دوست داشت مراسم شب چهارشنبه سوری را در اینجا برگزار کنیم که ما هم معمولاً فراموش می کردیم اما او از چند روز قبل وسایل آتش بازی را فراهم می کرد.
▪ پدر در اینجا هم با حس دلتنگی و دوری از وطن کارهایی انجام داده اند و این کارها را هم تا آنجا که از دستمان برمی آمد اجرا کردیم. من به عنوان دستیارش با او کار می کردم و از لحاظ فنی به او کمک می کردم. آن امکاناتی که در ایران برای ما وجود داشت در اینجا نداشتیم. در آنجا ارکستری بود که آثار پدرم را اجرا کند اما در اینجا چنین امکانی وجود نداشت. من کارهای او را با کامپیوتر، تا آنجا که توانستم، انجام می دادم. در هر حال او هیچ وقت مثل بازنشسته ها زندگی نکرد و همیشه در اتاقش کار می کرد.
▪ حتی قبل از انقلاب هم آثار زیادی از پدرم اجرا نشد. فکر می کنم «بومی وار» قبل از انقلاب دو یا سه بار اجرا شده بود.
▪ بعد از انقلاب هم آثاری از او اجرا شد که برای ما هم فرستادند. قطعه«ستاره دشت»، که پدرم برای خرمشهر نوشته بود، در ایران اجرا شد. این کار مربوط به جنگ عراق با ایران و زمانی است که خرمشهر اشغال شده بود، پدرم آن را برای خرمشهر نوشت.
▪ موسیقی پدرم صمیمی است. موسیقی نیست که به صرف موسیقی ساختن، ساخته شده باشد. شخصیت دارد و کاری است که از دلش برآمده. این آثار کاراکتر خودشان را دارند و به نوعی سنتز بین موسیقی شرق و غرب هستند.
▪ پیش از انقلاب ارکستر سمفونیک از آثار آهنگسازان ایرانی کمتر اثری اجرا می کرد و ترجیح می داد که به فرض از موتزارت یا بتهوون کار اجرا کند. دلیل دیگر کم اجرا شدن آثار پدرم شاید این بود که مدیران فرهنگی آن زمان رابطه زیاد خوبی با او نداشتند. نزدیک انقلاب بود که تازه چند کارش را اجرا کردند. بعد از انقلاب هم برای مدتی ارکستر تعطیل شد.
▪ پدر در اینجا روی بعضی از شعرهای فارسی و شاعرانی مثل سعدی، حافظ، فردوسی و شاملو کار کردند که قطعاتی را هم ضبط کردیم. آثار رنگین کمون ۲ مثل «پینه دوز»، «چهارشنبه سوری» و «عروسک و آدم» را که قبل از این اجرا نشده در اینجا با هم کار کردیم.
▪ در حال حاضر برنامه یی برای اجرای آثار شنیده نشده پدرم نداریم و شرایط به شکلی نیست که بتوانیم اجرایی از آثارش داشته باشیم. قرار است بزرگداشتی برای او در تهران برگزار شود و در این فکر هستیم که چطور به آنجا بیاییم و مراسم را برگزار کنیم.
▪ رنگین کمون۲ هم یک اثر کاملاً فارسی است و اما در اینجا، هر چقدر هم که اثر از لحاظ موزیکال خوب و قوی باشد، امکان اجرای یک اثر فارسی را نداریم. در ثانی این کار هزینه زیادی دارد و باید برای آن اسپانسر پیدا کرد. در اینجا برای یک قطعه فارسی کسی هزینه نمی کند. رنگین کمون اول هم در زمان خودش با پشتوانه اجرا شد و برای ضبط آن به وین رفتند و آن را با «ارکستر سمفونیک رادیو وین» ضبط کردند. علاوه بر آن گروه کری از ایران برای اجرا به وین رفته بود. فکر می کنم یا باید اجرای مناسب و درخوری از این کار انجام شود یا اینکه هیچ کاری روی آن انجام نشود. برای اجرای مناسب به ارکستر سمفونیک و گروه کر احتیاج داریم و فکر می کنم اگر قرار باشد این اثر اجرا شود، این اتفاق باید در ایران بیفتد.
▪ فکر نمی کنم بعد از مهاجرت، زیاد با فضای فرهنگی ایران در ارتباط بوده باشند. البته چند باری به ایران آمد اما با فضای هنری ارتباط خاصی نداشت.
▪ آقای منوچهر صهبایی، ایرج صهبایی و علی رهبری در اینجا با او تماس داشتند. آقای سریر هم همیشه تماس می گرفتند و البته همه این تماس ها تلفنی بود.
▪ تاثیرپذیری او از موسیقی آذری و ترکی مشهود است. در این نواحی چه در ایران و چه در ترکیه زندگی کرده بود. به هر حال موسیقی بود که در خونش بود.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید