جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
نهاد های مدنی مقدم بر احزاب
پیش از رسیدن به مفهوم حقیقی «حزب» كه می توان آن را نهادی مدنی دانست كه اهداف و خواسته های سیاسی خود را براساس اصول خود (مرامنامه حزب) پیگیری می كند، شاید باید به پله ای پائین تر از حزب كه همانا «نهادهای مدنی» هستند نگاهی گذرا بیفكنیم.
اتحادیه های صنفی- انجمن ها- نهادهای دانش آموزی، دانشجویی و از این دست را می توان جزء این گروه قرار داد كه در آن خواسته های مدنی و صنفی به صورت قانونمند و تشكیلاتی پیگیری می شوند. نهادهایی كه در بدنه قدرت و حكومت قرار نداشته و صرفاً خواسته های صنفی خود را پیگیری می كنند. اینجا است كه افراد یك جامعه صرف نظر از هرگروه و عقیده مطالبات خود را در سایه تشكلی قانونمند پیگیری كرده و اعضای آن گفت وگو، سخنرانی، تبادل افكار و... را تمرین می كنند و با اینگونه ساختار ها آشنا می شوند. در جامعه ای كه اینگونه كوشش ها و فعالیت ها به زیر حد استاندارد برسد، به یقین آشنایی طبقات مختلف جامعه با این دست فعالیت ها به پائین ترین حد می رسد. پس از نهادینه شدن این نهاد های مدنی است كه احزاب شكل گرفته و در كنار خواسته های صنفی، خواسته های سیاسی نیز طرح و دنبال می شوند. احزابی كه به ویژه در ایران و پس از مشروطه تشكیل شده اند، عموماً جایی برای طبقات مختلف جامعه نداشته و هسته مركزی آن توسط دو یا چند نفر از نخبگان و روشنفكران تشكیل شده و بیشتر به «جمعی روشنفكر كه در میزگردی دور هم نشسته و تبادل نظر می كنند» می ماند! تا به حزب! اگر این را بپذیریم كه در ساختار یك حزب غیر از نخبگان، روشنفكران، دانشجویان و سیاستمداران افراد دیگری از جامعه نیز مانند كارگران، بازرگانان، پزشكان، معلمان و... می توانند نقش موثری داشته باشند، آنگاه می توان گفت كه پایه های یك فعالیت و كوشش حزبی در حال شكل گیری است. تصور مردم عادی در ایران از حزب، نگاهی از پائین به بالا است، نگاهی كه پائین دست به بالا دست می اندازد! در حالی كه چنین نیست، حزب نهادی مدنی است كه تمام افراد هم فكر با آن باید در پیشبرد اهداف آن سهیم باشند.
به عبارت ساده تر می توان گفت: نهادهای مدنی قدرتمند و آزاد، پایه های تشكیل احزاب قدرتمند می شوند، نهادهایی كه در آن افراد جامعه در سایه تبادل افكار به این توانایی می رسند كه خواسته های مدنی خود را به صورت یكپارچه پیگیری كرده و می فهمند خواسته های خود را چگونه با روش های متمد نانه درخواست نمایند. از دید نگارنده ضعف نهاد های مدنی، حركت كوشندگان و فعالان صنفی را به حداقل رسانده و كم كم از آن رویگردان كرده و طبقات پائین تر را از گردونه خارج ساخته و همه منتظرند كه روشنفكران در احزاب، اهداف آنان را پیگیری نمایند كه این خیالی بیهوده است.
نخبگان به تنهایی قادر به پیگیری اهداف تمام جامعه نخواهند بود. عدم اقبال وسیع مردم به كوشش احزاب را می توان این طور بررسی كرد كه ضعف فعالیت نهادهای مدنی باعث این می شود كه جامعه «یاد نگیرد» خواسته های خود را چگونه دنبال كند و دیگر اینكه احزاب نیم بند نیز خود به تنهایی می خواهند به تمام خواسته ها برسند. در چنین وضعیتی رسیدن به این اهداف بسیار بعید به نظر می رسد. هرگاه نهادهای مدنی قدرتمند، جدای از ساختار حكومت بتوانند به صورت قانونی اهداف خود را پیگیری كنند و جامعه «بداند كه می تواند» از این راه مطالبات اجتماعی خود را به دست آورد، شاید بتوان گفت كه پایه های «احزاب سیاسی مردم» در حال شكل گیری است.
هرمز شریفیان
اتحادیه های صنفی- انجمن ها- نهادهای دانش آموزی، دانشجویی و از این دست را می توان جزء این گروه قرار داد كه در آن خواسته های مدنی و صنفی به صورت قانونمند و تشكیلاتی پیگیری می شوند. نهادهایی كه در بدنه قدرت و حكومت قرار نداشته و صرفاً خواسته های صنفی خود را پیگیری می كنند. اینجا است كه افراد یك جامعه صرف نظر از هرگروه و عقیده مطالبات خود را در سایه تشكلی قانونمند پیگیری كرده و اعضای آن گفت وگو، سخنرانی، تبادل افكار و... را تمرین می كنند و با اینگونه ساختار ها آشنا می شوند. در جامعه ای كه اینگونه كوشش ها و فعالیت ها به زیر حد استاندارد برسد، به یقین آشنایی طبقات مختلف جامعه با این دست فعالیت ها به پائین ترین حد می رسد. پس از نهادینه شدن این نهاد های مدنی است كه احزاب شكل گرفته و در كنار خواسته های صنفی، خواسته های سیاسی نیز طرح و دنبال می شوند. احزابی كه به ویژه در ایران و پس از مشروطه تشكیل شده اند، عموماً جایی برای طبقات مختلف جامعه نداشته و هسته مركزی آن توسط دو یا چند نفر از نخبگان و روشنفكران تشكیل شده و بیشتر به «جمعی روشنفكر كه در میزگردی دور هم نشسته و تبادل نظر می كنند» می ماند! تا به حزب! اگر این را بپذیریم كه در ساختار یك حزب غیر از نخبگان، روشنفكران، دانشجویان و سیاستمداران افراد دیگری از جامعه نیز مانند كارگران، بازرگانان، پزشكان، معلمان و... می توانند نقش موثری داشته باشند، آنگاه می توان گفت كه پایه های یك فعالیت و كوشش حزبی در حال شكل گیری است. تصور مردم عادی در ایران از حزب، نگاهی از پائین به بالا است، نگاهی كه پائین دست به بالا دست می اندازد! در حالی كه چنین نیست، حزب نهادی مدنی است كه تمام افراد هم فكر با آن باید در پیشبرد اهداف آن سهیم باشند.
به عبارت ساده تر می توان گفت: نهادهای مدنی قدرتمند و آزاد، پایه های تشكیل احزاب قدرتمند می شوند، نهادهایی كه در آن افراد جامعه در سایه تبادل افكار به این توانایی می رسند كه خواسته های مدنی خود را به صورت یكپارچه پیگیری كرده و می فهمند خواسته های خود را چگونه با روش های متمد نانه درخواست نمایند. از دید نگارنده ضعف نهاد های مدنی، حركت كوشندگان و فعالان صنفی را به حداقل رسانده و كم كم از آن رویگردان كرده و طبقات پائین تر را از گردونه خارج ساخته و همه منتظرند كه روشنفكران در احزاب، اهداف آنان را پیگیری نمایند كه این خیالی بیهوده است.
نخبگان به تنهایی قادر به پیگیری اهداف تمام جامعه نخواهند بود. عدم اقبال وسیع مردم به كوشش احزاب را می توان این طور بررسی كرد كه ضعف فعالیت نهادهای مدنی باعث این می شود كه جامعه «یاد نگیرد» خواسته های خود را چگونه دنبال كند و دیگر اینكه احزاب نیم بند نیز خود به تنهایی می خواهند به تمام خواسته ها برسند. در چنین وضعیتی رسیدن به این اهداف بسیار بعید به نظر می رسد. هرگاه نهادهای مدنی قدرتمند، جدای از ساختار حكومت بتوانند به صورت قانونی اهداف خود را پیگیری كنند و جامعه «بداند كه می تواند» از این راه مطالبات اجتماعی خود را به دست آورد، شاید بتوان گفت كه پایه های «احزاب سیاسی مردم» در حال شكل گیری است.
هرمز شریفیان
منبع : روزنامه شرق
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه مجلس شورای اسلامی دولت نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت سیزدهم
هلال احمر یسنا قوه قضاییه آتش سوزی پلیس تهران بارش باران سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش سازمان هواشناسی دستگیری
حقوق بازنشستگان قیمت خودرو بازار خودرو قیمت طلا قیمت دلار خودرو دلار سایپا ایران خودرو بانک مرکزی کارگران تورم
فضای مجازی شهاب حسینی سریال تلویزیون نمایشگاه کتاب مسعود اسکویی عفاف و حجاب سینما سینمای ایران دفاع مقدس موسیقی
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا حماس جنگ غزه اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس یمن ایالات متحده آمریکا
استقلال فوتبال پرسپولیس علی خطیر باشگاه استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بایرن مونیخ باشگاه پرسپولیس
کولر هوش مصنوعی تلفن همراه گوگل اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون کبد چرب بیمه بیماری قلبی دیابت کاهش وزن داروخانه رابطه جنسی