فست فود، سونامی‌قرن

دکتر محمدصادق کرمانی از معروف‌ترین و حاذق‌ترین پزشکانی است که در امر تغذیه فعالیت می‌‌کند و برنامه‌های او برای رفع چاقی یا لاغری، مثمرثمر واقع شده و به همین خاطر مراجعین زیادی را هر روزه پذیرا می‌‌شود. در سالیان اخیر برنامه‌های رژیمی او چنان با استقبال مواجه شد که از برنامه‌هایش به عنوان «رژیم دکتر کرمانی» یاد می‌‌کنند. این پزشک حاذق در طبابت خود مسائل روانشناسی را هم در نظر می‌‌گیرد و فقط به بیمار نمی‌‌گوید این را بخور، آن را نخور، بلکه چنان او را توجیه می‌‌کند، تا خود بیمار تصمیم نهایی را بگیرد. همایش‌های او همیشه با استقبال مواجه می‌‌شود و مطبش همیشه پر از افرادی است که می‌‌خواهند با کمک او یا چاق شوند یا لاغر...
از این شماره دکتر کرمانی تجربیات خود را در اختیار ما و شما قرار می‌‌دهد. به این امید که مورد توجه و استقبال واقع شود.
فست فود... رستوران‌های شیک و زیبا... لذیذ و اشتهاآور... ارزان و سریع... جذاب و اغوا‌کننده... آری! ‏ اما این یک سونامی‌ جدید است که سلامت نسل‌مان را به مخاطره انداخته است.‏ گسترش فرهنگ خوردن فست فود و فرار از غذاهای اصیل آشپزخانه‌های‌مان (غذاهای دست پخت مادر) سبب بیماری‌های این دوران مانند: چاقی، دیابت، سرطان و... شده است.‏
تبدیل شدن مصرف این نوع غذاها به یک عادت باعث دور شدن ما از تغذیه صحیح و علم پزشکی شده است.‏ اما آیا هر آنچه که هر روز در رسانه‌های جمعی از آمار و ارقام در این باره می‌شنویم، دروغ‌پردازی است؟
به این مثال تاریخی توجه کنید:‏
«در بیست سال گذشته، کشور چین، کمترین میزان چاقی در جهان را به نام خود ثبت کرد. با این نسبت که، چاقی در مردان چینی دو درصد و در زنان چینی شش درصد ثبت شد».‏ بعد از نابودی افکار لنین و مارکس و در نتیجه ارتباط یافتن چین با آمریکا و غرب، فرهنگ غربی وارد تمدن چین شد. یکی از نمونه‌های این تغییرات، رو آوردن چینی‌ها به غذاهای سریع (یا همان فست‌فود) و نوشابه‌ها بود.‏ چندی نگذشت که این تغییرات، میزان چاقی را در چین بسیار افزایش داد، چاقی مردان به ۱۴ درصد و چاقی زنان به ۱۶ درصد رسید. این افزایش، بی‌سابقه و تعجب‌برانگیز بود. اگر در حال حاضر جمعیت کشور چین را یک میلیون به حساب آوریم، حدود شصت میلیون مرد و زن چینی، وزنشان به سبب استفاده از فست فود، به حد چاقی رسیده است.‏
● بیماری فست‌فود
‏۱) دسترسی آسان، پخش گسترده و قیمت‌های نسبتا پایین، نقش مهمی ‌در گسترش مصرف این گونه غذاها ایفا می‌کند. این گسترش مصرف غذاهای آماده سبب ابتلای تعداد زیادی از مردم به چاقی یا همان بیماری قرن که آن را مادر بیماری‌ها می‌نامند، شده است.‏
‏۲) غذاهای آماده معمولا با نوشابه‌های گازدار همراه می‌شوند. این نوشابه‌ها خود دارای کالری بالایی می‌باشند ولی در عوض حاوی هیچ مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، املاح، الیاف و... نمی‌باشند. بنابراین این گونه غذاها نفعی جز چاقی ندارد!
به این نکته نیز باید توجه شود که خطرات نوشابه‌ها فقط به چاقی ختم نمی‌شود؛ مثلا مصرف نوشابه‌ها یکی از موارد مهم ابتلا به بیماری خطرناک پوکی استخوان می‌باشد.‏
‏۳) روغنی که در پخت چیپس و فست فود استفاده می‌شود، روغن جامد نباتی اشباع شده است که از خطرناک‌ترین انواع روغن‌ها برای سلامتی انسان است.‏ آن‌ها به این دلیل از این روغن‌ها استفاده می‌کنند که درجه بالای گرما را تحمل می‌کند و می‌توانند از آن روغن به کرات استفاده نمایند. در حالی که می‌توان از روغن‌های مایع اشباع نشده استفاده کرد که این گونه روغن‌ها می‌توانند حرارت بالا را تحمل کند و تغییری نکنند. شاید رستوران‌داران فست‌فود ادعا کنند که چون روغن گیاهی خالی از کلسترول می‌باشد از آن‌ها استفاده می‌کنند! ولی باید بدانید که گرم شدن این روغن‌ها در درجه‌های بالا و استفاده مکرر آن‌ها باعث ضررهای بی‌حد و حصری می‌شوند که در جای خود بحثی دارد.
‏ ۴) فست فودها معمولا دارای کالری بالا و الیاف (فیبر) کم می‌باشند به همین علت نتیجه‌ای جز چاقی در بر نخواهند داشت.‏
‏۵) تنوع زیاد، ادویه‌های مختلف و خوشبو و همچنین زیبا وجذاب بودن ظاهر این نوع غذاها، سبب می‌شود که مصرف آنها و در نتیجه چاقی بیشتر شود.‏
‏۶) یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده فست‌فودها سوسیس و کالباس می‌باشد. برای نگهداری بیشتر از این دو فرآورده باید از ماده‌ای به نام نیترات استفاده کرد که یکی از مواد خطرناک و سرطان‌زا می‌باشد.‏
‏۷) برخی از فست‌فودها را بر روی زغال آماده می‌کنند. در حین پخت، روغن‌هایی که بر روی ذغال می‌ریزد فورا می‌سوزد، که باعث ایجاد دی‌اکسیدکربن و سیاهی قسمتهایی از گوشت‌های پخته شده می‌شود که کمک زیادی به ایجاد سرطان می‌کند.‏ یکی از مشکلاتی که باعث گسترش این فرهنگ غلط و مضر شده است، آشپزخانه‌ها می‌باشد.‏ برای مثال در کشورهای خلیجی، استفاده از خدمتکاران برای پخت باعث شده است که دیگر دختران، آشپزی را نیاموزند و به رستوران‌ها پناه ببرند.‏
امروزه درصد چاقی در جهان برای سنین ۱۵ تا ۲۰ سال، بالغ بر ۲۰ درصد، اما در کشورهای خلیج این نسبت به ۳۰ درصد در دانش‌آموزان پسر و ۵۰ درصد در دانش‌آموزان دختر رسیده است.‏
پس چه بهتر است که هر چه زودتر از این موج خطرناک سونامی‌ دوری کنیم تا نسل‌های آینده گرفتار آن نشوند...‏
● هجده درصد نوجوانان ایرانی، چاقند
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، اگر پانزده درصد افراد یک جامعه دچار اضافه‌وزن یا چاقی باشند، نشان‌دهنده آن است که آن جامعه در معرض خطر قرار دارد زیرا طبق آمار اعلام شده، هفده الی هجده درصد نوجوانان دچار اضافه‌وزن و چاقی هستند که از این میان، پنج درصد چاق و یازده الی دوازده درصد مابقی دارای اضافه‌وزن هستند.
● آب و چاقی موضعی
نوشیدن آب به همراه غذا، سبب سوءهاضمه می‌‌‌شود. شکم را بزرگ و احتمالا سبب چاقی موضعی می‌‌شود. بنابراین از نوشیدن آب به همراه غذا یا بلافاصله پس از صرف غذا پرهیز کنید. در صورت تمایل شدید، نیم لیوان آب را جرعه جرعه میل کنید. از طرفی سعی کنید در طول روز آب زیاد بنوشید تا هنگام ناهار و شام تشنه نباشید. پس از غذا نیز صبر کنید حداقل یک ساعت بگذرد و سپس نوشیدن آب را آغاز کنید.

دکتر بهمن محمدی متخصص تغذیه

منبع : مجله خانواده سبز