بررسی بازار گوشی‌های تلفن همراه در سه ماهه اول سال ۲۰۰۷

● بازگشت دوباره سامسونگ. گسترش بحران در موتورولا و خداحافظی بنكیو
معمولاً سه ماهه اول هر سال میلادی دوره ركود تلقی می‌شود، چرا كه در بسیاری از كشورهایی كه در آمار فروش نقش عمده‌ای دارند، سه ماهه چهارم هر سال كه منتهی به ایام كریسمس و سال نوی میلادی است، فصل خرید است و پس از آن تا مدتی از اشتیاق مصرف‌كنندگان برای خرید كاسته می‌شود.
این امر در آمار فروش اكثر تولیدكنندگان محصولات الكترونیكی مصرفی به وضوح دیده می‌شود. بازار تلفن همراه نیز در سه ماهه اول سال ۲۰۰۷ با چنین وضعیتی برای اغلب تولیدكنندگان مواجه بود. این بازار در سه ماهه اول سال ۲۰۰۷ رشدی ده درصدی را نسبت به دوره مشابه در سال گذشته تجربه كرد و به رقم ۴/۲۵۶ میلیون دستگاه رسید. این در حالی بود كه میزان فروش به نسبت سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۷ با كاهشی ۸/۱۳ درصدی مواجه شد.
تنها شركتی كه توانست ركورد فروش خود را به نسبت سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۶ افزایش دهد، سامسونگ بود. این شركت توانست از اوضاع نابسامان موتورولا و نیز تعلل سونی‌اریكسون استفاده كرده و جایگاه خود را در رده سوم تحكیم بخشد. وضعیت ۵ تولیدكننده اصلی بازار به شرح زیر بوده است:
● نوكیا:
نوكیا در این دوره موفق شد ۱/۹۱ میلیون دستگاه گوشی تلفن همراه به فروش رساند. این شركت در سال‌های اخیر توانسته است جایگاهی رویایی را برای خود رقم زند كه رسیدن به آن در یكی دو سال آینده عملی به نظر نمی‌رسد. هرچند فروش نوكیا به نسبت سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۶ كاهشی معادل ۷/۱۱ میلیون دستگاه را نشان می‌دهد، ولیكن از نقاط قوت عملكرد این شركت می‌توان به نگه داشتن میانگین قیمت فروش هر دستگاه در رقم ۸۹ یورو اشاره كرد كه به كمك فروش بالای گوشی‌های سری N این شركت محقق گردیده است. این در حالی است كه سهم بازار نوكیا در این دوره ۵/۳۵ در صد بود كه به نسبت سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۶ كاهشی ۷/۰ درصدی را نشان می‌دهد.
● موتورولا:
علیرغم تغییرات گسترده در تیم مدیریتی موتورولا و نیز تغییرات در استراتژی این شركت برای افزایش سودآوری به جای تمركز بر افزایش سهم بازار، این شركت این دوره را نیز با زیاندهی پشت‌سر گذاشت. در حال حاضر فشار زیادی از طرف سهامداران به رهبری كارل آیكان؛ میلیاردر یهودی و از سهامداران عمده موتورولا؛ به اد زاندر مدیر ارشد اجرایی موتورولا وارد می‌گردد و حتی شایعاتی مبنی بر استعفای وی در هفته‌های گذشته به گوش رسیده است.
از جمله مواردی كه مورد اعتراض سهامداران بوده است، سرمایه‌گذاری بیش از حد موتورولا برای خرید شركت‌های نرم‌افزاری و چندرسانه‌ای و عدم توجه به سلایق مصرف‌كنندگان و بخش طراحی بوده است.
موتورولا در این دوره ۴/۴۵ میلیون دستگاه گوشی به فروش رساند، كه این رقم حتی به نسبت دوره مشابه سال گذشته نیز كاهشی معادل ۷۰۰ هزار دستگاه را نشان می‌دهد. سهم بازار موتورولا از ۵/۲۱ درصد در سه ماهه چهارم سال گذشته با نزدیك ۴ درصد كاهش به ۷/۱۷ درصد كاهش یافته است.
كه كاهشی نگران‌كننده است. خصوصاً عملكرد خوب سامسونگ كه نزدیك‌ترین تعقیب‌كننده موتورولا است، این نگرانی را تشدید می‌كند. اگر سیاست‌های جدید زاندر هم نتواند این شركت را از دشواری‌های موجود نجات دهد، آینده این شركت با ابهامات بیشتری مواجه خواهد گردید. از دیگر شایعات تایید نشده‌ای كه در مورد این شركت به گوش می‌رسد، خرید این شركت توسط اریكسون، بزرگ‌ترین شركت مخابراتی جهان در ازای ۲۳ دلار آمریكا برای هر سهم است. شایعه‌ای كه مقامات اریكسون بطور تلویحی آن را رد كرده‌اند.
● سامسونگ:
به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری سامسونگ در كاهش فاصله تكنولوژیكی با سایر رقبا نتیجه‌بخش بوده است. در سال‌های نه چندان دور گوشی‌های سامسونگ بدون داشتن امكانات فنی قابل توجه و تنها به كمك ظاهر و طراحی زیبا به فروش می‌رسیدند ولی در یكی دو سال اخیر این شركت با توجه ویژه به افزودن امكانات و قابلیت‌های پیشرفته به گوشی‌های خود سعی زیادی برای تغییر نگرش مصرف‌كنندگان به تلفن‌های همراه خود، كرده است.
تبلور این تلاش سامسونگ را می‌توان در برگزیده شدن دو مدل از گوشی‌های این شركت در معتبرترین كنفرانس تخصصی تلفن‌های همراه یعنی كنفرانس تری‌جی‌اس‌ام (۳GSM) بارسلونا، مشاهده كرد. سامسونگ در این دوره تنها شركتی بود كه توانست فروش خود را به نسبت سه ماهه چهارم سال گذشته افزایش دهد. فروش سامسونگ با ۵/۲ میلیون دستگاه افزایش به ۸/۳۴ میلیون دستگاه رسید و سهم بازار این شركت هم از ۳/۱۱ به ۶/۱۳ درصد رسید. سامسونگ با این رشد نه تنها خود را از تهدید جدی سونی‌اریكسون رها كرد، بلكه خود را به عنوان مدعی اصلی رتبه دوم و تهدیدی جدی برای موتورولای بحران زده مطرح نمود.
● سونی‌اریكسون:
تعلل سونی‌اریكسون در ارائه محصولات با امكانات پیشرفته، رفته‌رفته اثرات خود را نشان می‌دهد. اگرچه افزایش سهم بازار نزدیك به ۳ درصد به نسبت دوره مالی گذشته یك پیروزی بزرگ برای این شركت محسوب می‌شود، ولی كاهش نیم درصدی سهم بازار به نسبت سه ماهه چهارم سال گذشته و نیز كاهش متوسط قیمت هر گوشی به رقم ۱۳۴ یورو، نشانه‌های خوبی نیستند. متوسط قیمت هر گوشی این شركت در این دوره به ۱۳۴ یورو رسید هرچند این رقم به نسبت سایر تولید‌كنندگان رقم خوبی ارزیابی می‌شود، ولی اگر این رقم را با رقم متوسط سال گذشته كه ۱۴۹ یورو بوده و یا ۱۴۶ یوروی سه ماهه چهارم سال قبل قیاس كنیم، متوجه كاهش چشمگیر آن خواهیم شد كه نتیجه رویكرد این شركت به افزایش سهم بازار با تكیه بر تولید گوشی‌های ارزان قیمت، بوده است.
اغلب اخباری كه از سونی‌اریكسون در این دوره به گوش رسید، در خصوص تولید گوشی‌های ارزان قیمت بود. از تولید گوشی توسط فاكسكون و فلكسترونیك در هندوستان تا قرارداد تولید گوشی‌های ارزان‌قیمت توسط ساژم فرانسه. بر خلاف سال‌های گذشته هیچ خبری در خصوص تولید گوشی‌های پیشرفته از این شركت منتشر نگردید. با توجه به اینكه اغلب مصرف‌كنندگان سونی‌اریكسون را جوانان و علاقه‌مندان به تكنولوژی‌های پیشرفته تشكیل می‌دهند و این روند می‌تواند به از دست دادن بخش قابل توجهی از خریداران بیانجامد. سونی‌اریكسون در این دوره ۸/۲۱ میلیون گوشی به فروش رساند و سهم بازار این شركت در این دوره ۵/۸ درصد بود.
● ال‌جی:
ال‌جی در این دوره موفق به فروش ۸/۱۵ دستگاه گوشی گردید و سهم بازار این شركت ۲/۶ درصد بود كه هم نسبت به دوره مشابه سال قبل و هم نسبت سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۶ كاهش در سهم بازار را نشان می‌دهد. ال‌جی تلاش گسترده‌ای برای تغییر چهره محصولات خود كرده است. از مدل‌های متنوع شكلات تا گوشی‌های شاین، پرادا و همكاری با گوگل در تولید تلفن همراه مبتنی بر سرویس‌های گوگل همه و همه حاكی از عزم این شركت برای باقی ماندن در كورس رقابت و معرفی ال‌جی به عنوان نام تجاری نه برای گوشی‌های ارزان قیمت بلكه برای گوشی‌هایی با طراحی جذاب و تكنولوژی پیشرفته، بوده است.
● سایر تولیدكنندگان:
رفته‌رفته برندهای مشهور كه در تولید تلفن همراه توفیق چندانی نداشته‌اند از رده تولیدكنندگان فعال خارج می‌شوند. پس از اینكه بنكیو موبایل (دارنده نام تجاری بنكیو- زیمنس) اعلام ورشكستگی كرد، دامنه این بحران گریبان شركت مادر یعنی بنكیو را نیز گرفت و ماه گذشته این شركت اعلام كرد از این پس تنها به تولید محصول برای سایر تولید‌كنندگان خواهد پرداخت و دیگر محصولات با برند بنكیو تولید نخواهد كرد. فیلیپس از دیگر تولیدكنندگان سرشناس نیز مراحل واگذاری كسب‌وكار تلفن همراه خود به شركت محصولات الكترونیكی چین (CEC) را تكمیل كرد و خود را از این بازار كنار كشید.
اما ساژم تولیدكننده سرشناس فرانسوی كه به دنبال زیاندهی‌های متوالی شرایط بحرانی را پشت سر می‌گذاشت، موفق شد توافق نامه‌هایی با سونی اریكسون و ودافون برای تولید تلفن‌های همراه با برند این شركت‌ها توسط ساژم منعقد كند و با امیدواری بیشتری به آینده نگاه كند. در كل تولید‌كنندگان این بخش موفق به تولید ۵/۴۷ میلیون دستگاه گوشی شدند كه سهم بازاری در حدود ۵/۱۸ درصد را شامل می‌شود كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶/۴ درصد كاهش را نشان می‌دهد. ولی با توجه به سهم ۷/۱۵ درصدی سه ماهه چهارم سال گذشته رشدی برابر ۸/۲ درصد را تجربه كرده‌اند كه عمده آن به دلیل كاهش تقاضا در كشورهای اروپایی و آمریكای شمالی (كه بزرگ‌ترین مصرف‌كنندگان گوشی‌های مشهور هستند.) و رشد مصرف در خاورمیانه و آسیا ، بوده است.

هومن كبیری پرویزی

منبع : دنیای کامپیوتر و ارتباطات