نبرد با «پاسخ های جنگ یا پرواز»

استرس یک سری انگیزه های اصلی اتوماتیک در بدن است که تغییر می کند و به نحوی طراحی شده که موجب افزایش سریع انرژی می شود. این الگوهای متغیر «پاسخ های جنگ یا پرواز» نامیده می شوند.
زیرا آنها برای پیدا کردن غذا و سرپناه در معرض خطر قرار داشتند و برای یافتن سرپناه و غذا یا باید می جنگیدند یا فرار می کردند. البته بشر امروز با این قبیل خطرات سروکار ندارد، اما بدن انسان همچنان به واکنش نشان دادن در برابر این انگیزه های اتوماتیک بدن همانند گذشته ادامه داده است. در جهان کنونی بدن به جای پاسخ به حیوانات و فرار از آنها و مخفی شدن پشت درخت، در برابر مسائل و مشکلات دیگری مثل گیر کردن در ترافیک یا نگرانی درباره قبض های آب و برق و تلفن و سایر مشکلات روزمره عکس العمل نشان می دهد.
با توجه به این نوع استرس، بدن در برابر تغییرات زیر قرار می گیرد:
۱) غدد آدرنال، آدرنالین ترشح می کنند و با این عمل بقیه هورمون های استرس نیز که فعالیت ارگان های نخستین بدن را هدایت می کنند، وارد عمل می شوند.
۲) تنفس سریع تر می شود و بدن اکسیژن بیشتری جذب می کند.
۳) کبد برای تأمین انرژی اضافه گلوکز (قند خون) بیشتری آزاد می کند.
۴) ضربان قلب سریع تر می شود و فشار خون بالا می رود چون می خواهد توزیع اکسیژن و مواد مغذی درون بدن را افزایش دهد.
۵) جریان خون موجود در مغز و عضلات افزایش پیدا می کند و در همین لحظه فعالیت ارگان های هضم و گوارش کاهش پیدا می کند.
۶) بدون این که دمای بدن بالا برود، تعریق افزایش پیدا می کند و به بدن این اجازه را می دهد تا کالری بیشتری بسوزاند.
● افراد در معرض خطر استرس
هر فرد با توجه به پاسخ فیزیکی بدن خود درجات مختلفی از استرس را تجربه می کند. هرچه میزان استرس در فرد بیشتر باشد، احتمال بروز بیماری های گوناگون بیشتر خواهد بود.زمانی که فرد با یک عامل استرس زا سر و کار داشته باشد، بدن وی آتشباری از هورمون های استرس مثل آدرنالین و کورتیزول آزاد می کند و آنها نیز سیگنال های زیادی به بخش های مختلف بدن می فرستند و اعلام آماده باش می کنند. به عنوان نمونه کبد برای تأمین انرژی سلول های ماهیچه ای، گلوکز ترشح می کند، ریه ها بازتر و ضربان قلب سریع تر می شود، فشار خون بالا می رود و خونی که حاوی اکسیژن بیشتری است درون بدن جریان پیدا می کند همه این عوامل منجر به افزایش فشارخون، از هم پاشی فعالیت روده ها، یبوست، خستگی، عصبانیت و بروز خشم و افسردگی می شود. علاوه بر این استرس موجب چاقی هم می شود. کورتیزول نه فقط قدرت زیادی در افزایش اشتها دارد، بلکه میزان بیش از حد آن موجب تحریک سلول های چربی داخل شکم و در نتیجه جذب چربی بیشتری می شود و این چاقی در نهایت می تواند منجر به حمله قلبی و انواع دیابت شود.
● عکس العمل خود را در برابر استرس تغییر دهید
در حقیقت شما نمی توانید کاملاً استرس را از زندگی خود حذف کنید حتی اگر بخواهید، اما می توانید راه های عکس العمل نسبت به آن را تغییر دهید. نخستین گام برای رسیدن به این هدف، نفس کشیدن صحیح است. بیشتر بزرگسالان فقط ۲۰ درصد هوا را وارد ریه های خود می کنند و بدن آنها اصلاً حرکتی ندارد و این حالت وقتی دچار استرس می شوند، کمتر نیز می شود.با نفس کشیدن صحیح و چند نفس عمیق این پیغام را به اندام های بدن می فرستید که کار خاصی نباید انجام دهند و این پیغام به مغز فرستاده می شود که شما در حالت سکون قرار دارید بنابراین ضربان قلب و اکسیژن مصرفی برای آن سرعت کمتری پیدا می کند.
سومین گام مثبت اندیشی و خوشبین بودن است. وقتی متوجه شدید به افزایش کلسترول مبتلا شده اید، چه عکس العملی نشان می دهید آیا می ترسید و سریع حمله قلبی و مرگ را پیش چشم خود تصور می کنید یا این که چند نفس عمیق می کشید و با خود فکر می کنید این خبر زیاد هم وحشتناک نیست و شما با چند تغییر کوچک در رژیم غذایی و شیوه زندگی خود می توانید این مشکل را برطرف کنید
اگر جزو دسته دوم هستید به خود تبریک بگویید، افرادی که همیشه نیمه پرلیوان را می بینند در زندگی موفق تر هستند. مطالعات نشان می دهد، افراد خوش بین، کمتر از بقیه افراد بیمار می شوند و زودتر از دیگران نیز از شر بیماری خلاص می شوند. بهبودی در بیماران سرطانی که به زندگی خوش بین و امیدوار هستند ۴۰ درصد بیش از دیگران است.همیشه شاد باشید و با صورت بشاش و شاداب روز خود را آغاز کنید. سعی کنید زمان خود را در کنترل داشته باشید. یاد بگیرید چگونه «نه» بگویید و کارهایی را که دوست ندارید، انجام ندهید. بخشش را یاد بگیرید. مطالعات نشان می دهد در افرادی که نمی توانند گذشت داشته باشند بیماری های افزایش فشارخون و افزایش ضربان قلب بیشتر دیده می شود، زیرا آنها نسبت به بقیه استرس بیشتری دارند. این افراد وقتی درباره فرد خاطی و رفتار او فکر می کنند، عصبانی می شوند و استرس بیشتری پیدا می کنند. برای کاهش میزان استرس می توانید راه های زیر را نیز امتحان کنید:
۱) منابع استرس زا را تا حد امکان از زندگی خود حذف کنید.
به عنوان نمونه اگر ترافیک و شلوغی موجب آزار و تنش شما می شود، در ساعت هایی که احساس می کنید خیابان خلوت تر است، از خانه بیرون بروید.
۲) اگر جزو افرادی هستید که همیشه تأخیر دارند و این مسئله موجب ایجاد استرس شما می شود، نگران نباشید به جای نگرانی آرام روی یک صندلی بنشینید، مداد و کاغذ بردارید و وقت و زمان خود را تقسیم بندی کنید، مثلاً یادداشت کنید از خانه تا محل کار ۴۰ دقیقه طول می کشد، پس چه ساعاتی باید خانه را ترک کنید اگر همه برنامه ها و فعالیت های ضروری خود را یادداشت کردید و زمان کم داشتید، مطمئن باشید که بیش از توان خود می خواهید کار انجام دهید و شاید برخی از آنها اضافه باشند. بنابراین لیست جدید دیگری تهیه کنید و با آن پیش بروید.
۳) خود را از شرایط استرس زا دور کنید. اگر ورزش خاصی یا تماشای یک ورزش خاص شما را دچار تنش و استرس می کند از آن دوری کنید و ورزش دیگری را امتحان کنید.
۴) در یک زمان فقط یک کار معین را انجام ندهید، مثلاً وقتی که مشغول استفاده از دستگاه های ورزشی هوازی هستید، لازم نیست به رادیو یا ضبط هم گوش دهید. به خاطر داشته باشید، گاهی لازم است هیچ کاری انجام ندهید.
مطمئناً زمانی که شما در اداره یا محل کار خود هستید، پراسترس ترین بخش روز شما را تشکیل می دهد، اما باید سعی کنید این شرایط را تغییر دهید، بنابراین:
الف) در حین کار در طول روز، دقایقی به خود مرخصی بدهید. این کار موجب می شود مغز پاک و کمی از فشار کاری کاسته شود. گاهی حتی با رفتن به آشپزخانه و خوردن یک لیوان آب می توانید این کار را انجام دهید.
ب) کارهای لازم و ضروری را صبح ها که انرژی بیشتری دارید، انجام دهید و انجام کارهای ساده تر را به بعدازظهر که خسته هستید و انرژی کمتری دارید، موکول کنید.
ج) سعی کنید در محل کار به موزیک های آرام و آرامش بخش مثل صدای امواج آرام دریا و پرندگان گوش دهید و اگر این امکان برای شما فراهم نیست از گوشی استفاده کنید.
با استفاده از راهکارهای ذکر شده می توانید استرس را تا حد امکان از محیط زندگی خود دور کنید.

سوگند بشارت

منبع : روزنامه ایران