ملامحمدباقر مجلسی دوم

جنسیت: مرد
نام پدر: ملامحمد تقی بن مقصود علی اصفهانی
تخلص: مشتاق
تولد و وفات: (۱۰۳۸/۱۰۳۷ -۱۱۱۱/۱۱۱۰) قمری
محل تولد: ایران
شهرت علمی و فرهنگی: عالم دینی، فقیه و متکلم و شاعر، محدث
مشهور به علامه مجلسی. شیخ‌الاسلام اصفهان بود. وی از دانشمندان بزرگ اواخر صفوی بود که با پشتکار فوق‌العاده و تصنیف و تألیف کتب و تدریس علوم اسلامی و تربیت شاگردان بسیار ، بزرگترین خدمات را به جامعهٔ اسلامی عرضه نمود. ملامحمدباقر در آخرین سال سلطنت شاه‌عباس و در عصر مرجعیت میرداماد در اصفهان بدنیا آمد. او دورهٔ چهارتن از سلاطین صفوی: شاه‌صفی ، شاه‌عباس دوم ، شاه‌سلیمان ، شاه‌سلطان حسین را درک نموده است. نسبت او از جانب پدر به حاج‌نعیم اصفانی می‌رسد و جد مادری خود کمال الدین درویش محمدعاملی اصفهانی است. او بیشتر تحصیلات خود را در حوزهٔ پدرش ، علامهٔ مجلسی اول ، گذراند و بارها از وی اجازه گرفت و در علوم منقول و معقول از محضر استادانی چون ملاحسن‌علی شوشتری ، و آقا حسین محقق خوانساری و میرزا رفیع‌الدین محمد طباطبائی نائینی و ملامحمد شریف رویدشتی اصفهانی و شیخ عبدالله بن جابر عاملی و شیخ علی بن شیخ محمدبن حسن بن شهید ثانی و میرمحمد قاسم طباطبائی قهپائی و ملامحسن فیض کاشانی و ملامحمد صالح مازندرانی و میر شرف‌الدین علی شولستانی و سید محمد مشهور به سید میرزا جزایری و میر فیض‌الله طباطبائی قهپائی و میرمحمد مؤمن استرآبادی و ملامحمد حسن استرآبادی و سید نورالدین علی عاملی و ملامحمد طاهر قمی و ملاخلیل قزوینی و سیدعلی‌خان شیرازی و شیخ حر عاملی استفاده نمود و از جانب آنها به دریافت اجازه نایل شد. او جامع معقول و منقول در فقه و تفسیر و حدیث و درایهٔ و رجال و اصول فقه و کلام و دیگر علوم دینی متبحر بود. میرزا عبدالله اصفهانی صاحب "ریاض‌العلماء" و سید نعمت‌الله جزایری و میرمحمد صالح خاتون آبادی و ملاابوالحسن شریف عاملی فتونی و ملامحمدبن علی اردبیلی و ملامحمد سراب تنکابنی و ملامیر محمد حسن خاتون‌آبادی و ملارفیعا گیلانی و سید ابوالقاسم خوانساری و میرزا علاء‌الدین محمد گلستانه و مولانا جمشید گسکری و ملامحمد قاسم بن محمدرضا هزار جریبی و سلطان محمود طبسی و میرابوطالب فندرسکی و شیخ احمد بن محمد بن یوسف بحرانی و ملا ابراهیم گیلانی ملامحمد فاضل مشهدی و بسیاری دیگر از بزرگان در محضرش تلمذ نمودند و از حوزهٔ درسش بهره بردند. شاگردان مسلم او را متجاوز از دویست نفر می‌دانند. صاحب "ریاض العلماء" آنها را در حدود یکصد هزار نفر و سید نعمت‌الله جزایری آنان را بیش از هزار نفر می‌داند. او در اصفهان درگذشت و در جنب جامع عتیق ، در بقعهٔ پدرش ، ملامحمدتقی مجلسی ، به خاک سپرده شد. گفته شده که آثار او تنها به فارسی در حدود پنجاه تألیف و تصنیف است. از آثارش: "بحارالانوار" جامع‌ترین کتاب حدیث ، در یکصد و ده مجلد؛ "مرآهٔ‌العقول" ، در شرح اخبار آل رسول (ع) ، شرح "اصول" فروع و روضهٔ کافی" ، "ملاذ‌الاخیار فی شرح تهذیب الاخبار" ، حاشیه بر "تهذیب‌الاحکام" شیخ طوسی؛ "الفوائد‌الطریفهٔ‌فی شرح ‌الصحیفهٔ"؛ "الوجیزه"؛ در رجال ، "زادالمعاد"؛ "تحفهٔ الزائر"؛ "حق الیقین"؛ "عین‌الحیاهٔ" ، در شرح وصایا و مواعظ پیامبر (ص) به ابوذر و مختصر آن ، در سه هزار سطر ، "مشکاهٔ‌الانوار" ، در فضیلت قرائت قرآن"؛ "اختیارات‌الایام و الساعات"؛ "مفاتیح‌الغیب فی‌الاستخاره"؛ "حیات القلوب"؛ رسالهٔ "الاعتقادات"؛ "آداب‌الحج"؛ "الاربعون حدیثاً"؛ "الاجازات"؛ "جلاء‌العیون"؛ "تفسیر آیهٔ‌النور" ، "میزان‌المقادیر" ، حاشیه بر "امل‌الآمل"؛ حلیهٔ المتقین"؛ شرح "دعای جوشن کبیر" ، ترجمهٔ "الزیارهٔ‌الجامعهٔ"؛ "صراط‌النجاهٔ"؛ شرح "الاسماء‌الحسنی"؛ "مقباس‌المصابیح".

منبع : مطالب ارسالی