استفاده ابزاری از شعارقانونگرایی

سیاست امروز سیاست اندلسی كردن ایران است. موضوعی كه من با شما در میان می گذارم شكل موعظه ندارد، بلكه موضوعی اساسی است كه با بهترین عناصر یك ملت - كه شما جوانان باشید - در میان گذاشته می شود. . . نسل جوان كشور كه بیش از نیمی از ملت و جمعیت كشور است، باید بداند در مقابل آرزوهای بزرگ، آرمانهای بلند و هدفهای مقدس و قابل قبول و موجه او چه موانعی وجود دارد. روزگاری مسلمانان در جنوب اروپا و اسپانیا تا جنوب فرانسه، كشوری اسلامی به وجود آوردند. این كشور مهد تمدن شد و علم در اروپا از همان تمدن اندلسی قرون اولیه اسلام شكوفا شد. شكوفایی علم در آن سرزمین داستانهایی دارد و خود غربیها نیز به آن معترف اند. البته اكنون سعی می كنند این ورق را از تاریخ علم حذف و نام مسلمان ها را بكلی پاك كنند، اما خود آنها، این تاریخ را ثبت كرده اند، و البته در تواریخ ما هم ثبت شده است.
اروپایی ها وقتی خواستند اندلس را از مسلمان ها پس بگیرند، اقدامی بلند مدت كردند. آن روز صهیونیست ها نبودند، اما دشمنان اسلام و مراكز سیاسی علیه اسلام فعال بودند. آنها به فاسد كردن جوان ها پرداختند و در این راستا انگیزه های مختلف مسیحی، مذهبی یا سیاسی داشتند. یكی از كارها این بود كه تاكستان هایی را وقف كردند تا شراب آنها را به طور مجانی در اختیار جوان ها قرار دهند. جوان ها را به سمت زنان و دختران خود سوق دادند، تا آنها را به شهوت آلوده كنند. گذشت زمان راههای اصلی برای فاسد یا آباد كردن یك ملت را عوض نمی كند. امروز هم آنها همین كار را می كنند.
آنها اهداف فرهنگی هم دارند. به فرهنگ اسلامی كینه می ورزند و با آن عناد دارند. فرهنگ اسلامی، آرای روشنفكران اروپا را به چالش كشیده و لیبرال دمكراسی را كه پرچم برافراشته غرب است، مورد تردید قرار داده است. فرهنگ اسلامی روح استقلال طلبی و رشادت را در جامعه بزرگ و یك میلیارد و چند صد میلیونی مسلمانان، ترویج می كند و این امر در حساس ترین منطقه دنیا از لحاظ استراتژیك و منابع نفتی و زیر زمینی، شدت بیشتری دارد. فرهنگ اسلامی این جامعه بزرگ را به فكر حیات مجدد خود انداخته است، بنابراین به آن كینه می ورزند و قصد كوبیدن آن را دارند.
البته آنها در بلندگوها از بحث آزاد و گفتگو و دمكراسی سخن می گویند، اما این شعاری دروغین است. آنها اهل گفتگو، دمكراسی و بحث آزاد نیستند. در داخل ایران ، پلورالیسم، شكاكیت، شك در مسلّمات و اولیات اعتقادی، تسامح و تساهل را ترویج می كنند، می گویند از عقایدتان بگذرید و نسبت به آن تساهل و تسامح داشته باشید، اما این مربوط به داخل جامعه ایران و جوامع اسلامی است. وقتی بحث به جایی می رسد كه خودشان آن را ارزش های آمریكایی و غربی خطاب می كنند، دیگر جای گفتگو نیست، مشابه سازی، یكسان سازی، جهانی سازی، اعتقادات مسلمی است كه دنیا باید در مقابل آنها كوچك ترین اعتراضی نكند. »۴۳۰
● نگاهی به مشخصه های كلی این دوره در حوزه فرهنگ و سیاست
آنچه تا كنون از نظر گذشت، تبیین اجمالی استراتژی دشمن پس از خرداد ۱۳۷۶ برای فتح قلعه رفیع فرهنگ اسلامی بود. اما بررسی سیاست های اتخاذ شده از سوی دولت و متولیان فرهنگی كشور در دوره حاكمیت اصلاح طلبان و نوع مواجهه آنها با این استراتژی پیچیده، مستلزم شناخت دقیق خصلت های بینشی مجموعه كارگزاران و فضای فكر ی حاكم بر دولت و مسئولین فرهنگی آن است. با نگاهی به فضای كلی این دوره و مشخصه های آن در حوزه فرهنگ و سیاست، می توان چشم انداز شفاف تری از وضعیت فرهنگی این مقطع تاریخی و سیاست های دولت و نقش آن در مهار یا تشدید بحران های فرهنگی كشور را در برابر خوانندگان محترم قرار داد.
دوره هشت ساله حاكمیت اصلاح طلبان از مشخصه های مهمی برخوردار است. در این دوره اتفاقات و رویدادهای بسیار مهم در حوزه سیاست خارجی و بین الملل به وقوع پیوست كه باید در جای خود مورد بحث قرار گیرد.
عرصه فرهنگ و سیاست داخلی در این دوره نیز، آكنده از اتفاقات تلخ و شیرین بود. به دلیل ارتباط تنگاتنگ این دو حوزه و رویكرد تعاملی آن دو با یكدیگر، ناگزیر به بررسی برجسته ترین مشخصه های این دوره در حوزه های یاد شده هستیم. از این منظر مهم ترین مشخصه هایی كه این دوره را نسبت به دوره های قبل متمایز می سازد، عبارتند از: احیا برخی از مقولات مثبت
فرهنگی - اجتماعی، توسیع بی سابقه فضای سیاسی كشور، گسترش فعالیت نهادهای مدنی، نظیر: احزاب و مطبوعات، یكجانبه نگری در مطالبات ملی، پرخاشگری و رادیكالیزه شدن فضای سیاسی كشور، هنجار ستیزی و آنارشیسم فرهنگی و بالأخره ظهور پاره ای از بحران های زنجیره ای.
● احیای برخی از مقولات مثبت فرهنگی - اجتماعی
از مشخصه های مثبت این دوره، رویش برخی ار مقولات و مفاهیم علمی - كاربردی در حوزه های مختلف اجتماعی - فرهنگی و سیاسی بود. در این دوره به رغم همه چالش ها و مشكلات تاب سوز فراوانی كه وجود داشت، جنبش اصلاحات خواسته یا ناخواسته، توانست پاره ای از امور مثبت را در كشور پایه گذاری كند.
▪ قانونگرایی
شعار آقای خاتمی مبنی بر قانونگرایی و اصرار وی برای پرهیز از رفتارهای خارج از چارچوب های قانونی، موجب شد تا قانون مداری و پای بندی به قانون، به عنوان یك ارزش و هنجار اجتماعی، بیش از گذشته مورد توجه افكار عمومی قرار گیرد.
مقام معظم رهبری در یكی از سخنان خود، با استقبال از این شعار، می فرماید:
«یكی از شعارهای بسیار خوب آقای خاتمی كه من از اولی كه آن را از ایشان شنیدم واقعاً خدا را شكر كردم، مسئله قانونگرایی بود. این حرف، حرف خیلی خوبی است و خوشبختانه این را شما بارها تكرار كرده اید. در دوره انتخابات گفتید، در مجلس گفتید، این جا و آن جا گفتید. من می خواهم عرض بكنم كه تا لحظه آخر به این شعار تمسك كنید و بدانید كه قانونگرایی كار سختی هم هست اما با وجود سختی هایش در كوتاه مدت و بلند مدت فوایدش از بی قانونی بهتر است. »۴۳۱
برغم آن همه اشتیاق وانتظار، اما به نظر می رسد كه آفت ابزار انگاری، حتی در این حوزه نیز دامن سیاسیون و بسیاری از دولت مردان را رها نكرد. از این رو، بر این عقیده ام كه بیشترین فایده در این زمینه، عائد جریانی شد كه با توجه به عقبه خود در حاكمیت، برای هدم بنیان های دینی، انقلابی و فرهنگی همواره در پی یافتن فرصت ها بوده اند. زیرا جریان كلی قانونگرایی در این دوره ، از سوی عناصری تدبیر و هدایت می شد كه قانونگرایی را نه به عنوان یك آرمان و نه به مثابه یك ابزار برای انتظام عقلایی امور جامعه، بلكه آنرا وسیله ای برای مقاصد و اهداف خویش می خواستند و یا همچون اصحاب سبت با ابزار قانون، به جان قانون می افتادند. ۴۳۲
و دیدیم كه در اثر آن، چه فتنه ها و آشوب ها در این دوره به پا خواسته اند. چه رفتارهای غیرقانونی كه با مهر قانون، امكان ظهور و بروز یافتند. چه قوانینی كه به اسم قانونگرایی نقض و شكسته شدند و در مقابل، نهادهای قانونی مسئول، مثل قوه قضائیه، به دلیل برخورد با عناصر قانون شكن ومطبوعات خاطی ومتخلف، متهم به قانون شكنی می شدند. حافظان امنیت ملی به دلیل عمل به اوّلی ترین وظایف خود كه برخورد با تحركات غیرقانونی و كنترل آشوب های خیابانی است، به اسم قانون گرایی تحویل قانون گردیدند. اصل خدشه ناپذیر نظارت استصوابی، غیرقانونی تلقی شده و شورای نگهبان به قانون شكنی متهم گردید.
از این واگویه های تلخ كه بگذریم، فضای عمومی جامعه در این دوره، آشتی با قانون و حركت به سوی قانون گرایی بوده است. هر چند تا نهادینه شدن این فرهنگ در جامعه، راه درازی در پیش داریم.

.۴۳۰ مقام معظم رهبری، ۶ فروردین .۱۳۸۱
.۴۳۱ رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای هیأت دولت، .۱۳۷۶
.۴۳۲ اصحاب سبت گروهی از قوم بنی اسرائیل بودند كه در دور زدن قانون تخصص ویژه ای داشتند آنها در عین این كه مر قانون را عمل می كردند، اما وضعیت قانون را به نفع خودشان نیز تغییر می داند. خداوند طی حكمی به اصحاب سبت فرمان داد كه روزهای شنبه را ماهی نگیرند. آنها نیز از آن پس روزهای شنبه ماهی نمی گرفتند، بلكه كاری می كردند كه آن هم رسماً منع نشده بود و آن این بود كه حفره هایی درست كرده بودند كه ماهی ها درون آن حفره می آمدند وقتی ماهی ها درون آن حفره قرار می گرفتند روز شنبه راه آن حفره را می بستند تا ماهی نتواند از حفره خارج شود. روزهای شنبه این كار را می كردند روزهای یكشنبه همان ماهی ها را می گرفتند. به این شیوه بدون این كه قانون الهی هزینه ای را بر آنها تحمیل كند به قانون عمل می كردند.

منبع : روزنامه کیهان