سهراب یا بهترین چیز

شاعرانگی سهراب سپهری- در خلاصه ترین بیان- از تركیب سه كلمه شكل گرفته است «جور دیگر دیدن» كه كلمه دیگر جانمایه این تبلور و تعالی است، و ذات هنر همین دیگر و دیگرگونی است. شكل و صورتی دیگر، تصور و تصویری دیگر، خیال و خلاقیتی دیگر؛ و دیگر یعنی همین، یعنی آنچه كه نبوده و امروزه به وجود آمده، و جانمایه هنر، جز همین معنا نیست.
چشم ها را باید شست
جور دیگر باید دید
و همین جور دیگر دیدن است كه از نیمه دوم هشت كتاب به این سو خود را رهاتر و روشن تر نشان می دهد. دو شعر بلند «صدای پای آب» و «مسافر» و مجموعه شعرهای «حجم سبز» و «ما هیچ، ما نگاه»، سرشار از لحظات ناب و متفاوتی است كه شخصیت شعری سپهری را رقم می زنند. دو استعداد شعر و نقاشی در سهراب و هنر سهراب با هم می آمیزند و پیش از آنكه دغدغه «جور دیگر نوشتن» سهراب را به خود مشغول كند دلمشغولی «جور دیگر دیدن» او را به تماشای چشم اندازهای تازه ای می برد كه حاصل آن شاعری است كه نه اتفاق، بلكه فرآیند بخشی از فرصت های فراهم شده شعر نیمایی است:
هر كه در حافظه چوب ببیند باغی
صورتش در وزش بیشه شور ابدی خواهد ماند
هر كه با مرغ هوا دوست شود
خوابش آرام ترین خواب جهان خواهد بود
حس و حال عاشقانه و عارفانه سهراب، قدم به قدم او را به سمت و سوی چشمه و سرچشمه هستی می كشاند و درك دلنشینی كه از این جست وجو نصیب سهراب می شود، زیبایی متفاوت همه اشیا و آحاد خلقت را پدیدار می كند.
من در این خانه به گمنامی نمناك علف نزدیكم
من صدای نفس باغچه را می شنوم
چك چك چلچله از سقف بهار
متراكم شدن ذوق پریدن در بال
جریان گل میخك در فكر
و صدای باران را
روی پلك تر عشق
از عمده ترین دستاوردهای «جور دیگر دیدن» سهراب، كشف چشمگیر رابطه پنهانی اشیا و اجزای زندگی است كه این كشف در شعرهایش جاری می شود و منزلت هنری «خلاف آمد عادت» را به عنوان یكی از ویژگی های ممتاز شعر سپهری رقم می زند.
قبله ام یك گل سرخ
جانمازم چشمه، مهرم نور
دست سجاده من
رهزنان را خواهم گفت:
كاروانی آمد بارش لبخند
پسر روشن آب، لب پاشویه نشست
و عقاب خورشید، آمد او را به هوا برد كه برد
و كلام آخر، برای رسیدن به سهراب و دیدن سهراب، همان چیز است، همان كه خود او گفته است. بهترین چیز، رسیدن به نگاهی است كه از حادثه عشق تر است.

محمدرضا عبدالملكیان

منبع : روزنامه شرق