وضعیت ناوگان ماهیگیری و ارتقاء ایمنی آنها

ناوگان غیرصنعتی شامل: بیش از ۳۰۰۰ فروند لنج گوشگیر و بعضاً بیش از فروند قایق صیادی
●وضعیت فعلی ناوگان صیادی:
در صورتیكه از ملاحظات ایمنی ناوگان صنعتی كشور را بررسی كنیم خواهیم دید كه عمدتاً تحت كلاس مؤسسات رده‌بندی داخلی و بعضاً (پرساینرها) تحت كلاس مؤسسات رده‌بندی بین‌المللی می‌باشند همچنین لنج‌های صیادی توسط شركت ایران سفینه مورد بازرسی و تأئید قرار می‌گیرند.مسئله حائز اهمیت در مورد لنج‌ها مواردی است كه به صید در آبهای دور دریای عمان می‌پردازند و بعضاً از تجهیزات مناسب ایمنی برخوردار نیستند و متأسفانه چندان دقت زیادی در بازرسی آنها صورت نمی‌گیرد.
ـ در طی دههٔ گذشته اقدامات مفیدی در رابطه با تجهیز لنج‌های صیادی صورت گرفته كه مهمترین آنها شامل GPS و بیسیم (VHF) می‌باشد.
ـ با توجه به ملاحظات مربوط به ایمنی شناورها اعم از مصوبات SOLAS و یا كنوانسیون توریمولینوس كه مورد اخیر در ارتباط با شناورهای صیادی است, باید معیارهای لازم به رعایت و تجهیزات لازم به نصب بر روی شناورهای صیادی در كلیه كلاس‌ها مشخص و به اجرا گذاشته شود.
ـ شناورهای سنتی (لنج) موجود از حیث پایداری بدنه از شرایط مطلوبی برخوردار هستند.خصوصاً شناورهای مدل بلوچی كه برای صید در دریای عمان و احیاناً آبهای دروتر هم از آنها استفاده می‌شود.به همین منظور شناورهای فایبرگلاس جدید هم با همان طرح و با همان خطوط بدنه ساخته شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
ـ بطور كلی برای اعمال ملاحظات ایمنی لازم است عمدتاً برخی تجهیزات اعم از امكانات اطفاء حریق, آب‌بند كردن دیواره‌های داخلی شناور, تجهیزات مخابراتی, قایق نجات, جلیقه و حلقه نجات, و دیگر موارد مشابه مورد توجه و الزام قرار گیرد.
ـ آماری از صوانح سال‌های گذشته و اخیر برای شناورهای مختلف تهیه و ارائه شود.
ـ در كنار ملاحظات ایمنی, برخی از ملاحظات زیست محیطی برای شناورها باید پیش‌بینی و الزام گردد, خصوصاً برای شناورهای فعال در خلیج‌فارس كه در محیط نسبتاً بسته و كوچكی به فعالیت اشتغال دارند.
برای مثال میزان قابل قبول آلوده‌سازی ماشین‌آلات شناور, فاضلاب و مواد شویندهٔ مصرفی شناور كه در آب تخلیه می‌گردد, ضایعات صید كه در آب تخلیه می‌گردد.
ـ بطور كلی باید با مطالعه الزامات IMO و SOLAS , برخی ملاحظات فنی و ایمنی را براساس شرایط بومی و فرهنگی منطقه تبیین و به مورد اجرا گذاشت.
بالطبع در صورت هماهنگی شیلات و سازمان بنادر و احیاناً دیگر مراجع ذیربط از جمله وزارت صنایع و سازمان محیط زیست و وزارت نفت و غیره, امكان قبول این الزامات از طرف مراجع خارجی و نیز تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان داخلی فراهم خواهد شد.
ـ توجه به جنبه‌های ایمنی, اقتصادی و رفاهی شناورهای صیادی با توجه به اینكه شغل سخت و در عین حال كم‌درآمدی در مقایسه با مشاغل مشابه (دریایی) است, باید بطور خاص مدنظر باشد و در همین رابطه لازم است ارائه تأئیدیه و انجام بازرسی‌های این شناورها چه در حین ساخت و چه بازدیدهای دوره‌ای حین بهره‌برداری باید توسط مجموعه‌ای با این تخصص صورت گیرد.در این رابطه پیشنهاد می‌گردد مؤسسه‌ای تحت حمایت سازمان شیلات و سازمان بنادر به همین منظور و بكمك كارشناسان با تجربه موجود تشكیل و مشابه دیگر مؤسسات رده‌بندی به انجام امور بازرسی بپردازد.
●برنامهٔ توسعه ناوگان صیادی:
صیدصنعتی: با توجه به كاهش ذخایر كفزی و مشكلات عدیده مربوط به صید كشتی‌های ترالر, تعدیل ناوگان در برنامه كار شیلات قرار دار دكه بهمین منظور در سال جاری نیز بودجه‌ای اختصاص یافته است.پیش‌بینی می‌شود این ناوگان به حدود ۴۰ فروند كاهش یابد.متقابلاً برای بهره‌برداری از ذخایر تون ماهیان كه بعنوان گونه‌های مهاجر در اقیانوس هند وجود دارند, توسعه ناوگان پرساینر تا سقف ۱۵ روند انجام گیرد.در همین رابطه در سال گذشته میلادی ۲ فروند و در سال جاری تاكنون ۱ فروند كشتی خریداری گردیده است.برای صید تون ماهیان به روش لانگ لاین نیز برنامهٔ توسعه در حد ۵ فروند كشتی در طول برنامه چهارم پیش‌بینی شده است.
●صیدغیر صنعتی:
برای توسعه صید تون ماهیان در آب‌های دور پیش‌بینی افزایش ۳۰۰ فروند لنج بزرگ صیادی مجهز به امكانات ایمنی و برودتی پیش‌بینی شده كه تاكنون نزدیك به ۱۰۰ فروند از آن‌ها تولید و اكثراً به بهره‌برداری رسیده است.
احمد ریاحی ـ اداره كل امور صید سازمان شیلات ایران
سید رحمت‌الله فاطمی ـ اداره كل حفاظت منابع آبزیان سازمان شیلات ایران

منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران