برق را بهینه و معقول مصرف کنیم

مدیریت مصرف در صنعت برق یك استراتژی و سیاست كلان و درازمدت است كه همه جنبه‌های فنی- تخصصی، فرهنگی و تبلیغی و آموزش و ... را دربر می‌گیرد.
اگر نگاهی به تاریخچه شكل‌گیری استراتژیهای بلندمدت مصرف نظر بیندازیم شكل‌گیری و تحول در الگوی مصرف انرژی در كشور ما در هماهنگی با الگوی مصرف عمومی قرار داشته است. به بیان دیگر به دلیل اینكه نظام اقتصادی كشور ما به طور كلی نظامی بر پایه مصرف‌گرایی، مصرف انرژی برق هم متناسب با میزان تولید نبوده و فراتر از آن به ویژه در بخش خانگی مصرف شده است. این افزایش میزان مصرف در برابر رشد میزان تولید و رشد نرخ متوسط ۸ درصدی سالانه مصرف برق سبب شده كه از حدود اوایل دهه ۷۰ بحث مدیریت مصرف، به شكل جدی و بنیادی در صنعت‌برق‌كشورمطرح شود. علاوه بر آن به ‌دلیل‌ نیاز به‌ سرمایه‌گذاری‌های سنگین، كمبود منابع مالی و نگرانی‌های شدید درمورد آلودگی محیط زیســت به دلیـل توسعــه نیروگاهها با سوخت فسیلی، اساساً مدیریت مصرف جایگاه خود را در سیاست‌گذاریهای كلان كشور به عنوان بهترین جایگزین تولید پیدا كند.
در تعریف مدیریت مصرف باید گفت كه این نوع مدیریت، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر بخشی از فعالیتهای مربوط به برق است كه در مصرف انرژی الكتریكی موثر است.
یكی از موارد مهم در مدیریت مصرف،‌مساله مدیریت بار، استفاده بهینه از برق، صرفه‌جویی راهبردی، دادن انشعابهای جدید و تعدیل در سهم بازار مصرف است.
مدیریت بار كه یكی از مباحث مهم فنی در صنعت برق است به منظور كاستن از هزینه‌های تولید و كاهش سرمایه‌گذاری برای ایجاد نیروگاههای جدید مورد نظر است. مساله حفظ و صیانت از منابع زیرزمینی انرژی، جایگزینی مدیریت مصرف با خاموشی و كاستن از وابستگی تكنولوژیك به خارج از كشور نیز در این ارتباط مورد توجه است.
در همین ارتباط برای پیشبرد بحث مدیریت مصرف بهینه برق در كشور برنامه‌هایی از سوی صنعت برق كشور به مرحله اجرا رسید. از جمله این برنامه‌ها تنظیم ساعات كار صنایع بزرگ و اجرای برنامه تعطیلات و تعمیرات سالانه آنها هماهنگ با زمانهای پرباری شبكه سراسری برق بود. تشویق و ترغیب صنایع بزرگ به رعایت معیارها و موازین مدیریت مصرف برق، بهره‌گیری از لامپهای كم مصرف پربازده به وسیله مصرف‌كنندگان از دیگر برنامه‌های صنعت برق برای پیشبرد سیاستهای مدیریت مصرف بود. اصلاح شبكه‌های توزیع و كاهش هرز روی انرژی از دیگر اقداماتی است كه در سالهای اخیر برای پیشبرد سیاست مدیریت مصرف برق به مرحله اجرا رسیده است. تنظیم برنامه ساعات كار اصناف و تدوین آیین‌نامه‌ها و نظارت بر تولید وسایل برق با راندمان بالا، بهره‌گیری از كنتورهای چندتعرفه، جلوگیری از هر گونه استفاده غیرمجاز شبكه برق‌رسانی عمومی از جمله سیاستهایی است كه در سالهای اخیر در حیطه مدیریت مصرف برق به مرحله اجرا رسیده است.
در این زمینه آموزش و آگاهی‌دادن به عموم مردم از طریق رسانه‌های همگانی در ارتباط با ضرورت مدیریت مصرف و رعایت آن و تدوین طرح آموزش مدیریت مصرف برق به معلمان و دانش‌آموزان و تهیه و توزیع بروشورهای مختلف برای مصرف‌كنندگان در قشرهای گوناگون و در زمینه موضوعات خاص مرتبط با مدیریت مصرف برق از دیگر اهدافی است كه برای پیشبرد سیاست مدیریت مصرف برق در سالهای اخیر به مرحله اجرا رسیده است.
یكی از اهدافی كه صنعت برق كشور در زمینه مدیریت مصرف انرژی الكتریكی دنبال می‌كند كسب درك جمعی- نه فقط در حیطه كودكان و نوجوانان و یا زنان – بلكه كل جمعیت كشور در زمینه ضرورت مصرف بهینه است.
مردم و مشتركان و همه خانوارها در بخش مصرف خانگی و سایر مشتركان در بخش صنایع امور تجاری- بازرگانی، ‌كشاورزی، عمومی و ... باید به این درك فراگیر و گسترده برسند كه مصرف بی‌رویه برق،‌رشد بی‌رویه تقاضای برق را به دنبال دارد و رشد بی‌رویه تقاضا موجب رشد غیرضروری ظرفیت‌های تولیدی و سیستم‌های برق‌رسانی می‌شود كه همه این هزینه‌های اضافی بر كیلووات ساعت تحویلی سرشكن شده و برق عرضه شده با هزینه تمام شده بر دوش همه مشتركان سنگینی خواهد كرد.
بنابراین صرفه‌جویی در مصرف برق و بهینه‌سازی آن، مستلزم شناخت عمیق و درك همه جانبه تمامی مشتركان كوچك و بزرگ صنعت برق است.

منبع : ماهنامه پیک برق