امنیت افغانستان و کشتار فرماندهان طالبان

با كشته شدن «ملا اختر محمد عثمانی» و تعدادی از فرماندهان شورشیان مسلح مخالف دولت افغانستان، كارشناسان مسایل سیاسی و امنیتی امیدوار شدند كه حذف افراد موثر طالبان بدون شك در تامین امنیت این كشور موثر خواهد بود.«تام كولینكس» سخنگوی نیروهای آمریكایی مستقر در افغانستان شنبه هفته گذشته از كشته شدن ملاعثمانی و دو دستیارش در استان هلمند خبر داد.به گفته كولینكس ، خودروی حامل این فرمانده ارشد طالبان در مناطق مرزی افغانستان و پاكستان از سوی نیروی هوایی آمریكا مورد هدف قرار گرفت.
وی كشته شدن این عضو طالبان را دستاورد بزرگی درروند مبارزه با تروریسم و استقرار ثبات در افغانستان عنوان كرد.كشته شدن عثمانی این امیدواری را در مردم و نهادهای امنیتی افغان ایجاد كرد كه طالبان تا مدتی نتوانند فرد مناسبی را برای جانشینی اوانتخاب كند.عثمانی از فرماندهان حزب اسلامی وابسته به «گلبدین حكمتیار» در شمال كشور بود كه با پیروزی مجاهدین در سال ۱۳۷۱در شمال افغانستان با جنبش ملی به رهبری «عبدالرشید دوستم» در اجرای عملیات های نظامی شركت داشت.
وی با ظهور طالبان به آنان پیوست و بعد از سقوط حكومت این گروه در سال ۲۰۰۱ میلادی در كابل ، فرماندهی طالبان را در استان های قندهار ، ارزگان ، زابل ، نیمروز، هرات، فراه و قندهار به عهده گرفت.براساس اعلام نیروهای امنیتی افغان و بین المللی عثمانی در هماهنگی میان نیروهای القاعده ، حزب اسلامی وطالبان نقش بسیار موثری داشت.
تام كولینكس سخنگوی نیروهای آمریكایی در افغانستان درباره تاثیر مرگ عثمانی در تامین امنیت این كشور به خبرنگار ایرنا گفت : « كشته شدن عثمانی می تواند در بهبود امنیت در افغانستان كمك كند زیرا پیداكردن فرد با قابلیت وی برای طالبان مشكل است ، هرچند كه این گروه در آینده مجبور خواهد بود فرد جایگزین وی را انتخاب كند».«قاری یوسف» كه خود را از سخنگویان طالبان معرفی می كند خبر قتل عثمانی را تكذیب و اعلام كرد در حمله هوایی آمریكایی ها به هلمند «ملا عبدالظاهر» به قتل رسید و ملا عثمانی زنده است.
در پی این ادعای طالبان دفتر مطبوعاتی نیروهای آمریكایی در افغانستان اعلام كرد كه براساس آزمایش های پزشكی هویت ملاعثمانی تایید و او كشته شده است.مرگ ملاعثمانی كه به عنوان شخص سوم و یا چهارم گروه طالبان یاد می شود در پرده ابهام است كه آمریكایی ها اطلاعات لازم را درباره این فرمانده ارشد طالبان از كجا بدست آورده اند؟
به گفته آمریكایی ها ، آنان اطلاعات لازم را در اختیار داشتند و در زمان مناسب حمله هوایی صورت گرفت. مطبوعات افغانستان روزهای گذشته گزارش دادند كه مرگ ملا عثمانی ناشی از اختلافش با «ملا دادالله» از فرماندهان طالبان در جنوب بود كه محل استقرار او را به نیروهای آمریكایی گزارش داد.
گفته شد كه میان رهبران طالبان بر سر اداره امور و ادامه عملیات نظامی اختلافاتی بروز كرد، كه با توجه به محدودیت اعمال شده از سوی مسئولان ذی ربط برای رسانه های افغان جهت دسترسی به رهبران طالبان تاكنون به طور مشخص این موضوع تایید نشده است.
طی یك ماه اخیر سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) و نیروهای افغان اعلام كردند كه تعدادی از فرماندهان طالبان را در هلمند، قندهار، ارزگان و زابل كشتند.«اسدالله خالد» استاندار قندهار افغانستان در مورد كشته شدن فرماندهان طالبان گفت: طی یك ماه گذشته در این استان «ملا عبدالولی» ، «ملا شیرجان» و «ملا عبدالنافع» كشته شدند. سازمان اطلاعات افغانستان هم اعلام كرد كه نیروهای افغان و بین المللی روزهای قبل «ملا عبدالظاهر» را در منطقه «اشكین» هلمند و«مولوی عبدالرحمن» از فرماندهان طالبان را در شهرستان «كامدیش»استان ننگرهار كشتند.«نورمحمد پكتین» فرمانده پلیس ولایت زابل افغانستان هم گفته بود كه یك فرمانده شورشیان طالبان با شش شورشی دیگر در این استان بازداشت شد.
نیروهای امنیتی افغان اعلام كرد كه تعدادی از رهبران طالبان در ارزگان، هلمند و نیمروز به قتل رسیدند.تاكنون این اطلاعات از سوی طالبان تایید نشده و بعید به نظر می رسد آنان این اطلاعات را تایید كنند ، مهم این است آیا كشته شدن فرماندهان ارشد این نیروها می تواند به بهبود امنیت در افغانستان كمك كند یا نه؟
«محمدظاهر عظیمی» سخنگوی وزارت دفاع ملی افغانستان راجع به تاثیر كشتار فرماندهان شورشیان در تامین امنیت گفت كه كشته شدن رهبران شورشیان خود یك پیروزی مهم برای نیروهای دولتی است.وی افزود: با كشته شدن افراد موثر طالبان ، شورشیان فرصت سازماندهی را از دست می دهند كه از نظر زمانی این برای دولت یك دستاورد مهم تلقی می شود. عظیمی با اشاره به اینكه جایگزینی این افراد برای طالبان بسیار مشكل است، گفت كه این امر باعث كاهش حملات شورشیان می شود و نیروهای امنیتی فرصت پیدا خواهند كرد تا در مناطق ناامن مستقر و به ایجاد ثبات در كشور كمك كنند.
«كاترین وداع» مدیر مسئول روزنامه غیردولتی «چراغ» افغانستان درباره اینكه كشتار رهبران طالبان چه تاثیری می تواند در روند تامین امنیت در این كشور داشته باشد ، گفت: آنان افغان و فقط مخالف دولت هستند.وی تاكید كرد كه فكر نمی كنم این روند تاثیر مثبت در تامین امنیت كشور داشته باشد و دولت برای ایجاد ثبات می تواند با یك فراخوان عمومی همه مردم را بسیج كند تا دیگر مورد سوء استفاده كشورهای خارجی و نیروهای القاعده قرار نگیرند.
خانم وداع بیان داشت: دولت بجای كشتار رهبران طالبان در افغانستان باید تلاش كند تا وضعیت اقتصادی، آموزشی و فرهنگی مردم بهبود یابد و در آن صورت است كه می توان به بهبود امنیت امیدوار بود.وی افزود: ناامیدی مردم از دولت باعث رویكرد آنان به طالبان می شود و اكنون مردم شهر كابل پایتخت این كشور با مشكلات زیادی روبه رو هستند كه این مشكلات در روستاها به صدها برابر می رسد.«صادق باقری» كارشناس ارشد روابط بین الملل در پاسخ به این پرسش كه آیا كشتن رهبران ارشد طالبان می تواند تاثیر مثبتی در بهبود امنیت داشته باشد؟
گفت: دراین مساله شكی نیست، كوتاه مدت می تواند در بهبود امنیت موثر باشد. وی افزود: با توجه به پیچیدگی بحران افغانستان نمی توان گفت كه افراد ارشد شورشیان طراح و مجری اصلی شورش ها در كشور هستند بلكه به عقیده اغلب صاحب نظران افغان، آنان فقط مجریان صحنه های خشونت هستند.وی با اشاره به اینكه سیاستمداران و دولتمردان افغان بر این عقیده اند كه طراحان اصلی خشونت ها در خارج افغانستان قرار دارند ، تاكید كرد : این طراحان در آینده می توانند كه مجریان دیگری نیز برگزینند.وی یادآور شد: ممكن است كشته شدن این افراد در حركت منظم شورشیان تاثیر منفی داشته باشد.وی تاكید كرد: اما كشته شدن فرماندهان طالبان به علت تجربه لازم و كافی در عملیات های نظامی می تواند باعث كاهش بحران شود و از سوی دیگر انتخاب جایگزین آنها نیز برای شورشیان بسیار مشكل آفرین خواهد بود.وی در پاسخ به این پرسش كه چرا اكنون فرماندهان شورشیان هدف قرار می گیرند؟
گفت: این یك موضوع بسیار پیچیده در افغانستان است در یك مرحله از كشتن آنان چشم پوشی و در مرحله دیگر كشتن فرماندهان ارشد در اولویت است.وی افزود: احتمال دارد كه به علت افزایش نگرانی جامعه جهانی از نیرومند شدن طالبان، این سیاست اتخاذ شده كه با كشتن فرماندهان این گروه اوضاع در كشور تحت كنترل درآید.
كشتن فرماندهان طالبان درحالی ادامه دارد كه سال ۲۰۰۶ میلادی خشونت ها به بیشترین حد خود رسید و بیش از سه هزار و ۹۰۰ نفر در افغانستان كشته شدند.گزارش اخیر فرانسوی ها هم موجب تعجب افغانها شد كه اعلام كردند كه در عملیات مشترك با آمریكایی ها افغانستان چندین بار «اسامه بن لادن» رهبر شبكه القاعد در تیررس آنان بود اما آمریكایی ها اجازه تیراندازی ندادند.با توجه به آنچه كه در پشت پرده صحنه افغانستان می گذرد اكنون مردم از آینده نگران هستند و ترس از این دارند كه كشتار طالبان به تنش های بیشتر در كشور منجر شود.چندی قبل سخنگوی ارشد نیروهای ناتو در افغانستان گفته بود كه عملیات عقاب با شركت ۱۱۹هزار نفر آغاز شده كه دستاوردهای زیادی برای تامین ثبات در كشور داشته است.
به گفته «ریچارد نوجی» اكنون طالبان قادر نیستند مستقیما با نیروهای امنیتی افغان و بین المللی جنگ كنند.وی افزود: طالبان در حال ترك مناطق جنوبی هستند و این به معنای آن است كه آنان حمایت مردمی خود را در این مناطق از دست می دهند.به گفته كارشناسان، كشتار مخالفان می تواند علاوه بر كاهش مقطعی جنگ ، باعث كاهش جنگ جبهه ای درافغانستان شود در حالیكه شورشیان به حملات انتحاری كه در سال ۲۰۰۶ میلادی به ۱۲۰ مورد رسید، ادامه خواهند داد.
به باور اغلب صاحب نظران ، ایجاد ثبات در كشور راه حل نظامی ندارد،جامعه جهانی و افغانستان باید با بهبود وضعیت زندگی مردم به ایجاد ثبات در كشور كمك كنند.

منبع : روزنامه ابرار