انتظار برای جنگ جدید در قفقاز

«وزارت امور خارجه آمریکا در روز هشتم ژوییه سال ۲۰۰۸ میلادی پیشنهاد داد هیات حافظ صلح روسیه که در محل درگیری گرجستان با آبخازیا حضور دارند، با نیروهای پلیس بین المللی تعویض شوند.» به گزارش ایسنا روزنامه مسکو پست در گزارشی به پیشنهاد جدید آمریکا مبنی بر استقرار نیروهای پلیس بین المللی در محل هایی که هفته گذشته در آبخازیا انفجار رخ داده است و بررسی عواقب احتمالی این طرح برای روسیه، گرجستان و آبخازیا پرداخته است. در این گزارش می خوانیم: «واشنگتن پیشنهاد داد صلح بانان روسی از منطقه درگیری گرجستان-آبخازیا خارج شوند و نیروهای پلیس بین المللی جای آن ها را بگیرند. کاملا انتظار چنین اعلامیه ای از سوی وزارت امور خارجه آمریکا می رفت که نشان می دهد آمریکا نسبت به گرجستان چه منافعی را لحاظ می کند. پس از حمایت علنی آمریکا از رژیم ساکاشویلی که آموزش دهندگان نظامی خود را به گرجستان فرستاده و با سلاح های آمریکایی نظامیان گرجی را تغدیه می کند، این کشور تصمیم گرفت نفوذ و سطح دیپلماتیک خود را بر قفقاز جنوبی بیش تر کند. اگر این پیشنهاد زودتر شنیده می شد یعنی هنگامی که جو منطقه درگیری گرجستان با آبخازیا دیگر داغ و تنش زا نبود، یک تصمیم کاملا عقلانی و عاقلانه محسوب می شد. اما هم اکنون که ارتش های دو کشور شرکت کننده در این درگیری مدام در آمادگی جنگی قرار دارند و در مرز ها مستقر شده اند و فقط نیروهای صلح بان روسیه آن ها را از یکدیگر جدا می کنند. دخالت در این درگیری در حال حاضر از سوی هر نیروی خارجی می تواند بی ثباتی بیشتر را به وجود آورد و بدون این امر وضعیت به اندازه کافی بی ثبات و ناآرام است. در صورتی که صلح بانان روس که بیشتر از ۱۰ سال است در این منطقه در درگیری به سر می برند، از آن خارج شوند، ارتش گرجستان با ارتش آبخازیا برخورد خواهد کرد به گونه ای که نمی توان جلوی آن را گرفت؛ برخوردی که به همراه خود جنگی جدید را در قفقاز خواهد آورد. و در واقع روسای رسمی کاخ سفید با پیشنهاد جدید خود اوضاع را به اتخاذ چنین واریانتی فرا می خوانند. آمریکا بر حمایت خود از تمامیت ارضی گرجستان که برای آن تصمیم گرفته است، تأکید می کند و سریعا مکانی را که اخیرا در آن ها انفجار رخ داده از هر دو سوی آبخازیا و گرجستان می بندد. آمریکا به «ضرورت فوری حضور پلیس بین الملل در مناطقی که در آن ها بمب منفجر شده است» توجه می کند.»
● دسیسه آمریکایی گرجی: افسانه یا واقعیت؟
این گزارش می افزاید: «برای این که بفهمیم پشت سر این پیشنهاد کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا، چه چیزی قرار دارد، باید به طور مفصل به تمام جنبه هایی که جو را پیچیده کرده است، نگاه کنیم.
جنبه ۱) اقدامات تروریستی رو به افزایش:
اخیرا در منطقه درگیری گرجستان آبخازیا یک سری اقدامات تروریستی رخ داده است. شایان ذکر است که در نتیجه انفجاری در کافه ای در مرکز منطقه گالی چهار تن کشته و شش تن نیز زخمی شدند و از آن به بعد یک سری انفجار دیگر نیز رخ داد. در ۲۹ ژوئن شش تن در نتیجه دو انفجار زخمی شدند و در نتیجه انفجاری دیگر در بازار سوخومی-مرکز آبخازیا- در ۳۰ ژوئن شش تن دیگر نیز زخمی شدند. در صبح روز ششم ژوئیه در منطقه «زوگدیدسکی» گرجستان در نزدیکی آبادی «روخی» چهار انفجار روی داد. در نتیجه این انفجارها هیچ کسی زخمی نشد. دسته های پارتیزانی گرجستان به نام های «برادران جنگلی» و «لشکر سفید» مسئولیت انفجار های منطقه گالی را بر عهده گرفتند. چنین تأثیر بزرگ و شدید اقدام تروریست ها می تواند نشان دهنده این مطلب باشد که منافع نیروهای بزرگ تر که به برهم زدن بیشتر جو منطقه علاقه مندند، در پشت اقدامات این شبه نظامیان وجود دارد.
جنبه ۲) خواست گرجستان برای ورود به ناتو:
مشکل رویارویی گرجستان با جمهوری های به رسمیت شناخته نشده اش -آبخازیا و اوستیای جنوبی- به تفلیس اجازه نداده است به طرح اقدام عضویت در ناتو در نشست گذشته سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی در بخارست، پایتخت رومانی، بپیوندد. شایان ذکر است که یک سری از کشورهای اروپایی به رهبری آلمان در نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی که در بهار همین سال در پایتخت رومانی برگزار شد، با ورود گرجستان به ناتو مخالفت کردند و تصمیم بعدی در مورد این مسأله به ماه سپتامبر موکول شد. بنابراین برای گرجستان ضروری است که به روند اتخاذ تصمیم در مورد مسأله به رسمیت شناختن این جمهوری ها سرعت بخشد. افزون بر این تغییر دولت آمریکا پس از چهار ماه دیگر واقعیتی است که به این آتش دامن می زند. اما این که آیا رهبران جدید آمریکا می خواهند گرجستان را به ناتو بکشند و یا خیر معلوم نیست. بنابراین اگر ساکاشویلی این مسأله را تا ماه سپتامبر حل نکند، این امکان وجود دارد که مجبور شود با آرزوی خود برای عضویت در این پیمان وداع کند.
جنبه ۳) واشنگتن به یک جنگ کوچک پیروزی آور نیازمند است:
جورج بوش پس از چهار ماه باز نشست می شود. شرکت های نظامی عراقی و افغانی، دلارهای تضعیف شده و بحران وام در پشت شانه های بوش باقی مانده اند. (اینها ماترک رئیس جمهور در حال کناره گیری آمریکاست) . چنین نتیجه دولت هشت ساله بوش به هیچ وجه درخشان به نظر نمی رسد. در نتیجه بوش به همراه حزب جمهوریخواه باید سریعا در چشمان آمریکایی های ساده، خود را بازیابد. به نظر می رسد جورج بوش تصمیم گرفته است به روش آزمایش شده قدیمی متوسل شود و یک جنگ پیروزمندانه کوچک در زیر پرده شغل (به رهبری) خود ایجاد کند. با احتساب این که سلف بوش با بمب بالکان را تخریب کرد و خود او (بوش) نیروهایش را به افغانستان برد و عراق را گرفت، بنابراین دیگر جای زیادی برای او نمانده است که بتواند فعالیت جنگی خود را در آن ها شروع کند. ظاهرا او (بوش) از دست زدن به ایران می ترسد و جنگ باکره شمالی نیز به مذاق نظامیان آمریکایی خوش نمی آید. بنابراین فقط می ماند گرجستان.. .»
● سناریوی دسیسه احتمالی
روزنامه مسکو پست ادامه داده است: «اما برای این که تفلیس و واشنگتن تأثیر و نتایج ضروری را به دست آورند، باید با یکدیگر کار کنند. اگر این گونه باشد، بنابراین می توان از قبل سناریوی تحولات این وضعیت را فرض کرد: افزایش شدید شمار اقدامات تروریستی وضعیت منطقه را ناآرام می کند و چنین تصویری را می سازد که صلح بانان روسی قادر نیستند وضعیت را کنترل کنند و سپس آمریکا می خواهد نیروهای حافظ صلح روسیه با نیروهای پلیس بین المللی تعویض شوند. در واقع تمور یاکاباشویلی، وزیر دولت گرجستان در امور حل درگیری ها، با اعلامیه خود به مطبوعات بر توافق تفلیس با موضع واشنگتن تأیید کرد و گفت: ما از خیلی وقت پیش درخواست جایگزینی نیروهای پلیس بین المللی را با صلح بانان روسی داده ایم. امیدوارم این امر سریعا به واقعیت بپیوندد. این امر به محض این که کشور ها آماده اعطای چنین نیروهای پلیسی باشند و هنگامی که ضرورت چنین نیروهایی توسط هیچ فرد یا کشور دیگری به چالش کشیده نشود، اتفاق خواهد افتاد. اما نیروهای جدایی خواه آبخازیا تا زمانی که نفع خود را در آن نبینند، با آن مخالفت خواهند کرد. فکر می کنم باید با آن ها کمی صحبت کنیم و توضیح دهیم که نفع این کار چه خواهد بود. دولت گرجستان در بیانیه ای رسمی خاطرنشان کرد: این اقدامات خشونت آمیز به نفع کسانی است که می خواهند حضور غیر قانونی نیروهای مسلح روسیه در خاک گرجستان به درازا کشیده شود، کسانی که با خلع سلاح منطقه و ایجاد صلح مخالفند، کسانی که می خواهند بر سر راه گرجستان در ساختارهای اروپایی (اتحادیه اروپا و اروپا-آتلانتیک «ناتو») مانع بتراشند. در مراحل بعدی سناریوی احتمالی رویداد ها در قفقاز جنوبی وضع این گونه پیش خواهد رفت که روسیه تحت فشار جامعه بین المللی نیروهای خود را از گرجستان بیرون خواهد کشید؛ تفلیس حمله می کند و آبخازیا را می گیرد و بوش پیروزمندانه در مقام «سیاست مدار و دیپلمات بزرگ» بازنشست می شود!
● عوامل مخالف
اما با طرح مشترک احتمالی واشنگتن و تفلیس تمام چیز ها به این آسانی نیز اتفاق نمی افتند؛ اولا کشورهای عضو ناتو با طرح آمریکا موافق نیستند. خاطرنشان می شود گرجستان طرح خودش را برای حل وضعیت قفقاز جنوبی دارد. والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان، نیز طرح آلمانی حل این درگیری را که اصلا به طرح آمریکایی شبیه نیست، اعلام کرده است. در مرحله اول این طرح، هدف تنش زدایی است و وظیفه کشورها عدم استفاده از زور است. در مرحله دوم، بازگرداندن وضع عادی به آبخازیا با کمک مالی اتحادیه اروپا و بازگرداندن پناهندگان گرجی و فقط در مرحله سوم است که مذاکرات در مورد وضعیت آینده آبخازیا شروع می شود و افزون بر این اگرچه این مذاکرات غیر علنی نیست اما این که این کشور مستقل شود، نیز منتفی نشده است. همچنین یکی از کشورهای درگیر در این وضعیت با طرح آمریکا مخالف است یعنی آبخازیا. این کشور می گوید: اعلامیه وزارت دفاع آمریکا دقیقا نسخه ما را تأیید می کند. این حرف را سرگی شامبا، وزیر امور خارجه آبخازیا اعلام کرد. وی گفت: این نسخه این گونه است که تمام این انفجار ها اتفاق می افتد تا نشان دهند که صلح بانان روسی به وظایف خود عمل نمی کنند و جای آن ها را باید نیروهای دیگری بگیرد و تمام این ها با هماهنگی قبلی است بدین گونه که فعال شدن و تلاشهای اتحادیه اروپا ریشه در مذاکرات اقدامات و اقدامات تروریستی تفلیس و واشنگتن دارد. ما به هیچ گونه تغییر نیروها فکر نمی کنیم. اگر هم روسیه را مجبور کنند که نیروهای خود را از این جا بیرون کند، ما نیروهای خود را در مرز با گرجستان مستقر خواهیم کرد.
شامبا در پاسخ به مطبوعات در مورد این که اگر ناتو تصمیم به انجام عملیات نظامی علیه آبخازیا بگیرد، چه اتفاقی روی خواهد داد، کوتاه پاسخ گفت: (ما نیز) جنگ خواهیم کرد.» در پایان این گزارش می خوانیم: «با خلاصه کردن تمام حرف هایی که در بالا گفته شد، بگذارید این فرضیه را هم بگوییم که به احتمال خیلی زیاد آغاز یک جنگ بزرگ در قفقاز با تغییر سریع دولت آمریکا مرتبط نخواهد بود؛ دولتی که به احتمال قریب به یقین از طرح ساکاشویلی برای گرفتن آبخازیا حمایت نمی کند و بنابراین گرجستان در تنهایی جنگ را با آبخازیا شروع نخواهد کرد زیرا این کشور (آبخازیا) علی الظاهر کاملا می تواند از خود دفاع کند.»

منبع : روزنامه ابرار