سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا

داستان اختراع گوشی طبی


روزی آقای دکتر لائنگ رئیس بخش داخلی بیمارستان (نکر) یک بیمار قلبی را معاینه می‌کرد. خواست به صدای قلب او گوش دهد و گوش خود را روی سینهٔ این بیمار که یک خانم چاق و فربه بود گذاشت. ولی نتوانست صدائی را واضح بشنود. چون چاقی زیاد این خانم مانع رسیدن صدای قلب او به گوش پزشک بود.
دکتر لائنگ و همهٔ پزشکان در مورد گوش کردن صدای قلب و ریتین بیماران قلبی و ریوی از چند نظر مشکلاتی داشتند: اولاً چاقی بی‌حد بعضی بیماران و ثانیاً بوی ناراحت‌کنندهٔ عرق بدن برخی از مریض‌ها که نظافت را مراعات نمی‌نمودند. موضوع سوم، امتناع یک عده از خانم‌های جوان که حاضر نمی‌شدند پزشک سر خود را روی سینهٔ آنها بگذارد.
بالاخره روزی از روزها که آقای دکتر لائنگ جهت عیادت یک بیمار قلبی در بخش داخلی از حیاط ”قصر لوور“ عبور می‌نمود، دید چند کودک مشغول بازی هستند. بازی این بچه‌ها یک بازی تازه و در عین‌حال جالب بود. یکی از کودکان چوب بلندی را گرفته و سر آن را به گوش خود چسبانید و کودک دیگر با وارد کردن ضربه به سر دیگر این چوب علامت می‌داد.
لائنگ چند دقیقه‌ای به این بازی بچه‌ها نظاره کرد و یک‌مرتبه فریاد برآورد: یافتم، یافتم. فوراً خود را به بالین بیمار قلبی رسانید و دستورداد تا مقداری کاغذ مقوائی حاضر کنند و این مقوا را به‌صورت لولهٔ استوانه‌ای درآورد و یک سر این لوله را روی سینهٔ بیمار گذاشت و سر دیگر آن را به گوش خود نزدیک نمود، ملاحظه کرد که صدای قلب بیمار بسیار واضح و خوب شنیده می‌شود. نتیجهٔ این کار برای این پزشک جوان بسیار حیرت‌انگیز و شادی‌آفرین بود و این روش را در مورد بیماران قلبی و ریوی به‌کار برد. دید صداهای قلب و ریتین خیلی بهتر از زمانی که سر را مستقیماً به سینهٔ بیمار می‌گذاشت شنیده می‌شود. بعد لولهٔ استوانه‌ای مقوا را در نقاط مختلف سینه جابه‌جا کرد و از یک نقطه به نقطهٔ دیگر قرار داد و توانست همهٔ صداهائی را که از نواحی مختلف قلب برمی‌خواست به وضوح بشنود.
به این ترتیب شالودهٔ ساختن اولین استتوسکوپ (گوش طبی) به‌وسیلهٔ دکتر لائنگ ریخته شد.
حال که گوشی طبی ساخته شد اجازه دهید سرگذشت این طبیب خدمتگزار را به‌طور فشرده نقل کنم که خالی از فایده نخواهد بود.
طبیبی که در آن زمان به بیماری مهلک سل مبتلا بود ولی دست از مطالعه و تحقیق و تدریس و نوشتن کتاب برنمی‌داشت و انجام پزشکی را بر استراحت در مناطق کوهستانی و استفاده از هوای خوب آن مناطق جهت سلامتی خود ترجیح می‌داد.
این استاد دانشمند و محقق دانشکدهٔ پزشکی پاریس در روز سیزدهم اکتبر ۱۸۲۶ میلادی در سن ۴۵ سالگی قربانی از خودگذشتگی و انجام وظایف انسانی خود گردید.
آقای دکتر لائنگ در ۱۷ فوریه ۱۷۸۱ در بتانی متولد شد و دوران کودکی او مصادف با انقلاب کبیر فرانسه بود و او نزد عموی خود که پزشک شهر نانت بود رفت و در آنجا وارد مدرسه شد. در زمانی که شورش همهٔ شهرهای فرانسه را فرا گرفت، دولت به عموی او مأموریت داد تا به غرب کشور برود. لائنگ نوجوان هم به‌عنوان گماشته، همراه عمویش بود و توانست مقداری از کارهای مقدماتی پزشکی را بیاموزد.
بالاخره در سال ۱۸۰۰ میلادی که به دانشکدهٔ پزشکی رفت، به مقداری از کارهای پزشکی آشنا بود و بعد از چهار سال به دریافت دانشنامهٔ پزشکی نائل آمد و در بیمارستان‌های بوژون و سالپتربر مشغول کار شد.
دنیای پزشکی، اختراع گوشی طب را مرهون توجه و پشتکار او می‌باشد. این استاد جوان در زمانی که بیماری سل، دیگر او را از پای درآورده بود در بستر بیماری به نوشتن کتاب (آزمایش سمعی با فاصله در بیماری‌های ریوی و قلبی) پرداخت و این اثر ذی‌قیمت در سال ۱۸۱۹ منتشر گردید.