سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا

اسکیزوفرنی‌


اسکیزوفرنی‌
● اطلاعات‌ اولیه‌
اسكیزوفرنی‌ گروهی‌ از اختلالات‌ روانی‌ شامل‌ انواع‌ اسكیزوفرنی‌ كاتاتونیك‌، پارانویید، آشفته‌، تمایزنیافته‌ و باقیمانده‌. واژه‌ «اسكیزو» به‌معنی‌ گسیختگی‌ است‌ و «فرنی‌» نیز به‌ ذهن‌ و روان‌ اشاره‌ دارد. اسكیزوفرنی‌ اغلب‌ به‌ اختلال‌ گسیختگی‌ شخصیتی‌ اشاره‌ دارد، زیرا افكار و احساسات‌ فرد مبتلا به‌ این‌ عارضه‌ دارای‌ ارتباط‌ منطقی‌ و معمول‌ با یكدیگر نیستند. فرد مبتلا قادر نیست‌ تخیلات‌ خود را از واقعیت‌ افتراق‌ دهد و بنابراین‌ رفتاری‌ غیرمنطقی‌ و غیرعادی‌ دارد.
● علایم‌ شایع‌
ظاهر شدن‌ علایم‌ زیر در بیمار ممكن‌ است‌ ماه‌ها تا سال‌ها به‌طول‌ انجامد:
▪ دوری‌گزینی‌ و درون‌گرایی‌ بیش‌ از معمول‌
▪ از دست‌ دادن‌ انگیزه‌ها
▪ محدودیت‌ شدید هیجانات‌، یا بروز نابجای‌ هیجانات‌
▪ هذیان‌ها (باورهای‌ كاذب‌ و غیرواقعی‌ تغییرناپذیر)
▪ توهم‌ (یك‌ تجربه‌ حسی‌ منشأگرفته‌ از ذهن‌، مثلاً شنیدن‌ صداها یا دیدن‌ چیزهایی‌ كه‌ وجود خارجی‌ ندارند)
▪ اختلال‌ تفكر كه‌ خود را با تكلم‌ آشفته‌ و غیرمرتبط‌ نشان‌ می‌دهد.
▪ وجود این‌ باور در بیمار كه‌ دیگران‌ افكار وی‌ را شنیده‌ یا می‌دزدند یا او را تحت‌ كنترل‌ دارند.
▪ اسكیزوفرنی‌ پارانویید ـ در این‌ نوع‌ به‌طور غالب‌ رفتارهای‌ مبتنی‌ بر سوءظن‌ به‌ دیگران‌ و رفتارهای‌ پارانویید دیده‌ می‌شود.
● علل‌
علت‌ واقعی‌ آن‌ مشخص‌ نشده‌ است‌. به‌نظر می‌رسد عوامل‌ ارثی‌ در آن‌ نقش‌ داشته‌ باشند؛ عوامل‌ محیطی‌ نیز ممكن‌ است‌ در ایجاد آن‌ دخیل‌ باشند.
● عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر
سابقه‌ خانوادگی‌ اسكیزوفرنی‌
● پیشگیری‌
پیشگیری‌ خاصی‌ برای‌ آن‌ شناخته‌ نشده‌ است‌.
● عواقب‌ موردانتظار
درمان‌ در اكثر این‌ بیماران‌ مؤثر بوده‌ و آنها را قادر می‌سازد تا به‌ درجات‌ مختلف‌ از استقلال‌ فردی‌ بازگردند. حدود ۳۰% بیماران‌ به‌ زندگی‌ طبیعی‌ و شغل‌ خود بازمی‌گردند. گاهی‌ این‌ اختلال‌ به‌طور كامل‌ برطرف‌ می‌شود.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ ناتوانی‌ مادام‌العمر
▪ خودزنی‌؛ خودكشی‌
▪ رفتار خصومت‌آمیز نسبت‌ به‌ دیگران‌
▪ بازگشت‌، غفلت‌ در انجام‌ وظایف‌، ولگردی‌ یا حبس‌ رفتن‌
● درمان‌
▪ تشخیص‌ از طریق‌ مشاهده‌ علایم‌ بیماری‌ توسط‌ سایرین‌ تأیید می‌شود.
▪ اخذ سابقه‌ طبی‌، سابقه‌ رفتاری‌، معاینه‌ فیزیكی‌ و ارزیابی‌ روانی‌ توسط‌ یك‌ پزشك‌ توصیه‌ می‌گردد.
▪ هیچ‌ آزمون‌ اختصاصی‌ برای‌ تشخیص‌ اسكیزوفرنی‌ وجود ندارد. برای‌ اثبات‌ این‌ تشخیص‌، علایم‌ باید حداقل‌ ۶ ماه‌ در زمان‌هایی‌ از زندگی‌ تداوم‌ یافته‌ باشد. برخی‌ بررسی‌های‌ طبی‌ نیز به‌منظور رد سایر بیماری‌های‌ احتمالی‌ عامل‌ بیماری‌ استفاده‌ می‌شوند.
▪ هدف‌ از درمان‌، كمك‌ به‌ بیمار برای‌ بازگشت‌ به‌ عالم‌ واقعیت‌ است‌. درمان‌ با داروهای‌ تخفیف‌دهنده‌ علایم‌ شروع‌ می‌شود.
▪ پس‌ از كنترل‌ علایم‌، درمان‌ با روان‌درمانی‌ و توانبخشی‌ كه‌ به‌ فرد در جهت‌ كسب‌ دوباره‌ مهارت‌ها و الگوهای‌ رفتاری‌ طبیعی‌ كمك‌ می‌كند، ادامه‌ می‌یابد.
▪ خانواده‌ و سایر افراد دارای‌ نقش‌ مهم‌ در زندگی‌ بیمار نیز باید در درمان‌ مشاركت‌ داشته‌ باشند تا معضلات‌ بیمار را درك‌ كرده‌ و بدانند برای‌ كمك‌ به‌ بیمار چه‌ می‌توانند انجام‌ دهند. بیماران‌ دچار اسكیزوفرنی‌ گاهی‌ در زندگی‌ با دیگران‌ مشكل‌ دارند.
● داروها
▪ داروهای‌ ضدسایكوز معمولاً تجویز می‌شود. برخی‌ از این‌ داروها خوراكی‌ بوده‌ و برخی‌ به‌طور تزریقی‌ تجویز می‌شوند. اگر عوارض‌ یك‌ دارو خیلی‌ شدید بوده‌ و یا علایم‌ بیماری‌ با آن‌ كنترل‌ نگردند، داروی‌ دیگری‌ تجویز می‌شود. با برطرف‌ شدن‌ علایم‌ مقدار تجویزی‌ دارو كاهش‌ می‌یابد. در اكثر بیماران‌ مصرف‌ مادام‌العمر این‌ داروها لازم‌ است‌.
▪ داروهای‌ آرامبخش‌ نظیر بنزودیازپین‌ها ممكن‌ است‌ در شروع‌ درمان‌ لازم‌ باشد.
● فعالیت‌
معمولاً محدودیتی‌ وجود ندارد مگر با نظر پزشك‌.
● رژیم‌ غذایی‌
یك‌ رژیم‌ غذایی‌ متعادل‌ برای‌ حفظ‌ سلامت‌ مطلوب‌ بدن‌ توصیه‌ می‌شود.
● در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید
▪ اگر یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان شما دارای‌ علایم‌ اسكیزوفرنی‌ باشد.
▪ تداوم‌ یا تشدید علایم‌ پس‌ از شروع‌ درمان‌
▪ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی سلامت ایرانیان


همچنین مشاهده کنید