ایدز، دندانپزشکی و احتیاطات همه جانبه

دندانپزشکان برای محافظت از خود ، همکاران و بیمارانشان در مقابل عفونت HIV مسئولند و باید مطمئن باشند که سرویس پزشکی آنها بیماران را مبتلا به عفونت نمیکند . از آنجایی که گرفتن تاریخچه ومعاینات نشانگر ابتلا به عفونت HIV نمی باشد بایستی همواره در تماس با خون و دیگر مایعات بدن توجه لازم را به عمل آورد . بنابراین دندانپزشکان بایستی همواره موارد زیر را مد نظر داشته باشند :
الف ) حفاظت شخصی
۱ ) استفاده از دستکش جراحی ، ماسک ، عینک و لباس محافظ و به حداقل رساندن خروج بزاق از دهان بیمار
۲ ) پوشیدن دستکش مناسب حین خروج خون و دیگر مایعات دهانی و در محل وسایل آلوده به خون
۳ ) هنگامی که دستکش حین کار سوراخ شد بلافاصله بایستی خارج شده ، دست ها با دقت شسته شوند و دستکش تعویض گردد . وسایل آلوده بایستی از ناحیه استریل خارج گردند .
۴ ) اجازه دهید خونریزی ناشی از نوک سوزن تداوم یابد و سپس محل را با آب و صابون بشویید .
۵ ) وسایل هر بیمار باید استریل گردد . وسایلی که قابل استریل کردن نیستند بایستی زیر آب با فشار زیاد گرفته شوند و سطح آنها تمیز گردد و با یک دزانفکتان مناسب سوآب شوند .
۶ ) خون و بزاق قبل از تهیه رادیوگرافی و قبل از پالیش بایستی از محیط دهان تمیز شوند .
۷) سردستگاه رادیوگرافی و دسته دستگاه لایت کیور بایستی با کاغذ غیرقابل نفوذ پوشیده شود . کاور بایستی برای هر بیمار تعویض گردد .
۸ ) محافظت در برابر صدمات تصادفات ناشی ازوسایل تیز مانند سوزن و بیستوری باید صورت گیرد . روی چنین سرسوزنی مجدداً پوشش نگذارید ویا آن را مجدداً استفاده نکنید و بلافاصله آن را از سر سرنگ خارج سازید . پس از استفاده این وسایل بایستی در یک پوشش غیرقابل نفود قرار گرفته و حتی المقدور از حوالی منطقه کار دور شوند و عیناً مانند وسایل آلوده تمیز شوند .
۹ ) حوله و پارچه بلافاصله پس از استفاده در کیسه غیرقابل نفود قرار داده شود . این وسایل نبایستی مجدداً در همان روز مورد استفاده قرار گیرند .
۱۰ ) حوله ها و پارچه ها بایستی با یک دزانفکتان و آب ۷۱ درجه سانتی گراد برای مدت ۲۵ دقیقه شسته شوند . چنانچه درجه حرارت پایین تری استفاده گردد بایستی از شوینده های مناسب حرارت پایین استفاده شود .
۱۱ ) محل آلوده به خون و یا دیگر مایعات بدن بایستی در یک محلول دزانفکتان مناسب غوطه ور شود ( ترجیحاً هیپوکلریت سدیم نیم تا یک درصد) مخلوط دزانفکتان و خون بایستی شسته و مجدداً با دزانفکتان ضدعفونی گردد .
۱۲ ) دندانپزشک با پوست صدمه دیده نباید برای بیمار کار مستقیم دندانپزشکی انجام دهد . چنانچه مجبور به انجام کار شدید محل زخم را با یک پوشش مناسب بپوشانید . دست ها را با آب و صابون ،‌ بلافاصله پس از تماس با خون یا مایعات دهان بشوئید .
ب ) دفع مواد زاید :
۱ ) کلیه سوزن ها و دیگر وسایل تیز یکبار مصرف را پس از استفاده در یک ظرف مقاوم در بسته ( مثل قوطی شیرخشک ) جمع آوری کنید و روی آن جمله وسایل آلوده خطرناک را قید نموده سپس دور بریزید .
۲ ) در حد امکان باید از تماس دست با آمالگام یا جیوه خودداری شود .
۳ ) در مدخل فاضلاب ساکشن – دستشویی وکراشوار صافی پلاستیکی گذاشته شود تا خرده های آمالگام جمع آوری گردد . هر چند انتقال HIV از طریق بزاق به اثبات نرسیده است اما به منظور به حداقل رساندن موارد فوری احیاء دهان به دهان ،‌راه های هوایی ، کیسه های احیاء تنفسی و یا وسایل تنفس دیگر باید در محل هایی که احتمال عفونت وجود دارد در دسترس باشد . مراقبین بهداشتی که ضایعات بازو یا درماتیت ترشحی دارند باید از هر گونه مراقبت مستقیم با بیمار و دست زدن به وسایل مراقبت بیمار تا رفع این وضعیت معاف باشند .
● تظاهرات دهانی ایدز :
سندرم اکتسابی نقص ایمنی(AIDS)در سال ۱۹۸۱و ویروسHIV به عنوان انبولوژی اْن سندرم در سال ۱۹۸۴ شناخته شد. ویروس HIV تمایل زیادی به سلولهای ایمنی دارد . این ویروس به سلولهای T-helper که در سطح خون مولکول CD۴ را دارند حمله می کند . چند هفته تا چند ماه پس از تماس اولیه با ویروس HIV در بعضی افراد علائمی از عفونت حاد ظاهر می شود . در بعضی از افراد زخم های دهانی و در بعضی از بیماران ضایعات پوستی اریتماتوز ظاهر می شوند . این فاز حاد دو هفته طول می کشد . سه تا هشت هفته بعد از این فاز حاد تغییرات سرمی در بیماران ظاهر می شود . حفره دهان مکان شایعی جهت بروز علائم سندرم ایدز می باشد . شایعترین این ضایعات کاندیدیاز دهانی ، لکوپلاکیای مودار ،‌بیماری های پریودنتال غیرمعمول ، سارکوم کاپوزی و لنفوم غیرهوچکین می باشد. شناخت و درمان به موقع ضایعات دهانی ایدز یکی از وظایف مهم دندانپزشک می باشد . دندانپزشک باید به فرد آلوده به HIV کمک نماید تا حفره دهان خود را در طول دوره این بیماری سالم نگه دارد . معاینه کامل حفره دهان لازم می باشد . عفونت حاد دندانی و پریودنتالی باید درمان شوند . اهداف اولیه درمان حفظ یک محیط سالم (حفره دهان ) به منظور راحتی و فانکشن بیمار میباشد. آموزش چهره به چهره روش های بهداشت دهان و دندان و ویزیت های دوره ای الزامی است .
● چه زمانی دندانپزشک به ایدز مشکوک شود ؟
۱) چنانچه بیمار جوانی از عفونت کاندیدایی رنج می برد و مبتلا به یکی از سمپتوم های (‌نظیر Angular cheilities ) می باشد .
۲ ) چنانچه لکوپلاکی مویی در نواحی کناره زبان مشاهده شود .
۳) هنگامی که بیمار جوان پریودونتیت پیشرفته سریع داشته باشد.
۴) زخم های پوستی مخاطی مزمن ایدیوپاتیک یا ناشی از هرپس سیمپلکس .
۵) سندرم کاپوسی که نخست در فضای باکال به شکل ضایعه هموراژیک تظاهر یابد

منبع : واحد مرکزی خبر