بچه‌مدرسه‌ای‌ها از معلمشان چه می‌خواهند؟‌

▲خط‌كش را خط بزن، بنویس لبخند
مهم‌ترین نكته فراهم آوردن فضایی در كلاس درس است كه دانش‌آموزان با همدیگر بخندند، نه به همدیگر.
یادش به خیر، معلم ادبیاتمان هر وقت كه از دست بچه‌های كلاس عصبانی می‌شد و از كوره درمی‌رفت، آخر زنگ را به نصیحت و معذرتخواهی می‌گذراند: <شما خیال می‌كنید معلم‌ها از مریخ ‌آمده‌اند؟ زندگی ندارند؟ گرفتاری ندارند؟ نه، معلم هم یك آدم است مثل شما. مثل پدرتان، برادرتان. خسته می‌شود. عصبانی می‌شود. گاهی زورش به زندگی نمی‌رسد. گاهی اعصابش به هم می‌ریزد. یك روز، حالش خوب است. یك روز، نیست...> او در بین تمام معلم‌های من، تنها معلمی بود كه از دانش‌آموزانش معذرتخواهی می‌كرد و حتی گهگاه با آنها درددل می‌كرد ـ و من هنوز هم ادبیات را بیشتر از هر درس دیگری دوست دارم.
مرا به اسم كوچكم صدا بزن
دانش‌آموزان -‌و به ویژه دبستانی‌ها- دوست دارند كه معلمشان آنها را بشناسد و به اسم كوچك، صدایشان بزند. صدا زدن دانش‌آموزان به اسم كوچك، صمیمیت فوق‌العاده‌ای را در كلاس درس ایجاد می‌كند. سالی براون، مشاور آموزشی، می‌گوید: <نخستین وظیفه معلم این است كه اسم دانش‌آموزانش را هر چه زودتر یاد بگیرد و از این طریق با آنها ارتباط صمیمانه‌ای برقرار كند.> او به معلمان توصیه می‌كند كه در همان جلسات ابتدایی، نقشه‌ای از كلاس را در ذهنشان ترسیم كنند و در آن نقشه ذهنی، گوشه و كنار كلاس را با اسم و چهره دانش‌آموزان به خاطر بسپارند. اما در این میان، نكات ریزی هست كه باید مورد توجه قرار بگیرد. سالی براون می‌گوید: <اول باید مطمئن شویم اسمی كه دانش‌آموزمان را با آن صدا می‌زنیم، مورد رضایتش هست یا نه. حتی در مورد اسامی مستعاری كه بی‌خطر به نظر می‌رسند، باید احتیاط كرد. از دادن لقب‌های توهین‌آمیز و تحقیرآمیز كه روحیه دانش‌آموزان را تخریب می‌كند نیز باید پرهیز كرد.> او به معلمان توصیه می‌كند كه به ویژه موقع سئوال پرسیدن از دانش‌آموزان، آنها را با اسم كوچكشان صدا بزنند تا استرس شاگردان به حداقل برسد و در ضمن، از ریشخند كردن پاسخ‌های نادرست آنها نیز پرهیز كنند. مهم‌ترین نكته از نظر سالی براون، فراهم آوردن فضایی در كلاس درس است كه دانش‌آموزان با همدیگر بخندند، نه به همدیگر.
عادل باش، معلم!
رعایت عدالت و برابری در برخورد با دانش‌آموزان یكی از مهم‌ترین خصوصیاتی است كه یك معلم باید به آن توجه داشته باشد. كارولین اورلام، مشاور آموزشی، به معلمان توصیه می‌كند: <با دانش‌آموزان، صرفنظر از پیشینه ذهنی كه در خصوصشان دارید، به احترام و برابری رفتار كنید و در شوخی‌هایتان نیز كاملا احتیاط كنید. ممكن است لطیفه‌ای كه در كلاس می‌گویید، برای شخص یا گروهی از دانش‌آموزان، آزاردهنده باشد و نتوانید عوارضش را به آسانی جبران كنید.> او پیشنهاد می‌كند كه حتی در امور ساده‌ای مثل پاك كردن تخته‌سیاه و... نیز عدالت رعایت شود، به نحوی كه این كارها به دفعات بین افراد كلاس و به صورت چرخشی انجام شود. سالی براون نیز می‌گوید: <چه‌ها معلمشان را از هر نظر قبول دارند و حتی در خیالشان، معلم همان شخصی است كه بهتر و بیشتر از هر شخص دیگری، توانایی برقراری عدالت را دارد.> از نظر سالی براون، یكی از مهم‌ترین مواقعی كه معلم باید حواسش به برقراری عدالت باشد، موقعی است كه اوراق تصحیح شده دانش آموزان را به آنها برمی‌گرداند. او می‌گوید: <در این مواقع كه برای اغلب دانش‌آموزان لحظات سخت و پرالتهابی است، ضرورت دارد كه از به كار بردن القاب زشت و كنایه‌های تحقیرآمیز پرهیز كنید. به جای حرف‌ها و كنایه‌های علنی می‌توانید توصیه‌هایتان را به صورت خصوصی و پای برگه برای دانش‌آموزانتان بنویسید. همیشه به شاگردانتان این روحیه و این فرصت را بدهید كه حس كنند برای جبران شكستشان فرصت دارند و می‌توانند نمرات بدشان را نیز با درس خواندن و تلاش كردن، جبران كنند.>
به من اعتماد كن
خودسنجی یكی از شیوه‌هایی است كه كارولین اورلام و برخی دیگر از مشاوران آموزشی بر آن اصرار دارند. كارولین اورلام می‌گوید: <هر از گاهی دانش آموزانتان را وادار كنید كه خودشان برگه‌هایشان را صحیح كنند و به خودشان نمره بدهند. این شیوه یكی از بهترین شیوه‌های آموزشی برای ایجاد حس اعتماد متقابل در دانش‌آموزان است. آنها باید بفهمند كه در فرایند تحصیل، نمره مهمترین نتیجه‌ای نیست كه از تلاششان حاصل می‌شود. به قضاوت دانش‌آموزان اعتماد كنید و بگذارید آنها فقط همین را یاد بگیرند كه مقام مافوقشان گاهی به آنها كاملا اعتماد می‌كند.> او البته به این نكته هم توجه دارد كه نباید دانش‌آموزان را بر خلاف میل باطنی به این كار مجبور كرد: <آنها باید نسبت به فواید این كار در یادگیری عمیق متقاعد شوند و باید اطمینان پیدا كنند كه شما این كار را فقط برای رفع مسوولیت به آنها واگذار نكرده‌اید.> سالی براون هم در خصوص امتحان و برخورد با تقلب‌های امتحانی، حرف‌های جالبی دارد: <سر جلسه امتحان، با دانش‌آموزانی كه تحت فشار عصبی بیشتری قرار می‌گیرند به ملایمت رفتار كنید. حتی با یك لبخند می‌توانید فشار عصبی را در آنها كاهش دهید. شاید گاهی لازم شود برای دانش آموزان عصبی این امكان را فراهم كنید كه از كلاس خارج شوند و هوایی بخورند. معمولا چنین دانش آموزانی اگر در انتهای كلاس بنشینند، تحت فشار كمتری قرار می‌گیرند زیرا در آنجا چشمان كمتری روی آنها متمركز خواهد شد. امكان وقوع تقلب را به حداقل برسانید اما در صورت مشاهده تقلب، اصلا داد و بیداد و سر و صدا راه نیندازید. كافی است روی برگه آنها یادداشت مناسبی بنویسید، مثلا: تقلب در ساعت ۱۰ با همكاری فلان دانش‌آموز و... و آنوقت بعد از جلسه در خصوص نحوه برخورد دقیق با آنها تصمیم بگیرید.>
كمكم كن
كارولین اورلام معتقد است كه دانشآموزان باید احساس كنند معلمانشان فقط معلم نیستند، بلكه مشاور و پشتیبان آنها هم هستند. او می‌گوید: <بگذارید این حس در شاگردانتان تقویت شود كه اگر به مشكلی برخوردند، می‌توانند به شما مراجعه كنند و مسایل خصوصی‌شان را با شما به عنوان یك دوست بزرگتر در میان بگذارند. برای این منظور، بد نیست اگر هر از گاهی با شاگردانتان درباره چیزهای قابل ذكر زندگی خصوصی‌تان صحبت كنید. بگذارید آنها حس كنند كه شما هم مثل آنها انسانید و دارای احساسات و عواطفی هستید نظیر خود آنها. البته در این خصوص باید اندازه نگه دارید و احتیاط كنید.> اما همیشه و در هر كلاسی، دانشآموزانی هستند كه اعتماد به نفس پایین‌تری نسبت به بقیه همكلاسی‌هایشان دارند. معلم وظیفه دارد پس از شناسایی این دانش‌آموزان، به آنها كمك كند تا این نقطه ضعف در آنها اصلاح شود. سالی براون به همین منظور به معلمان پیشنهاد می‌كند كه: <مواظب باشید به چنین دانش‌آموزانی تكلیف‌های سخت و مافوق طاقتشان ندهید. همیشه موفقیت‌هایشان را بزرگ جلوه دهید و هنگامی كه آنها تكلیف‌های معمولی‌شان را هم انجام می‌دهند، به نحو زیركانه‌ای در حضور جمع تشویقشان كنید. از به كارگیری كلمات منفی و قاطعی نظیر <نه، اشتباه است>! و... پرهیز كنید. غیرمستقیم به آنها و سایر بچه‌های كلاس القا كنید كه این حالت، بخشی از زندگی طبیعی هر آدمی است و حتی خود شما هم از چنین مراحلی عبور كرده‌اید. بهتر است برای چنین مواردی، مثال‌هایی را نیز آماده داشته باشید.> ‌

منبع : پایگاه اطلاع رسانی سلامت ایرانیان