دائی وانیا - Uncle Vanya

سال تولید : ۱۹۷۰
کشور تولیدکننده : شوروی
محصول : موس فیلم
کارگردان : آندری میخالکوف کونچالوفسکی
فیلمنامه‌نویس : آندری میخالکوف کونچالوفسکی، برمبنای نمایش‌نامه‌ای نوشته آنتون چخوف
فیلمبردار : گئورگی رربرگ و یوگنی گوسلینسکی
آهنگساز(موسیقی متن) : آلفرد شنیتکه
هنرپیشگان : اینوکنتی اسموکتونوفسکی، ایرینا کوپچنکو، سرگئی بوندارچوک، نیکلای پاستوخوف، ایرینا میروشنیچنکو و ولادیمیر زلدین.
نوع فیلم : سیاه و سفید و رنگی، ۱۰۲ دقیقه.


«ایوان ووینیتسکی» (اسموکتونوفسکی)، معروف به «دائی وانیا»، هم‌راه با خواهرزاده مجردش، «سونیا» (کوپچنکو)، ملک روستائی خانواده «سونیا» را اداره می‌کنند. آنان با زحمت بسیار برای پدر «سونیا»، «پروفسور سِرِبریاکوف» (زلدین) پول می‌فرستند. آن دو برای جایگاه روشن‌فکرانه و ارزش نوشته‌های «پروفسور» درباره هنر، احترام زیادی قائل هستند. «پروفسور سربریاکوف» با همسر جوان خود، «یلی‌یِنا» (میروشنیچنکو) برای اقامت دائم به آن جا می‌آید و «وانیا» متوجه می‌شود که او کلاهبردار متقلبی بیش نیست؛ از طرف دیگر «یلی‌ینا» را جذاب می‌یابد. «سونیا» نیز که سال‌ها مخفیانه دل‌باخته «دکتر آستروف» (بوندار چوک)، دوست «دائی وانیا» بوده، ناگهان متوجه این واقعیت می‌شود که «آستروف» هیچ علاقه‌ای به او ندارد، و در عوض او نیز جذب «یلی‌ینا» شده است. وقتی «پروفسور» اعلام می‌کند که قصد فروش ملک را دارد، «وانیا» در یک لحظه ناامیدی و یأس، به او شلیک می‌کند اما تیرش خطا می‌رود. وقتی همه خون سردی خود را به دست می‌آورند، «پروفسور» موافقت می‌کند هم‌راه «یلی‌ینا» آن‌جا را ترک کند. پس از رفتن آنان، «وانیا»، «سونیا» و «دکتر آستروف» دوباره همان زندگی ملال‌آور روزمره‌شان را از سر می‌گیرند.
* اقتباس کونچالوفسکی از اثر پُر آوازه چخوف همان ضعفی را دارد که اقتباس‌های انگلیسی این نمایش‌نامه دارند. فیلم بیش از حد جدی است و توازن ظریف میان جنبه‌های مضحک و اشک‌بار آن کاملاً از بین رفته‌اند. به‌رغم این که نمایش‌نامه ذاتاً تراژیک است، کونچالوفسکی تأکید بیش از حد بر جنبه‌های غم‌انگیز آن دارد. همچنین کار را محدود به خانه می‌کند و حسی از فضای ملک روستائی ارائه نمی‌دهد. اغلب بازی‌های فیلم قابل توجه ولی «هدر» رفته‌اند. بوندارچوک در نقش «دکتر آستروف»، جدی، محزون و فاقد طنز می‌نماید، ایرادی که به اسموکتونوفسکی هم وارد است.