درست بنشینید

«صبح که از خواب بیدار می‌شود، دست و صورتش را می‌شوید و برای خوردن صبحانه روی صندلی می‌نشیند. پس از آماده کردن وسایل و لباس پوشیدن سوار ماشین می‌شود، پشت فرمان می‌نشیند و تا محل کارش رانندگی می‌کند. به محل کارش می‌رسد و پشت میز کارش ‌می‌نشیند و تا پایان ساعت کاری همان جا نشسته است حتی ناهار را همان جا پشت میز می‌خورد. بعد از ظهر هنگام برگشتن به خانه رانندگی می‌کند و ساعت‌ها در ترافیک می‌ماند. به خانه که می‌رسد یک استکان چای می‌ریزد، جلوی تلویزیون می‌نشیند و همان‌طور که روی مبل لم داده است برنامه‌های تلویزیون را تماشا می‌کند و روزنامه را ورق می‌زند.» این سبک زندگی برای خیلی از ما آشنا است. این روزها افراد بیشتر ساعات روز را در حالت نشسته هستند و بیشتر کارها به صورت نشسته انجام می‌شود. کارشناسان بهداشت می‌گویند توجه نکردن به حالت و وضعیت بدن هنگام نشستن و رعایت نکردن اصول صحیح نشستن در طولانی‌مدت سبب بیماری‌های اسکلتی و عضلانی، تغییر شکل ستون مهره‌ها، کمردرد و بیرون‌زدگی دیسک مهره‌ها می‌شود بنابراین توجه به حالت و وضعیت بدن و رعایت اصول صحیح نشستن در پیشگیری از این مشکلات موثر است...
● روش صحیح نشستن
پیشتر تصور می‏شد که بهترین حالت نشستن حالتی است که فرد کاملا صاف و با زاویه ۹۰ درجه بنشیند. در حالی که بررسی‌های اخیر نشان داده است که راست نشستن بهترین حالت نشستن نیست. محققان اسکاتلندی و کانادایی با استفاده از شکل جدیدی از تصویر برداری «ام.آر.آی» نشان دادند که راست نشستن فشار غیرضروری در ناحیه کمر ایجاد می‌کند. این پژوهشگران در «انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی» بهترین وضعیت نشستن در پشت میز را حالتی اعلام کردند که در آن بدن اندکی به سمت عقب متمایل می‌شود. همچنین این پژوهشگران اعلام کردند که نشستن صحیح به کاهش دردهای ناحیه کمر کمک می‌کند.
در این مطالعه بیماران را در سه وضعیت متعدد نشستن مورد بررسی قرار دادند. وضعیت خمیده که در آن بدن به سمت جلو خم می‌شود به طوری که گویی روی میز خم شده است، وضعیت نشستن عمودی ۹۰ درجه‌ای و وضعیت «راحت» که در آن درحالی که پاها روی زمین قرار دارند، بدن به عقب خم می‌شود و با ران‌ها زاویه‌ای ۱۳۵درجه‌ای می‌سازد. سپس اندازه‌های زوایای ستون فقرات، ارتفاع دیسک و حرکت نا به جای دیسک ستون مهره‌ها را در این سه وضعیت بررسی کردند و متوجه شدند که حرکت نا به جای دیسک ستون مهره‌ها زمانی ایجاد می‌شود که فشار ناشی از وزن روی ستون مهره‌ها قرار می‌گیرد و موجب می‌شود که دیسک از جای خود خارج شود.
در این مطالعه بیشترین میزان حرکت نا به جای دیسک در وضعیت عمودی نشستن ۹۰ درجه‌ای دیده شد. همچنین کمترین میزان حرکت نا به جای دیسک در وضعیت نشستن ۱۳۵درجه‌ای دیده شد که نشان می‌دهد نشستن در وضعیت راحت‌تر فشار کمتری بر دیسک‌های ستون مهره‌ها و ماهیچه‌ها و تاندون‌های مربوطه وارد می‌کند. در حالت خمیده نیز کاهشی در ارتفاع دیسک ستون مهره‌ها دیده شد. محققان با بررسی تمامی‌نتایج آزمایش اعلام کردند که حالت نشستن ۱۳۵ درجه‌ای بهترین وضعیت برای کمر است و توصیه می‌کنند افراد این‌گونه بنشینند.
● صحیح نشستن موقع رانندگی
کمر درد یکی از مشکلات شایع در میان رانندگان است. برای پیشگیری از کمردرد باید به نقاط فشار و اصول کلی حفظ انحنای ستون مهره‌ها دقت کنید. هنگام رانندگی سر و گردن تان را صاف نگه‌دارید. سرتان را به اطراف خم نکنید، طوری قرار بگیرید که گوش‌های‌تان در امتداد شانه‌هایتان قرار بگیرد. بهتر است دست‌ها در حالت کشیده روی فرمان باشد. صندلی را خیلی نخوابانید و خیلی به سمت جلو خم نشوید. پاها هم باید کاملا کشیده و در وضعیت راحتی قرار داشته باشد. برخی رانندگان خودشان تغییراتی در صندلی ایجاد می‌کنند که ‌این تغییرات گاهی غیراصولی است و به ستون مهره‌ها آسیب می‌رساند. توصیه می‌شود این تغییرات را فقط با مشورت پزشک ارتوپد و متخصص ارگونومی‌انجام دهید. درضمن بهتر است از رانندگی در طولانی مدت پرهیز کنید و پس از مدتی رانندگی توقف کرده و استراحت کنید. نکته دیگر اینکه کمربند ایمنی را فراموش نکنید. در ترمزهای ناگهانی و تصادفات شدید اگر از کمربند ایمنی به شکل صحیح استفاده نشده باشد صدمات شدیدی به ستون فقرات و دیسک‌های بین مهره‌ای وارد می‌شود.
● صندلی استاندارد
امروزه بیشتر کارها به صورت نشسته انجام می‏شود و افراد بخش زیادی از ساعات کاری‌شان را روی صندلی و به صورت نشسته انجام می‌دهند. به همین دلیل استفاده از صندلی استاندارد نقش زیادی در کاهش آسیب به ستون مهره‌ها دارد. متخصصان علم ارگونومی‌برای یک صندلی استاندارد ویژگی‌هایی را اعلام کرده‌اند‌ که لازم است هنگام خرید صندلی این نکات را مورد توجه قرار داد.
● صحیح نشستن موقع روزنامه خواندن
برخی افراد در ساعات استراحت دل‌شان می‌خواهد روزنامه یا کتاب بخوانند و چون از صبح پشت میز نشسته‌اند‌ دوست ندارند مطالعه را هم روی صندلی انجام دهند. بهترین حالت این است که به جای اینکه روی مبل بنشینند و برای خواندن روزنامه سرشان را به جلو خم کنند یک بالش زیر دستشان بگذارند و روزنامه را تا نزدیکی‏های صورت بالا بیاورند و بدون نیاز به خم کردن سر و گردن به راحتی مطالعه‌شان را انجام دهند.

فرزانه فولادبند

منبع : روزنامه سلامت