علت گرفتگی عضلات چیست؟

تعریف گرفتگی عضلانی بسیار آسان است. این حالت چیزی بیش از یک انقباض کوتاه و غیرارادی عضله نیست.
ناگهان یکی از عضلات، بدون اراده شما در حالت انقباض باقی می ماند و شل نمی شود.
پیدا کردن دقیق عامل این عارضه ناراحت کننده کمی مشکل است. هر چقدر فردی عضلانی تر باشد، ظاهراً بیشتر به گرفتگی عضلات ساق پا مبتلا می شود. در ضمن در هنگام شنا کردن اگر انگشتان پا در وضعیت خاصی قرار بگیرند، موجب گرفتگی عضلانی می شود. گرفتن محکم ملحفه با انگشتان پا نیز می تواند ایجاد گرفتگی عضلانی کند.
● عوامل موثر در گرفتگی عضلات
کمبود مواد معدنی خاصی به نام الکترولیت ها، منیزیم، پتاسیم، کلسیم و سدیم با گرفتگی عضلات ساق پا ارتباط زیادی دارد.
بعضی افراد مثل دوندگان ماراتن که چندین مایل را باید به سختی بدوند، بیشتر مستعد این نوع گرفتگی عضلانی هستند.
داروهای خاصی نظیر دیورتیک ها (قرص های مدر) که برای بیماری های قلبی و فشار خون بالا تجویز می شود، نیز به عنوان علت گرفتگی عضلات ساق پا مطرح می باشد.
بیماران دیالیزی که به دلیل از کار افتادن کلیه ها، خونشان به وسیله ماشینی تصفیه می شود، اغلب از گرفتگی عضلات ساق پا شکایت دارند. حاملگی نیز ظاهراً عاملی برای این عارضه محسوب می شود.
● مواد مغذی موثر در بهبود گرفتگی عضلانی
▪ مواد مغذی زیر برای بهبود گرفتگی عضلانی ساق پا توصیه می شوند:
ـ کلسیم: ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم در روز
ـ منیزیم: ۸۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم در روز( در ۲تا ۳ دوز)
ـ ویتامین۴۰۰IU:E در روز
● تذکرات پزشکی
زنان حامله نباید قبل از مشورت با پزشک خود، هیچ مکملی را مصرف کنند.
اگر به بیماری قلبی یا کلیوی مبتلا هستید، بدون نظر پزشک از مکمل منیزیم استفاده نکنید.
منیزیم اضافی در برخی افراد موجب اسهال می شود.
اگر در حال مصرف داروهای ضد انعقاد خون هستید، نباید از مکمل ویتامین E استفاده کنید.
● توصیه های غذایی برای رفع گرفتگی عضلات ساق پا
این عوامل باعث می شوند که منیزیم و ویتامین E در محلی که به وجودشان نیاز است، یعنی در بدنتان باقی بمانند:
۱) مصرف چربی را کاهش دهید. چربی رژیم غذایی موجب کاهش جذب منیزیم و افزایش احتمالی دفع آن می گردد.
۲) مصرف قند را کاهش دهید. خوردن مواد غذایی قندی بدن را وادار می کند که منیزیم را فقط جهت متابولیزه کردن مواد شیرین به کار ببرند.
۳) مصرف نوشابه را کاهش دهید. مصرف انواع نوشابه های حاوی فسفات را کاهش دهید؛ چرا که ذخایر کلسیم و منیزیم بدن را تخلیه می کنند.
● منابع غنی از ویتامین E، منیزیم و کلسیم
بهترین منابع غذایی ویتامین E شامل : آجیل ، مارگارین و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، سویا، بادام، گردو ، فندق ، ذرت ، دانه کتان و زیتون است.
منابع غذایی خوب منیزیم عبارتند از : دانه ها ، مغزها، آجیل ، سبزیجات برگی شکل مثل کلم و اسفناج، غلات سبوس دار، حبوبات مثل لوبیا و سویا ، انجیر و تخمه کدو.
از بهترین منابع کلسیم؛ لبنیات مثل شیر، ماست، پنیر، کشک و قره قوروت و نیز غذاهای دریایی به ویژه ماهی تن ، کیلکا و ساردین است.
▪ نکته:
کلسیم برای گرفتگی عضلات ساق پا چندان مفید نیست، ولی به جذب منیزیم کمک می کند. اگر آنها را با هم مصرف کنیم، جذب بیشتری صورت خواهد گرفت.

نوشین حاجی قربانی

منبع : روزنامه ایران ورزشی