به بهانه اضافه شدن ستون کتابهای الکترونیکی

e-bookچیست؟
از اختراع رایانه، ترانزیستورها و ابداع اینترنت به عنوان فصل های انقلابی در تاریخ علم یاد شده است. با رواج هرچه بیشتر تاثیر رایانه در جزئی ترین مسائل روزمره، دنیای ما با سرعت هرچه بیشتر به دنیای الكترونیك و دیجیتال تبدیل می شود. كتاب و چاپ و نشر نیز از این راه باز نمانده اند و ظهور نشر الكترونیك به گونه ای كه در ۲ یا ۳ سال اخیر شاهد آن بودیم، oصنعت چاپ و نشر را دستخوش تحولی عظیم كرده است. ebook یا كتاب الكترونیكی، پدیده ای كاملاً تازه در این بین است و می رود تا نظام آموزش و اطلاع رسانی را با دگرگونی هایی اساسی مواجه سازد. كتاب های الكترونیكی یا ebooks صرفاً نسخه های الكترونیكی مطالب مكتوب نیستند . بلكه میتوانندعلاوه برمتن‏‎‍، صوت وتصاویرو … رانیز شامل شوند. بعلاوه می توانند درقالب فایل هایی كه می تواند توسط یك رایانه اجرا شود مانند قالب های Word Text ،HTML ،PDF وفایل های اجرایی EXE درآیند. سادگی اجرا، سادگی جستجو در متن ، داشتن قالب زیباتر ، منسجم بودن مطالب ، امكان عرضه یا فروش ساده تر و سریعتر ، داشتن قابلیت افزودن امكانات مالتی مدیا و … ازجمله ویژگی هایی هستند كه كتاب الكترونیكی رابه عنوان یك رسانه نو پا و رو به رشد از سایر رسانه هایی از این دست ممتاز می گرداند. نهادهای بسیار زیادی با درك اهمیت این رسانه، به حمایت و گسترش این پدیده نوپا اقدام می كنند كه قصد آنها توسعه هرچه بیشتر نشر الكترونیك و بهادادن به این پدیده است. برای مثال، نمایشكاه كتاب فرانكفورت ۷جایزه سالیانه برای كتاب های الكترونیكی برگزیده اختصاص داده است كه شامل جایزه ای ویژه به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار می باشد. اكنون سایت های فراوانی می توان یافت كه از نویسندگان دیجیتال استقبال می كنند. انتشارات تجاری Time Warner اخیراً از وجود سایت www.ipublish.com خبرداد كه مسؤلان آن نویسندگانی را كه قصد دارند كتابشان در قالب الكترونیكی عرضه شود، جلب و حمایت می كنند.
همچنین جنبشی تحت عنوان پروژه گوتنبرگ(Project Gutenberg) شكل گرفته است كه هدف آن تبدیل كتاب های عادی به كتاب های الكترونیكی است. هزاران كتاب كه تا كنون در كتابخانه ها و یا كلكسیون های خصوصی موجود بودند اكنون درقالب دیجیتال در دسترس همگان قرار می گیرند.
پیش بینی می شود تا سال ۲۰۰۵ یك ششم كتابهای خریده شده در آمریكا كتابهای الكترونیكی خواهد بود. تجارتی كه ارزش ۸.۷ میلیارد دلار خواهد داشت.
مزایا و ویژگی های كتاب های الكترونیكی:
Portability (سهولت انتقال در عین یكپارچگی مطالب)
اطلاعات پردازش شده ( Information ) می تواند به سرعت برق جابه جا شود. باتوسعه میكروچیپ ها، فناوری فایبراپتیك ( Fiber Optic) و اینترنت، ارتباطات دیجیتال می تواند به سهولت هرچه تمامتر و به صورت بلادرنگ ( Real Time ) منتقل شود. كتاب های الكترونی می تواند به صورت download و یا به شكل ضمیمه به ایمیل ( attachment )،‌ عرضه شوند و نیز قابل ذخیره در دیسكت و یا CD-ROM می باشند.
Versatility (انسجام مطالب و تنوع كاربرد)
در حال حاضر مردم دسترسی بیشتری به اطلاعات دارند و می توانند بر اساس آن تصمیمات بهتری بگیرند. در مقایسه باقالب های رایج متنی ، كتاب های الكترونیكی در عین دسته بندی مطالب به صورت فهرست یا موضوعی، به صورت وحدت یافته تبادل آن ها با یكدیگر را همراه با سهولت جستجو فراهم میكند.
Interactivity (تبادل بینابین مطالب با یكدیگر)
ترغیب شدن بیشتر برای ادامه خواندن ، سهولت نگهداری و یاد سپاری مطالب و توانایی بیشتر در كنترل مطالب از جمله موارد بسیار مهم برای خواننده می باشد.
یك كتاب الكترونیكی با امكاناتی مثل وجود فرامتن ( Hyperlink ) امكان تبادل بینابین مطالب و نیز مرور همزمان آنها با یكدیگر را فراهم میكند. این راحتی جستجو به ویژه برای افرادی كه با مطالب تحقیقاتی سر و كار دارند بسیار حایز اهمیت می باشد.
Multimedia Capability (پشتیبانی از امكانات مالتی مدیا)
كتاب های الكترونیكی حتی می توانند این امكان را داشته باشند كه به مطالب كتاب گوش دهید! نرم افزارهایی چون Microsoft Reader از امكانات بسیار خوبی از جمله خواندن متون برخوردار می باشند. این مطلب صرفاً جالب است اما برای افرادی مثل نابینایان و یا كسانی كه مشكل خواندن مطالب را دارند نوید بخش عصری تازه در آموزش و اطلاع رسانی می باشد. همچنین این كتاب ها امكان خوبی برای برای بزرگ كردن مطالب دارند.
Useability (سهولت كار و اجرا)
اكثریت قریب به اتفاق مردم برای نوشتن و یا خواندن مطالب از طریق رایانه از نرم افزارهایی چون Word استفاده می كنند. به عنوان یكی از مشكلات نرم افزار Word این است كه مطلبی كه در یك نسخه آن مثل Word ۹۷ و یا در یك ویندوز فارسی ساز نوشته می شود به سادگی در نسخه دیگر این نرم افزار قابل اجرا نیست.به طوری كه اگر شما آن را به رایانه دیگر كه دارای نسخه دیگری است ببرید مخصوصاً اگر آن مطلب به زبانی غیر انگلیسی نوشته شده باشد، ممكن است به همان دقت اجرا نشود و نیز ممكن است بسیاری ازافراد برای خواندن مطلبی كه درقالب PDF دراختیار دارند، نرم افزارهای ویژه اجرای PDF را نداشته باشند و حتی نام آن ها را نیز نشنیده باشند. مشكل بسیار مهمتری كه در این بین وجود دارد قیمت بسیار بالای این گونه نرم افزارهااست. فقط قیمت بسته Office محصول شركت مایكروسافت بیش از ۳۵۰ دلارمیباشدكه برای یك نرم افزارقیمتی بالا است. اما كتاب های الكترونیكی كه درفرمت EXE هستند این مشكل را نیز حل كرده اند. یعنی شما كتاب الكترونیكی خود را صرف نظر از نوع سیستم عامل و یا وجود نرم افزاری برای خواندن آن نه تنها ساده تر از ورق زدن یك روزنامه خواهیدخواند، بلكه از امكانات بسیارجالب دیگر آن نیز آن نیز بهره مند خواهید شد و حتی می توانید از درون كتاب برای نویسنده آن ایمیل بفرستید! از جمله مشكلات دیگر این است كه خواندن مطالب طولانی از طریق این گونه نرم افزارها به دلیل عدم تعبیه یا اجرای ساده Hyperlink ها و نیز نبود تبادل بین مطالب به صورت بلادرنگ برای خواننده بسیار خسته كننده خواهد بود. اما در یك كتاب الكترونیكی مطالب بسیارطولانی مثلاً نسخه كامل كتاب مقدس را می توان به صورت كلیك روی فهرست ها و دسته بندی ها به ساده ترین شكل مروركرد.
چگونگی ساخت كتاب های الكترونیكی
برای ساخت و عرضه یك كتاب الكترونیكی به موارد ذیل احتیاج است:
• مطالب مكتوب
• نرم افزاری برای تبدیل این مطالب به قالب الكترونیكی
• سایتی كه وظیفه بازاریابی محصول شما را به عهده بگیرد. البته در این بین باید به بعضی فنون بازاریابی آشنایی داشت.
• راهكاری برای دریافت وجوه نقدی به صورت online
• روشی برای ارسال متاب الكترونیكی به متقاضی
یكی از روش های رایج برای ساخت كتاب الكترونیكی، عرضه مطالب درقالب PDF است كه توسط كاربران مكینتاش نیزقابل خواندن است و برای كار با این قالب و یا تبدیل فایل های Word به PDF باید مجموعه نرم افزاری Adobe Acrobat از جمله Reader ، Writer وDistiller و یاسایر نرم افزارهای كار با فایل های PDF را دراختِار داشته باشید.اما معمولا مخاطبان كتابهای الكترونیكی قالب EXE یا خوداجرا را برای خواندن بیشتر ترجیح می دهند. برای این گونه فایلها نیز نرم افزار وجود دارد. به طور كلی نرم افزار های كتاب سازی (ebook compiler) به دودسته تقسیم می شوند:
۱- نرم افزار هایی كه فایل های html و متنی را به فرمتی غیر ازEXE تبدیل می كنند.
۲- نرم افزار هایی كه فایل های html را به EXE تبدیل می كنند.
شما برای ساختن این نوع فایل ها و خواننده برای اجرای آن به نرم افزار Acrobat Reader نیاز دارید كه این نرم افزار به رایگان از سایت abode.com قابل دریافت می باشد فایل های PDF معمولا سازگاری بیشتری با چاپگر دارند اما از نظر مرور مطالب برای خواننده شناوری لازم را ندارند. اما ویژگی بسیار برجسته آنها سازگاری با انواع مختلف ویندوز و رایانه می باشد.
همچنین كامپایلر هایی وجود دارند كه به یك پردازشگر نوشتار درونی مجهز می باشند كه می توان متن را به صورت مستقیم در خود كامپایلر نوشت. از جمله این نرم افزار ها به neobook professional و win ebook می توان اشاره كرد.

منبع : وبلاگ مديريت فناورى اطلاعات