زندگی بدون رنگ و نور

پندار عمومی این است که نابینا فردی است کاملا نابینا بریل خوانی می کند ، موسیقی می نوازد ، به حیوانات علاقه مند است و حس شنوایی قوی دارد ؛ اما واقعیت تا حدی متفاوت است. جمعیت دارای اختلالات بینایی ناهمگن بوده و نیازها و خواسته های گوناگون دارد. یکی از اهداف عمده پژوهش های علمی و فناوری ، تسکین و کاهش مشکلاتی است که افراد دارای نابینایی و کم بینایی با آن مواجه اند. وظیفه اصلی فناوران ، متخصصان و مسوولان آن است که تلاش کنند تا طرحهای صنعتی و خدماتی در دسترس همه افراد از جمله افراد دارای نابینایی و کم بینایی قرار گیرد. اگر قرار باشد طرحهای توانبخشی پزشکی و توانبخشی اجتماعی اثربخشی کافی داشته باشند، می بایست به دانش و آگاهی مسوولان و کارشناسان افزود تا بتوانند با ارائه طرحهای نوین کارا و ارائه خدمات عمومی مفید ، توانمندی های افراد دارای نابینایی و کم بینایی را افزایش داده تا به نیازها و خواسته نهایی خود نایل شوند. آثار سالمندی بر بینایی مقدار نوری که شبکیه چشمهای افراد بالای ۶۰ سال دریافت می کند، یک سوم نوری است که به شبکیه افراد ۳۰ ساله می رسد.
از این رو افراد سالمند غالبا در محیطهای کم نور با مشکلات کنترل اجرایی مواجه اند. افراد سالمند، قدرت تطابق کندتری نسبت به تغییر نور محیط از خود نشان می دهند، بویژه در محیطهای ناآشنا. تعداد افراد بالای ۵۰سالی که نمی توانند ریزنوشتارها را مطالعه کنند ، رو به افزایش است. به طوری که می توان آنها را در گروه افراد کم بینا یا نابینا قرار داد. افزایش طول عمر نیز موجب بالارفتن نرخ افراد کم بینا و نابینا می شود. بیشتر اختلالات بینایی در اواخر زندگی بروز پیدا می کند.
▪ بروز این اختلالات در سنین مختلف به این شرح است :
افراد زیر ۱۶ سال ، ۲ درصد افراد بین ۱۶ و ۵۹ سال ، ۱۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال ، ۸۸ درصد ارتباط میان سن و اختلالات بینایی را می توان به این شکل توصیف کرد: کمتر از ۲درصد افراد دارای اختلالات بینایی هستند که قادر به بریل خوانی می باشند. ۷۵ درصد دارای دید کافی برای خواندن رووس روزنامه هستند. ۳۵ درصد افراد دارای اختلالات بینایی همچنین دارای ضایعات دیگری از جمله اختلالات شنوایی هستند. برای آن که افراد نابینا و کم بینا در محیط زندگی کمتر آسیب بینند باید نکاتی رعایت شود.
۱) وسایل منزل :
در گذشته دستگیره بیشتر وسایل (به عنوان مثال ماشین لباسشویی ، اجاقهای آشپزی و دستگاه های حرارتی مرکزی) را به منظور آگاهی افراد نابینا به علایم برجسته مجهز می کردند.
بسته بندی ها: بسته بندی وسایل مورد استفاده عموم غالبا نفعی برای افراد کم بینا ندارد. به عنوان نمونه ، استاندارد کردن بسته بندی ها، بدان معناست که ظروف اسپری پاک کننده اجاق و اسپری مو به یک شکل احساس می شوند. فقط یک گام در جهت بسته بندی مواد خطرناک برداشته شده است. (مثلثهای برجسته) در برخی از کشورها اسکناس ها را در اندازه های متفاوت طراحی می کنند تا افراد نابینا قادر به شناسایی آنها باشند.
۲) آماده سازی غذا :
ضروری ترین جنبه برای یک آشپز نابینا سازماندهی خوب است. فنون و راههای متعددی برای انجام امور وجود دارد. نظیر بریدن ، خرد کردن و پوست کندن سبزیجات. علاوه بر ابزارها دستگاه ترازو نیز می تواند مساعدت کند. به هر روی مشکلات متعددی بر جای می مانند باز کردن قوطی های کنسرو می تواند بسیار سخت باشد. دیدن نقوش و شاخصهای کنترل نیز به دشواری امکانپذیر است ، بویژه اگر کوچک و با رنگهای نامشخص ترسیم شده باشند.
۳) داروها :
برای برخی از افراد، خوردن دارو بخشی از ایام زندگی محسوب می شود تشخیص میان قرصهای مختلف و پیمانه کردن صحیح مایعات غالبا دشوار است. ابزارهای متعددی ابداع شده اند، اما استفاده از آنها برای افراد دارای مهارت دستی ضعیف یا لرزش دست دشوار است. برچسب داروها معمولا نوشتارهای ریز و رنگهای نامتمایز دارند، حتی خواندن برچسب های ظروف محتوی قطره چشمی برای افراد کم بینا ناخواناست.
۴) خرید کردن :
افزایش تعداد فروشگاههای بزرگ و بازارچه های خارج موجب کاهش فروشگاه های محلی شده است. این تغییر به زیان افراد کم بینایی شده است که از خدمات فروشگاه های محلی بهره مند بوده اند. یافتن محصولات دلخواه و قیمت مناسب در فروشگاه ها و بازارچه ها دشوار است.
۵) باغبانی :
فعالیت های عمومی نظیر باغبانی برای افراد نابینا غالبا دشوار است ؛ زیرا لازم است محل دقیق ابزار باغبانی را به خاطر سپرد. تولید ابزارهایی که دستگیره هایی مجهز به علایم صوتی دارند، راه حل مطلوبی است.
۶) منزل مناسب :
ارتباط میان لوازم منزل فاقد تطابق و استانداردهای لازم است یکی از راههای حل این مشکل ، ترویج ساختاری موسوم به بلوتوث است. دستگاه تلویزیون در چنین ساختاری نقش مهمی ایفا می کند. از این رو لازم است طراحان و مهندسان برای افراد دارای اختلالات بینایی صفحه تصویری قابل درک و رویت ابداع کنند.

منبع : روزنامه جام‌جم