پیکره دروغها ، مجموعه ستاره ها

«پیکره دروغها» از چند جهت برای ما دارای اهمیت است. اولین آن دومین حضور بازیگران ایرانی در سینمای هالیوود است. حضوری که با بسیاری از انتقادات مواجه بوده و همچنان مواجه است. دومین علتش محوریت داستان است که به گروهک‌های تروریستی عراقی القاعده مربوط می‌شود و علت آخر آن نقش داشتن سه چهره مطرح سینمای جهان در آن است که فیلم را برای ما جذاب‌تر می‌کند یعنی حضور دی کاپریو و راسل کرو در فیلمی از ریدلی اسکات بزرگ و مشهور.
اگر فیلم‌های ریدلی اسکات را دیده باشید متوجه آن خواهید شد که بازیگران در آنها نقشی مهم و حیاتی دارند زیرا اسکات خود را درگیر قابهای عجیب و غریب و فضا سازی‌های خاصی نمی‌کند و در اکثر قصه‌گویی‌هایش بر شکل و گونه بازی بازیگرانش تکیه می‌کند. در آثار موخر اسکات وجود راسل کرو تبدیل به امضایی ثابت شده که دوست دارم به این حضور ثابت بپردازم.
● راسل کرو
راسل کرو ثابت کرده که بازیگر انعطاف پذیری است. اگر نقش‌های او را با سرعت در ذهنمان مرور کنیم بازی کردن در نقش‌های متفاوتی را در کارنامه او می‌بینیم که هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند. از «گلادیاتور» تا «یک ذهن زیبا» و از «گنگسترهای آمریکایی» تا «مجموعه دروغها». چهره کرو در بازیهایش بسیار گریم پذیر است و در «مجموعه دروغها» تنها با چند عنصر مانند عینک و تغییر شکل مو، شاهد یک چهره متفاوت از او هستیم. عینکی که در عمل‌ها و عکس‌العمل‌هایش کارایی فراوانی دارد که به وضوح می‌توان این کارایی را در صحنه‌هایی که با راجر فریس و هانی (با بازی مارک استرانگ) مشغول صحبت است دید. زیر چشمی دیدن او و استفاده کردن از فضای خالی بالای عینک به شخصیت او ویژگی خاصی بخشیده و غرور شخصیت سیاسی او را بسیار باور پذیر می‌کند. شاید درباره بازی او در «مجموعه دروغها» بتوان چندین و چند صفحه از ریزه‌کاریهای بازی او نوشت، اما عنصر مهم دیگری که در شخصیت او بسیار تازه و تاثیر گذار است را نباید فراموش کرد و آن هم هندزفری است که او همیشه در گوشش دارد و تمام عملیات جاسوسی در عراق را بدین وسیله در خانه‌اش کنترل می‌کند. هندزفری در بازی کرو نقش همان کیف را در «یک ذهن زیبا» و همان شن‌هایی که او در «گلادیاتور» به دستانش می‌مالید را دارد. یعنی تکه حرکاتی که کرو برای هر نقش خود انتخاب می‌کند زیرا هر شخصیت دارای تیک‌های حرکتی خاص خود است. یکی از هجوهای اسکات در فیلم از میان این صحنه‌ها شکل می‌گیرد؛ صحنه‌ای که کرو مشغول سرپا گرفتن بچه‌اش است و در عین حال با هندز فری خود عملیات جاسوسی در عراق را هدایت می‌کند که در آن قتل و خون ریزی وجود دارد!
● دی کاپریو
دی کاپریو شاید جذابترین بازیگر تکنیکی دو دهه اخیر هالیوود باشد. بازیگری که با فیلم «تایتانیک» تبدیل به یک ستاره شد و همه انتظار افول او را با بازی در نقش‌های سرخوش فیلمهای تجاری داشتند که این اتفاق نیفتاد و بازیهای او در فیلمهای مارتین اسکورسیزی همه را متعجب کرد و او با این همکاریها خود را از دیگر ستارگانی که مشغول به بازی در فیلمهای صرفا تجاری شده بودند، جدا کرد. دی کاپریو در «مجموعه دروغها» نقش پیچیده‌ای را ایفا نمی‌کند. او نقش یک جاسوس سازمان سیا را دارد که عملیات مختلفی را در سطح عراق بر عهده می‌گیرد و هر از چند دقیقه از بالا سری خود با بازی راسل کرو دستور می‌گیرد. از عناصری که به چهره دی کاپریو اضافه شده است تنها می‌توان ریشی را مثال زد که باعث تفاوت شکلی او با مردم عراق و اطرافیان آمریکایش می‌شود. ریشی که باعث می‌شود در صحنه‌ای از فیلم او را یهودی خطاب کنند و او مجبور است تنها با لبخندی پاسخ آن خطابه را بدهد. در باور پذیری نقش راجر فریس با بازی دی کاپریو بیشتر فضا سازی کارگردان و عوامل محیطی تاثیر دارند تا پیچیدگی‌ها و عناصر بیرونی شخصیت او. دی کاپریو بسیار ساده و روان و البته با استفاده از تکنیک‌های بیان خود نقش را باور پذیر می‌کند و به اصطلاح فراتر از نقش نوشته شده در فیلمنامه عمل نمی‌کند تا ما را به دقت در نکته‌ای از بازی خود وادار کند تا به آن بپردازیم. مهمترین صحنه‌های بازی دی کاپریو ارتباط مستقیمی با بازی گلشیفته فراهانی دارد. صحنه‌هایی که او به خانه عایشه (با بازی فراهانی) دعوت می‌شود و در کنار عایشه و خانواده‌اش مشغول صرف غذا می‌شوند. در این صحنه‌ها شاهد شخصیت خونسرد دی کاپریو هستیم که با حرکات ریز دست و با آکسان گزاری‌های (مکث های بین کلامی) موثر همراه است و ما را از جهاتی به یاد بازی‌های خونسردانه رابرت دنیرو می‌اندازد که از دو عنصر گفته شده (حرکات دست و مکث‌های کلامی) استفاده مناسبی می‌کرده است.
● گلشیفته فراهانی
وقتی که فراهانی بعد از بازی خود در «مجموع دروغها» از شباهت اسکات و مهرجویی در بازی گرفتن از بازیگران گفت به صورت ناخودآگاه به خودم گفتم نکند بازی او در «مجموعه دروغها» هم مانند بازی او در سنتوری از آب در بیاید. البته سئوال عجیبی بود ولی شباهت بازی گرفتن از یک بازیگر می‌توانست به این امر منجر شود که به اعتقاد من شد و گلشیفته فراهانی از حد بازی‌های گذشته خود فراتر نرفت.

سید سعید هاشم زاده

منبع : لوح