سرمایه کلان خودروسازان کشورهای حوزه خلیج فارس

صنعت خودرو كشورهای حوزه خلیج فارس، برای تبدیل شدن به یك مركز سرمایه‌گذاری در منطقه پتانسیل لازم را دارد. یكی از اصلی‌ترین بازارهای هدف این طرح، عربستان سعودی است كه در صورت رشد سرمایه‌گذاری، قابلیت لازم برای توسعه زیرساخت‌ها را دارد و می‌تواند به یك قطب قدرتمند در عرصه جهان بدل شود. اگرچه هم‌اكنون هم بزرگترین تولیدكننده نفت در جهان است و سهم زیادی از نفت جهان را عرضه می‌كند. به گزارش سازمان مشاوران صنعت خلیج فارس (GOIC) در حال حاضر،‌ حدود ۳۰۰ كارخانه مونتاژ خودرو و تولیدكننده قطعات در كشورهای حوزه خلیج‌فارس وجود دارد كه سرمایه آنها بیش از ۱/۱ میلیارد دلار است و برای ۲۶ هزار نفر فرصت شغلی ایجاد كرده است. كشورهای حوزه خلیج فارس، سالانه، ۸ میلیارد ریال از عربستان سعودی خودرو وارد و میلیاردها دلار قطعات خودرو به صنعت خودرو خود تزریق می‌كنند. این صنعت در عربستان یك صنعت كاملا بازاری است كه سالانه ۹ درصد رشد می‌كند و اگر زیرساخت‌های لازم فراهم باشد در سال آتی، رشدی بیش از این را تجربه خواهد كرد. خودروسازی عربستان سعودی در میان تمامی كشورهای عربی منطقه اقتدار بیشتری دارد. این كشور به تنهایی ۱۸۳ كارخانه خودروسازی دارد كه در مجموع ۹۸۰ میلیون دلار سرمایه را در خود جای داده است.پس از عربستان، كویت با ۱۶ كارخانه و ۶۷ میلیون دلار سرمایه قرار دارد. كشورهای حوزه خلیج‌فارس، امارات متحده عربی ۷۸ كارخانه، بحرین ۱۵، عمان ۸ و قطر ۹ كارخانه خودروسازی دارند. سرمایه كل صنعت خودرو در امارات ۵۶ میلیون دلار، بحرین ۲۲ میلیون دلار، عمان ۱۴ میلیون دلار و در قطر ۶ میلیون دلار است.این كارخانه‌ها و سرمایه‌های جاری در آنها، قطعات مختلف خودرو در كشورهای حوزه خلیج فارس را تولید می‌كنند. با توجه به اینكه این كشورها هم‌اكنون فیلترهای هوا و بنزین، باتری‌ها و چرخ‌دنده‌ها و ترمز را تولید می‌كنند، قابلیت توسعه صنعت خودرو خود و تبدیل شدن به یك تولیدكننده به جای مونتاژكننده را دارند.علاوه بر آن، جعبه دنده‌ها، رادیاتورها، شیشه اتومبیل، واشر و درزگیر نیز در شمار بخش‌هایی است كه داخل كشورهای حوزه خلیج فارس تولید می‌شود. از طرف دیگر، هنوز ساخت انژكتورهای بنزین ، ژنراتورهای برقی كوچك، توزیع‌كنندگان سوخت و تجهیزات ایمنی در این منطقه از جهان آغاز نشده است. مركز تحقیقات GOIC موانع و مشكلات توسعه صنعت خودرو كشورهای حوزه خلیج فارس را این طور بیان می‌كند: تولید خودرو در كشورهای حوزه خلیج فارس وابسته به واردات قطعات اصلی خودرو از بازارهای خارجی است كه باعث شد قیمت خودروهای مونتاژ شده در كشورهای حوزه خلیج فارس بالاتر از خودروهای خارجی باشد. همچنین هزینه بالای كارهای صنعتی و تعرفه‌های بالای وارداتی ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات تولیدی، مانع از رشد سریع صنعت شده است و از قدرت رقابت این تولیدات در بازارهای جهانی كم كرده است. روشن است در این شرایط، صادرات خودروهای عربی با مشكل مواجه می‌شود و این تولیدات، فرصت حضور در بازار جهانی را پیدا نمی‌كنند. خودروسازی یكی از صنایع بسیار مهم در جهان است زیرا می‌تواند درآمد یك كشور را ارتقا دهد و فرصت‌های شغلی متعدد و بسیار زیادی را در كشور ایجاد كند كه تا حد زیادی معضل بیكاری را حل خواهد كرد. مركز مشاوره GOIC پیش‌بینی می‌كند تا پایان سال جاری، تقاضای خودرو در كشورهای عربی به ۱۲ میلیون دستگاه برسد. این مركز، نرخ رشد تقاضای خودرو در این منطقه از جهان را سالانه ۴ درصد برآورد می‌كند.به عقیده این مركز، خودروسازی كشورهای حوزه خلیج فارس در صورتی رشد خواهد كرد كه بخش دولتی و خصوصی با یكدیگر همراه شوند و برای توسعه این صنعت به یكدیگر كمك كنند. آنها دلیل ضرورت همكاری بخش خصوصی و دولتی در این بخش را نیاز این صنعت به سرمایه‌های كلان می‌دانند. یكی از تحلیلگران مركز GOIC توسعه همكاری بین خودروسازی و صنایع مرتبط با آن را از كارهایی می‌داند كه می‌تواند به ارتقای صنعت خودرو بیانجامد و در نهایت نیز ساخت مركز تكنولوژی كشورهای حوزه خلیج برای ساخت خودرو و ارتقای كیفی آن بسیار سودمند است. همچنین اگر شركت‌های خودروسازی خارجی كه با ساخت كارخانه‌هایی در كشورهای حوزه خلیج‌فارس، وظیفه مونتاژ تولیداتشان را به صنعت خودروسازی كشورهای عربی واگذار كرده‌اند برای بازاریابی تولیداتشان در این منطقه مركزی ایجاد كنند، می‌توانند بستر لازم برای رشد فروش این صنعت را فراهم آورند. به هر حال، رشد صنعت خودرو كشورهای منطقه خلیج فارس در گرو از میان برداشتن موانع و ایجاد شرایط لازم برای رشد و توسعه است. روشن است اگر این موانع از میان برداشته نشود و برای خرید تولیدات این صنعت در مردم انگیزه لازم ایجاد نشود، نمی‌توان انتظار بازسازی این صنعت را داشت.
مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت