فرانکنستاین - FRANKENSTEIN

سال تولید : ۱۹۳۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : یونیورسال
کارگردان : جیمز ویل
فیلمنامه‌نویس : گارت فورت، فرانسیس ادواردز فاراگو، جان بالدرستن و روبر فلوره، بر مبنای رمانی نوشته مری شلی و نمایشنامه‌ای نوشته پگی وبلینگ
فیلمبردار : آرتور ادسن
آهنگساز(موسیقی متن) : دیوید بروکمن
هنرپیشگان : کالین کلایو، می کلارک، بوریس کارلوف، جان بولز، ادوارد وان اسلون، دوایت فرای و فردریک کار
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۷۱ دقیقه


ـ دانشمند جوانی به‌نام "دکتر هنری فرانکنستاین" (کلایو) مشغول آزمایش‌هائی برای حیات بخشیدن به رمردگان است. او تحقیقاتش را با استفاده از اجسادی که با کمک دستیار گوژپشتش، "فریتس" (فرای) از گورستان‌ها میرباید، به انجام می‌رساند. نامزد "هنری"، "الیزابت" (کلارک) و نزدیکترین دوستش، "ویکتور" (بولز) که نگران عاقبت آزمایش‌های پنهانی و خطرناک او هستند، همراه "پروفسور والدمن" (وان اسلون)، استاد سابق "هنری"، به آزمایشگاه او، در آسیائی مخروبه، می‌روند. در آنجا "هنری" مقابل چشم‌های متعجب و شکاک آنان، آزمایش‌های موردنظرش را به انجام می‌رساند و موفق به دمیدن روح در کالبد مخلوق بی‌جانش می‌شود. مشکل اصلی اینجا است که "فریتس" بدون اطلاع "هنری" از آزمایشگاه "والدمن"، مغز جنایتکار مرده‌ای را برای او دزدیده، که اکنون در سر مخلوق (کارلوف) جا گرفته است. پس از مدتی مخلوق، "فریتس" را که با او بدرفتاری می‌کند از پا درمی‌آورد. "هنری" که قصد ازدواج با "الیزابت" را دارد، به "والدمن" اجازه می‌دهد که با کالبدشکافی دوباره مخلوق، آن را از میان ببرد. اما مخلوق می‌گریزد و به‌طور ناخواسته باعث مرگ دختری کوچک می‌شود. در ادامه، گروهی از اهالی خشمگین منطقه به قصد نابود کردن مخلوق به تعقیب او می‌پردازند...
ـ فرانکنستاین بیش‌تر اقتباسی از نمایشنامه ویلینگ است تا رمان شلی. خاموش بودن مخلوق گویای شلی در طی فیلم نیز ریشه در این اقتباس دارد. فیلم ابتدا قرار بود به کارگردانی قلوره ساخته شود و نسخه اولیه فیلمنامه و نیز ایده قرار دادن مغز یک جنایتکار در سر هیولا از او است. فلوره حتی "تست"هائی از بلالوگوسی برای بازی در نقش هیولا گرفت، اما لوگوسی مغرورتر از آن بود که نقش بی‌کلام هیولا را که به اعتقاد او هر بازیگری زیر بار سنگین چهره‌پردازی می‌توانست ایفاء کند بپذیرد. و ویل که جای فلوره را گرفت، کارلوف را که در آن زمان ناشناس به‌شمار می‌آمد انتخاب کرد تا نقش هیولا را به‌عهده بگیرد. جک پیرس چهره‌پرداز، با صرف روزانه ۳ ساعت کار در طی فیلمبرداری، کارلوف را به هیئت هیولای به زودی آشنای خاص و عام، درآورد. روزهای فیلمبرداری برای کارلوف، با پوشیدن ی یونیفورم ۲۲ کیلوئی، زیر آفتاب داغ ماه اوت در جنوب کالیفرنیا، طاقت‌فرسا بودند. با این همه از او برای حضور در مراسم نمایش افتتاحیه فیلم دعوت به‌عمل نیامد، چرا که مدیران یونیورسال تصور می‌کردند ناشناس ماندن بازیگر نقش هیولا (البته تا زمان نمایش عمومی) بر تأثیر کار خواهد افزود. نماهائی مثل بخش مقدماتی صحنه‌ای که در آن هیولا باعث مرگ دختری کوچک می‌شد، به‌هنگام نمایش عمومی در آمریکا حذف شدند. در انگلستان نیز صحنه خفه شدن "فریتس" توسط هیولای خشمگین به سانسور برخورد. نسخه کامل و مرمت شده فیلم، برای نخستین بار، در سال ۱۹۸۷ به نمایش درآمد. فیلمبرداری سیاه و سفید فیلم در زمانی که فیلمبرداری رنگی نیز ممکن بود، سهم مؤثری در خلق فضای هراس‌آور اثر دارد (با این حال نسخه‌هائی از فیلم با استفاده از زمینه تک رنگ سبز نیز به نمایش درآمدند). فرانکنستاین با فروش ۷۵۰،۰۰۰ دلاری (که در اوایل دهه ۱۹۷۰ به ۱۳ میلیون دلار رسید)، از بزرگترین موفقیت‌های یونیورسال در آن سال‌ها بود.