بسیج در سال نوآوری و شکوفایی

نزدیک به سی سال از هنگامی‌ که پیر و مراد دلدادگان عاشق، خمینی کبیر (ره)، فرمان تشکیل بسیج مستضعفان را در یکی از حساس‌ترین دوران انقلاب اسلامی ایران صادر کرد، می‌گذرد و اکنون در طلیعه دهه چهارم انقلاب اسلامی ایران، شجره طیبه بسیج به واسطه نفس قدسی امام روح‌الله و دلاورمردی‌های صف‌شکنانی چون چمران، همت، زین‌الدین، باکری و هزاران اَبَرمرد دیگر که روح اخلاص و صفا را در کالبد آن دمیدند، همچنان به زندگی پرافتخار خود ادامه می‌دهد.
بسیج در این دوران، فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته و اکنون در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ انقلاب، مراحل رشد خود را می‌گذراند و بنا بر چرخه حیات سازمان‌ها، می‌باید در مرحله توسعه و شکوفایی خود باشد. باید اذعان کرد که این مسأله ولو در ظاهر تا اندازه‌ای عینیت یافته است، لیکن آنچه اکنون دغدغه اصلی دلسوزان و پیر فرزانه انقلاب است، «میزان تحقق اهداف عالیه بسیج در راستای طنین‌انداز کردن نوای دلنشین تفکر بسیجی در میان لایه‌های گوناگون جامعه و به ویژه قشر جوان و حتی فراتر از آن، مستضعفان جهان به عنوان مخاطب و خواستگاه اصلی آن می‌باشد».
حال پرسش اینجاست که آیا نهاد بسیج در یک تحلیل هزینه ـ فایده می‌تواند سینه سپر کرده و بی‌هیچ شک و شبهه‌ای، فریاد برآورد که توانسته است تفکر بسیجی را در جای‌جای این مرز پرگهر و حتی فراتر از آن در بیرون از مرزهای جغرافیایی ایران و به تعبیر شهید متوسلیان در «هر کجا که گوینده لا اله الا الله هست» اشاعه دهد؟
آیا ساختار و سازمان و تشکیلات و نیروهای کنونی قابلیت‌های لازم را برای تحقق این هدف مقدس داشته و یا دارد؟ آیا اصولاً گسترش کمّی نیروها چه به لحاظ تجهیزات و امکانات فیزیکی و چه به لحاظ نیروهای انسانی ـ که هم‌اکنون به شدت هر چه تمام در دستور کار بسیج است ـ لزوماً به معنای گسترش کیفی آن نیز بوده و هست؟
آیا صدور فرهنگ انقلابی برانگیخته از انقلاب فرهنگی و فرهنگ شهدا و پیر غلامان این فرهنگ، از دغدغه‌های جدی نهاد بسیج نیز هست؟ اگر چنین است، چه کارهای دلگرم ‌کننده‌ای در این زمینه صورت گرفته و احیاناً مصادیق آن در کجاست؟ و اگر چنین نیست آیا توجیهی برای این مسأله پس از گذشت نزدیک سی سال از راه‌اندازی این نهاد لازم‌الوجود، وجود دارد؟!
نویسنده این نوشتار، افتخار زینت به فرهنگ (و بعضاً لباس) خاکی بسیج را داشته و از نزدیک با جریانات گوناگون فرهنگی انقلاب و از جمله آنها بسیج، در حد وسع آشنایی لازم را دارد، اما دغدغه اصلی این مجال، همان دغدغه امام خامنه‌ای، این بسیجی کیّض و همیشه ‌بیدار است که باعث شد، این سال به سال نوآوری و شکوفایی نامیده شود.
آری! باید دید تا چه اندازه نوآوری و شکوفایی در نهاد بسیج محقق شده است تا بتواند پاسخگوی نیاز مخاطب نوطلب و نوجوی خود یعنی «جوان امروز» با ظرایف و دقایق خاص آن باشد. آیا تکیه بر روش‌ها و ابزارهای کهنه و قدیمی که بعضاً حتی ناکارآمدی و عدم اثربخشی خود را نیز بارها به اثبات رسانده‌اند، می‌تواند تضمین‌کننده دوام و بقای فرهنگ ناب بسیجی باشد یا اینکه بالعکس، موجبات گسست فرهنگی و ایجاد شکاف ارتباطی بین اصحاب این فرهنگ و نسل‌های اخیر انقلاب را فراهمتر خواهد ساخت؟!
ترجیح نگارنده بر این است که این پرسش‌ها، به صورت استفهامی و بدون پاسخ، مطرح شوند تا شاید مسئولان محترم این نهاد بزرگ را که بزرگی خود را وامدار جانبازی‌های هزاران جوان عاشق و دلداده فرهنگ بسیج و نه نهاد بسیج است، به تأمل وا دارند. البته ناگفته نماند که مصادیق فراوانی در پاسخ به هر یک از این پرسش‌ها می‌توان مطرح نمود، لیکن از سویی، مجال آن نیست و از سوی دیگر و به وجهی گیراتر:
بهتر آن باشد که سرّ دلبران
گفته آید در حدیث دیگران
در پایان با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان شاهد این انقلاب اسلامی، به پیشگاه همه بسیجیان و رهروان راستین شهدا عرض ادب نموده و دعا می‌کنیم که انشاءالله خداوند همه بسیجیان را در زمره سربازان صدیق ولایت قرار دهد و آروزو می‌کنیم که ای‌کاش بسیجی باشیم، ولی بسیجی نباشیم.

عباس رمضانی