سوخت هسته‌ای و مسیر دشوار قطعنامه سوم

سرانجام بعد از یک سال تأخیر، روسیه اعلام کرد اولین محموله سوخت هسته ای را برای ‏یک رآکتور در جنوب ایران ارسال کرده است.
ایالات متحده حداکثر تلاش خود را برای به ‏تعویق انداختن این عملیات کرده بود تا با اعمال فشار به ایران، مانع از پیگیری برنامه غنی ‏سازی توسط ایران شود.
شرکت روسی سازنده نخستین نیروگاه اتمی ایران روز دوشنبه گذشته اعلام کرد که محموله سوخت نیروگاه اتمی بوشهر که به ایران ارسال کرده است مصارف نظامی ندارد.
شرکت اتم استروی اکسپورت در بیانیه ای گفت: «مرحله اول ( انتقال سوخت نیروگاه) روز ۱۶ دسامبر ۲۰۰۷، ۲۵ آذر کامل شد و محموله های سوخت که قبلا توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مهر و موم شده بود به محل نیروگاه انتقال یافت و در جایگاهی مخصوص انبار شد.»
سخنگوی شرکت اتم استروی اکسپورت گفت: انتقال ۸۰ تن سوخت اورانیوم به بوشهر ۲ ماه ‏طول خواهد کشید.‏ غلامرضا آقازاده، رئیس سازمان انرژی هسته ای ایران، هم گفت که ‏تحویل این محموله راه را برای شروع به کار نیروگاه هسته ای یک میلیارد دلاری بوشهر تا یکسال آینده باز خواهد کرد.
او تصمیم روسیه را به‌عنوان گواهی ای بر متقاعد شدن کشورهای دیگر از صلح آمیز بودن ‏نیت ایران در پیگیری برنامه های انرژی هسته ای، تفسیر کرد.‏
● موضع آمریکا
جورج بوش، رئیس‌جمهوری آمریکا نیز وقتی با عمل انجام شده روسیه مواجه شد حمایت خود را از ارسال سوخت اتمی توسط روسیه به ایران، ابراز کرد اما مدعی شد «ایران دیگر نیازی به غنی‌سازی اورانیوم ندارد.»
جورج بوش در سخنان خصمانه خود ایران را همچنان «تهدیدی برای صلح » دانست وادعا کرد: «ایران تهدیدی برای صلح بوده، هست و خواهد بود ا گر ما برنامه غنی سازی توسط این کشور را متوقف نکنیم.»
او در ادامه مدعی شد: ایرانی‌ها در حال حاضر در انزوا و تحریم اقتصادی به سر می برند. ما ۲قطعنامه را در سازمان ملل متحد به تصویب رسانده‌ایم و کاندولیزا رایس ( وزیر امور خارجه آمریکا) در حال کار روی قطعنامه سوم است.
روزنامه لس آنجلس تایمز چاپ آمریکا هم روز ۱۸‌دسامبر با توجه به اظهارات مقامات روسی درمورد سوخت هسته ای به گسترش روابط اقتصادی ایران با روسیه و چین نیز اشاره کرد و نوشت: وزارت خارجه روسیه اعلام کرده است: تمام سوختی که منتقل خواهد شد، در طول زمان حضور ‏در خاک ایران، تحت نظارت مستقیم آژانس بین‌المللی انرژی هسته ای باقی خواهد ماند.
سرگئی کاراگانف، رئیس شورای سیاست خارجی و دفاعی در مسکو گفت: کل سوخت ‏فرآوری شده توسط ما باید ذره به ذره به روسیه بازگردانده شود.
کاراگانف می‌گوید: از نظر ما با توجه به اطلاعات قدیمی که در اختیار داریم ایرانی‌ها برنامه ‏نظامی ندارند. این امر توسط گزارش امنیتی ایآلات متحده تأیید شده است. ‏
● تولید از پاییز سال ۲۰۰۸
با تحویل اولین بخش سوخت اورانیوم ایران به مرکز هسته ای بوشهر، از این پس ایران قادر خواهد بود که از پاییز سال ۲۰۰۸ به تولید اولین کیلووات های برق هسته‌ای خود بپردازد. این محموله های سوخت به‌صورت کپسول های حاوی اورانیوم ۲۳۵ است.
مقامات عالی رتبه روس قبلا به همتایان آمریکائی و اروپائی خود اعلام کرده بودند که مشکلات فنی و درخواست هزینه های مالی تاسیس نیروگاه بهانه است و تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران به درخواست های جامعه بین الملل درخصوص برنامه هسته ای خود جامه عمل نپوشاند، روسیه سوخت اولین چرخه راکتور ایران را تحویل نخواهد داد.
در این میان خبرگزاری فرانسه سخنان وزیر امورخارجه روسیه را که تاکید کرد ایران حق غنی سازی اورانیوم خود را ندارد نوعی توجیه دانست.
وزیر امور خارجه روسیه گفت: ایران به ما تعهد کتبی داده است که این سوخت واگذار شده را منحصرا برای استفاده نیروگاه اتمی بوشهر به‌کار خواهد برد.
گسترش روابط اقتصادی ایران و روسیه آمارها نشان می دهد در سال ۲۰۰۵ میلادی روسیه هفتمین شریک تجاری ایران بوده و ۳۳/۵ درصد از کل کالاهای صادراتی به ایران را تامین می کرده است.
غلامرضا انصاری، سفیر ایران در مسکو، در مورد ارزش تجارت ۲جانبه ایران و روسیه می گوید: در ۹ماه اول سال ۲۰۰۷ میلادی ارزش تجارت ۲جانبه این ۲کشور معادل ۲۹۴/۲ میلیارد دلار آمریکا بوده است که در مقایسه با میزان تجارت این ۲کشور در۹ ماه اول سال گذشته ۲برابر شده است.
در ۹ ماه اول سال ۲۰۰۶ میلادی ارزش صادرات ایران به روسیه معادل ۱۴۴ میلیون دلار آمریکا بوده است در حالی‌که ارزش صادراتی ایران در سال ۲۰۰۷ میلادی به ۲۴۰ میلیون دلار رسید.
این آمار به خوبی نشان می دهد که در این رابطه تجاری، سنگینی تراز تجاری به سمت طرف روس بود و این تعاملات ۲جانبه سود کلانی برای اقتصاد این کشور پهناور اروپایی به همراه داشت.
به گفته سفیر ایران در مسکو، ایران نیز طرح‌هایی برای توسعه روابط اقتصادی ۲کشور پیشنهاد داده است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به مشارکت در حوزه مهندسی هوا و فضا، ساخت هوانوردها، هواپیما و هلی‌کوپتر اشاره کرد.
خبرگزاری ‏اینترفاکس هم گزارش داد: روسیه قرار است تا ۱۰سال آینده برای نوسازی ناوگان هوایی ‏ایرباس و بویینگ فرسوده ایران، تعداد ۱۳۰ توپولف به این کشور بفروشد. ‏ از سوی دیگر، چین هم یک قرارداد ۲ میلیارد دلاری انرژی را با تهران امضاء کرد.
● مسیر دشوار تصویب قطعنامه سوم
با توجه به رخدادهای هفته اخیر در روابط ایران وروسیه، برخی از تحلیلگران سیاسی غربی معتقدند که موافقت دولت روسیه با ارسال سوخت هسته‌ای مورد نیاز نیروگاه بوشهر نشان از شکست تلاش‌های کاخ‌سفید در اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران دارد، در عین حال برخی نیز معتقدند دولت آمریکا آماده است تا با صرف وقت و نیروی سیاسی بسیار زیاد مسیر تصویب قطعنامه سوم علیه برنامه هسته‌ای کشورمان را به هر شکل ممکن هموار سازد.
شبکه تلویزیونی ABC استرالیا در این زمینه با چند تن از کارشناسان این کشور درخصوص احتمال تصویب قطعنامه سوم علیه ایران گفت‌وگو کرده است: دکتر ران هویسکن، عضو ارشد مرکز مطالعات دفاعی و استراتژیک در دانشگاه ملی استرالیا می‌گوید که تلاش دولت آمریکا برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران بواسطه انتشار گزارش ارزیابی اطلاعات ملی آمریکا از فعالیت‌های هسته ای ایران با موانع بسیاری مواجه خواهد شد.
به عقیده وی روسیه و چین، ۲عضو دائم شورای امنیت، نسبت به افزایش فشار به ایران بسیار «بی‌میل» بوده و حتی ممکن است در شرایط دشوار از حق وتوی خود استفاده کنند.
هویسکن در ادامه افزوده‌است: «هرچند آنها (چین و روسیه) حاضر شدند در صدور ۲قطعنامه برای محکومیت ایرانی‌ها مشارکت کنند، اما اکنون پس از انتشار گزارش (ارزیابی اطلاعات ملی) خواهند گفت که هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای برای تشدید مجازات‌ها علیه تهران وجود ندارد».
وی معتقد است در اینکه تلاش‌های کاخ سفید برای تصویب یک قطعنامه شدیدتر علیه ایران به نتیجه برسد تردید زیادی وجود دارد.
اما آنتونی بوبالو، مدیر بخش آسیا در انستیتوی مطالعاتی لووی می‌گوید که احتمال تصویب قطعنامه سوم علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران در شورای امنیت همچنان وجود دارد: «اگر به روند تصویب قطعنامه‌های قبلی علیه ایران نیز توجه کنید، می‌بیند که در هر دور مذاکراتی بسیار طولانی و مفصل انجام شده و برای متقاعد شدن طرفین هفته‌ها زمان صرف شده‌است».

منبع : روزنامه همشهری