یکشنبه, ۲۰ آبان, ۱۴۰۳ / 10 November, 2024
مجله ویستا

استخرها و مسائل بهداشتی آن


استخرها و مسائل بهداشتی آن
شنا یکی از ورزشها و سرگرمیهای بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف بخصوص در فصل گرما محسوب می شود مسئله اولویت دار در همه استخرها مسائل بهداشتی خصوصا درصد پاکی آب و تجهیزات استانداردی است که باید کاملا تحت نظارت و کنترل قرار گیرند . آب استخرهایی که مورد استفاده شناگران مختلف واقع می شود در اثر اضافه شدن موادی از بدن شناگران مانند مو ، چربی ، میکروبهای دستگاه تنفس ، گوارش و تناسلی و سایر باکتریهای مضر و مواد زائد موجود در روی پوست بدن آلوده می شود و چون میزان این آلودگی بر اثر شمار و استفاده افراد مختلف از استخر بطور مرتب رو به افزایش است ، محل بسیار مناسبی برای آلوده شدن عده زیادی از مردمی که از آب استخر استفاده می کنند فراهم می نمایند لذا بمنظور جلوگیری از بیماری، باید به معیارهای بهداشتی که برای استخرهای شنا تدوین گردیده است توجه شود بطوریکه بهترین نوع آب مورد استفاده برای شنا آبی باکیفیت آب آشامیدنی می باشد، برای حفظ کیفیت آب بایدبا خواص آن آشنائی کامل داشت.
● خواص ظاهری
▪ طعم وبوی آب استخر:
طعم وبوی آب استخر باید قاعدتا"ارتباط نزدیکی با هم داشته باشند درصورتی که عوامل غیرفراری مانند کلرورسدیم وجوددارند که باتاثیر روی طعم آب هیچگونه اثری برروی آن نمی گذارند،عوامل مختلفی درایجاد طعم وبو موثرندازجمله جلبکها، تجزیه گیاهان آبزی ، محصولات حاصل ازکلرینه کردن آب...
▪ صافی و شفافیت آب استخر :
در تمامی مدتی که از استخر استفاده می شود آب آن باید صاف ، زلال و شفاف باشد (چون کدورت مانع اثر گندزداها بر روی میکر وبهای بیماریزا می شود) بطوریکه بتوان یک صفحه سیاه به قطر۱۵ سانتی متر را در زمینه سفید کف استخر در نقطه عمیق و به فاصله ۹ متر از هر طرف به وضوح رویت نمود لذا برای تصفیه و شفافیت آب می توان از تجهیزات جدید صافی و فیلترهای شنی استفاده کرد.
▪ رنگ آب استخر:
رنگ آب استخر بر دو نوع ، ظاهری و واقعی می باشد،رنگ ظاهری غالبا"در اثر وجودمواد معلق است ولی رنگ واقعی در اثر وج-ود مواد مع-دنی و آلی محلول می باش-د و فقط پس از عملیاتی چون صاف کردن ظاهرمی شود، رنگ آب روی گندزدائی موثراست وبهتراست دراستخرمورد توجه بیشتری قرار گیر د.
● خواص فیزیکی
دمای جوش، انجماد، قابلیت هدایت الکتریکی، خاصیت خورندگی، ویسکوزیته، وزن مخصوص و درجه حرارت خواص فیزیکی آب محسوب می شوند ، درجه حرارت آب استخر نباید بیش از ۲۵ درجه سانتیگراد باشد اهمیت درجه حرارت در حدی می باشد که روی قدرت گندزداها اثر دارد یعنی گندزداها معمولا" در دمای بالاتر فعالتر هستند همچنین درصد حرارت هوای اطراف استخر نیز نباید بیش از۵ درجه سانتی گراد گرمتر و یا یک درجه سانتی گراد سردتر از آب استخر باشد.
● خواص شیمیایی
PH یکی از مهمترین خواص فیزیکی وشیمیایی آب استخر است ، PH بیانگردرجه قلیائی یا اسیدی آب است، بر طبق استاندارد دامنه مطلوب آن برای آب استخر ۴/۷ الی ۶/۷ می باشداما حداقل و حداکثرمجاز نیز ۲/۷ تا ۸ ثبت گردیده است آب اکثر شناگاههای طبیعی به علت انحلال کربنات و بی کربنات های قلیائی پوسته زمین کلا" قلیائی است، میزان قلیائیت آب استخر ۱۵-۱۰ میلیگرم در لیتر برحسب Caco۳ ومیزان مطلوب آن ۱۰۰-۸۰ بیان شده است در صورتی که PH از ۶/۷ بالاتروقلیائیت از حد معینی فراتر رود نشان از قلیائی شدن آب دارد که در این صورت از HCL رقیق ودر صورتی که PH از ۴/۷ و قلیائیت از حد معینی کمتر شود نشانگر اسیدی شدن آب استخر می باشد و برای جبران آن می توان از سود یا بی کربنات سدیم برای تعدیل آب استخر استفاده کرد.
● خواص میکروبی
آب ارگانیسم های بیماریزا را انتقال می دهد این عوامل دردستگاه گوارش انسان پیدا می شود واز یک گروه میکروب به نام کلیفرم که همیشه درروده حیوانات خونگرم یافت می شودبه عنوان نشانه آلودگی آب استفاده می شود وچنانچه این گروه درآب یافت شوند احتمال وجود میکروبهای بیماریزا وجود دارد، میزان کلیفرم موجود در آب استخر نباید از حد استاندارد بیشتر باشد که برای رفع آلودگی ،آب باید گندزدائی گردد،برای این کار معمولا" از کلر استفاده می شود آب استخر باید به دفعات مورد آزمایش برای تعیین کلر آزاد باقیمانده قرار گیرد و نمونه ها بایستی از قسمت کم عمق و عمیق استخر برداشته شود و میزان کلر آزاد باقیمانده در آن باید بین یک تاسه میلیگرم در لیتر باشد( کلر برای گندزدایی به این منظور بکار می رود که خاصیت ابقایی دارد ) به منظور آزمایش میکروبی آب استخر، بایستی نمونه برداشت و تیوسولفات سدیم افزود تا کلر موجود در آب هنگام حمل به آزمایشگاه میکروبها را از بین نبرد.
● بیماریهای منتقله توسط آب استخر
استخر شنا محل بسیار مناسبی برای انتقال بیماریهای پوستی و عفونی می باشد واین بیماریها شناخته شده و هیچگونه شکی در انتقال این گونه بیماریها توسط شناگران در این آبها نمی باشد چرا که در یک مدت محدودی تعداد زیادی افراد همزمان از آن شناگاه استفاده می کنند و استفاده از استخرهای شنا همیشه با مسائل و خطرات بهداشتی همراه بوده است .. چنانچه اگر آب استخرها در موقع تهیه هم سالم باشند ورود مقدار کمی باکتریهای پاتوژن توسط شناگران احتمال بزرگتر خطر عفونت را دارد .
لذا امراضی که بوسیله آب آلوده استخرها امکان انتقال به شناگران دیگر را پیدا می کنند عبارتند از :
▪ بیماریهای دستگاه هاضمه :
بیماریهای دستگاه هاضمه مانند حصبه ، اسهال ، وبا و شبه حصبه می باشد . میکروبهای مولد بیماریهای دستگاه گوارش قدرت بیشتری برای زنده ماندن در آب استخر را دارند لذا بزرگترین خطر موقعی بوجود می آید که بیماریهای عفونی روده ای بین مردم وجود داشته باشد و امکان آلوده شدن افراد سالم وقتی بیشتر می شود که استخر شلوغ باشد .
▪ بیماریهای چشم و گوش و حلق و بینی :
بعضی از باکتریهای خطرناکی که در دستگاه تنفس تولید بیماری خطرناکی می کنند ضعیف هستند و چون آب محیط مناسبی برای زندگی آنها نیست زود از بین می روند مع الوصف بیماریهای مربوط به گلودرد چرکی ، ورم ملتحمه از متداولترین امراض بین شناگران می باشد . لذاعدم توجه به درجه حرارت آب استخر و محیط اطراف آن و عدم وجود کلر آزاد در آب استخر شرایط را برای رشد و تکثیر اینگونه باکتریها و نهایتا این بیماری فراهم می سازد .
دانیال تارمست
منبع : علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند