چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا
ابوالحسن حائریزاده
سید ابوالحسن حائریزاده فرزند مرحوم میرزا سید علی حائری، متولد ۱۲۶۷هـ . ش در مشهد، دارای تحصیلات قدیم در اصفهان و یزد نزد علمای روز بود و از روحانیون به شمار میرفت. چون عنفوان جوانی او همزمان با مشروطیت بود و از همه بالاتر در اصفهان با سیدحسن مدرس روحانی و سیاستمدار معروف آشنایی یافت، سودای سیاست داشت و تدریجاً در محافل سیاسی داخل شد. در سی سالگی کاندیدای مجلس شورای ملی شد و از یزد به پارلمان راه یافت. در دوره پنجم که مجدداً از یزد وکیل شد، رسماً با مرحوم مدرس، ملکالشعرای بهار و زعیم و چند تن دیگر به تشکیل اقلیت پارلمانی پرداختند و حائریزاده از این رهگذر اسم و رسم زیادی یافت. حائریزاده از همگامان مدرس بود. مواضع او قبل از سلطنت رضاشاه با مدرس یکسان بود و پس از شهادت او نیز در این یگانگی استوار ماند. وی در دوره ششم نیز وکیل مجلس بود ولی داور او را به دادگستری دعوت کرد و مستشار دیوان کیفر شد. زمانی نیز مدیر صندوق صغار دادسرای تهران بود. بعد از شهریور ۱۳۲۰ مجدداً حائریزاده وارد سیاست شد و خود را کاندیدای انتخابات از یزد نمود ولی وجود افرادی مانند سیدکاظم جلیلی، دکتر طاهری و سیدضیاءالدین طباطبایی مانع از این بود که حائریزاده وارد مجلس شود.
قوامالسلطنه در سال ۱۳۲۵ حزب دموکرات ایران را تشکیل داد و حائریزاده نیز در آن حزب از موسسین بود. در انتخابات دوره یازدهم از طرف حزب مجری انتخابات در خراسان شد و خود نیز کاندیدای سبزوار گردید. مجلس پانزدهم که مخلوق قوامالسلطنه بود، خیلی زودتر از آنچه تصور میرفت، چهره واقعی خود را نشان داد و در اولین مقاومت مجلس در مقابل رئیس دولت، حائریزاده نیز کمکم از او روی برگردانید و مشغول اجرای سیاستهای خاص خود شد. در دوره پانزدهم قوامالسلطنه خیلی زود جای خود را به حکیمالملک داد و حکیمالملک نیز کابینه را به هژیر سپرد و هژیر هم تحویل ساعد داد. حائریزاده در حکومت این افراد در نقش یک اقلیت تندرو قرار گرفت و با چند تن دیگر از وکلا به استیضاح و ساقط کردن دولتها پرداختند. حائریزاده از این جهت برای مردم یک نماینده دلسوز و تا حدی مصلح قلمداد شد.
در انتخابات دوره شانزدهم قانونگذاری با کمک و مساعدت سرلشکر زاهدی، چند تن از افراد جبهه ملی از تهران به پارلمان راه یافتند. از جمله حائریزاده که عضو این جبهه بود وکیل مردم تهران در مجلس شورای ملی شد.
دوره شانزدهم مجلس را باید یکی از ادوار تشنج دانست. اقلیت هفت نفری که حائریزاده هم عضو آن بود، دولتها را شدیداً در فشار قرار داده بودند، مخصوصاً فکر ملی شدن صنعت نفت در این دوره قوت گرفت و ظاهراً اقلیت آن را تعقیب میکرد. نطقهای حائریزاده در این دوره بر ضد ساعد، منصور و رزمآرا نخستوزیران وقت، بسیار تند و تحریکآمیز بود. در اواخر دوره شانزدهم رزمآرا نخستوزیر کشته شد و چند روزی علاء حکومت کرد تا سرانجام رهبر جبهه ملی به پیشنهاد لیدر اکثریت (جمال امامی) به نخستوزیری رسید و پس از مدت کوتاهی انتخابات دوره هفدهم به طور نیمبند انجام گرفت و حائریزاده این بار هم وکیل تهران شد و در جریان ملی شدن صنعت نفت بسیار فعال بود. ابتدا موافق دکتر مصدق بود و همراه او در تحصن دربار شرکت داشت. اما در این دوره جبهه ملی متلاشی شد و حائریزاده نیز در صف مخالفان قرار گرفت و مبارزات او با دولت شروع شد. حائریزاده میل داشت با عنوان سفیر فوقالعاده و سیار به کشورهای اروپایی برود ولی دولتی که خود او نیز یکی از بنیادگذاران آن بود، به این تقاضا اعتنا نکرد، حائریزاده هم در صف مخالفین جدی قرار گرفت.
بعد از به هم خوردن دوره هفدهم، حائریزاده تحت تعقیب بود ولی کودتای ۲۸ مرداد او را نجات داد و مورد توجه سپهبد فضلالله زاهدی قرار گرفت و به مأموریت سفارت سیار اعزام شد. در انتخابات دوره هجدهم مجلس شورای ملی، وکیل اول تهران گردید ولی به علت خوی مخالفتی که با همه دولتها داشت، با زاهدی نیز نساخت و در سلک مخالفین او قرار گرفت. خصوصاً هنگام طرح مسئله نفت، به وزیر دارایی کابینه (دکتر علی امینی) حملات زیادی نمود.
حائریزاده تا پایان دوره هجدهم، در مجلس شورای ملی بود. بعد از آن دیگر کاری نتوانست انجام دهد و با حقوق بازنشستگی و رتبه یازده قضایی امرار معاش میکرد. حائریزاده در طول حیات سیاسی خود، مدتی توقیف و زندانی شد و زمانی نیز در تبعید به سر برد. وفات او در سن ۸۴ سالگی در ۱۳۵۱هـ .ش در تهران اتفاق افتاد.
پروانه بابائی
منبع : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران پاکستان مجلس شورای اسلامی رئیسی دولت عملیات وعده صادق سید ابراهیم رئیسی ایران و پاکستان حجاب مجلس رئیس جمهور دولت سیزدهم
سیل پلیس تهران وزارت بهداشت فراجا سلامت شهرداری تهران قتل فضای مجازی سازمان هواشناسی آتش سوزی شهرداری
خودرو قیمت خودرو بانک مرکزی قیمت طلا ایران خودرو قیمت دلار بازار خودرو دلار سایپا بورس تورم ارز
دادگاه تلویزیون کتاب سینمای ایران رادیو سریال نمایشگاه کتاب سینما تئاتر فیلم فیلم سینمایی
دانشجویان کنکور ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین روسیه جنگ غزه اتحادیه اروپا ترکیه عراق اوکراین حماس طوفان الاقصی
فوتبال پرسپولیس استقلال باشگاه پرسپولیس تراکتور باشگاه استقلال رئال مادرید بارسلونا بازی سپاهان فوتسال لیگ برتر
گوگل همراه اول ایلان ماسک هوش مصنوعی تبلیغات فناوری سامسونگ تلگرام ناسا
افسردگی یبوست پیری صبحانه