یکی از مشکلات دیتا در کشور: هزینه دسترسی به زیرساخت ۲ تا ۳ برابر کشورهای پیشرفته

در این مطلب مقایسه­ای با قیمت این خدمات در کره نیز انجام شده است:
مقدمه:
چند دهه‌ای است که فناوری اطلاعات و ارتباطات( ICT ) ، به عنوان یکی از حساس‌ترین و با اهمیت‌ترین فناوری­های­ روز در سطح دنیا مطرح است؛ تا حدی که امروزه قدرت کشورها را بر اساس توانایی آنها در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات محک می‌زنند. تجهیز شبکه‌های دیتا (نظیر اینترنت) که زیرمجموعه­ای از فناوری اطلاعات و ارتباطات است، یکی از بخش­های مورد توجه سرمایه­گذاران است. سرویس‌هایی که بر روی این شبکه­ها ارایه می­شوند، به حدی قدرتمند و متنوع شده­اند که یک کاربر از طریق شبکة دیتا می‌تواند با تمام مشترکان و منابع اطلاعاتی در سطح دنیا، به راحتی و با قیمت کم و سرعتی مناسب ارتباط برقرار نماید.
از اهم این سرویس­ها می­توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- خرید از طریق شبکة اینترنت (بازارهای مجازی)
۲- آموزش از راه دور و ایجاد دانشگاه­های مجازی
۳- ارایة نرم‌افزارهای متنوع به کاربران و پشتیبانی از آنها در تمام نقاط دنیا
۴- ایجاد منابع اطلاعاتی دقیق همراه با موتورهای جستجوگر هوشمند که انواع اطلاعات مورد نیاز کاربران را مانند هواشناسی، توریستی، علمی و غیره در اختیار مشترکان قرار می‌دهد
۵- ایجاد شبکة یکپارچة مالی بین مراکز بانکی از طریق شبکه‌های دیتا جهت سهولت و سرعت در تبادلات مالی
۶- ایجاد شبکه‌های مجازی خصوصی VPN بر روی بستر عمومی دیتا PDN برای ارتباط امن و ارزان بین دفاتر شرکت­های خصوصی در تمام نقاط دنیا
۷- برقراری ارتباط صوتی، ویدئویی و متنی بین تمام پایانه­های متصل به شبکه در سطح دنیا
ارایة این سرویس­ها وصدها نوع سرویس متنوع دیگر، می‌تواند بسیاری از مشکلات فرهنگی، اقتصادی و فنی را در صورت اعمال یک سیاست­ صحیح حل نماید؛ از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- کم‌کردن و سرعت بخشیدن به پروسه‌های اداری و حل مشکلات بوروکراسی مردم
۲- کاهش رفت­و­آمدهای درون­شهری و بین‌شهری و به تبع آن، حل بسیاری از مشکلات زیست­محیطی ناشی از ترافیک زیاد
۳- بالا بردن سطح آگاهی عمومی از طریق دسترسی آسان و سریع به منابع اطلاعاتی مختلف
۴- ایجاد و تقویت فرهنگ تبادل اطلاعات بین کاربران
حال با توجه به مطالب فوق، سؤالات متعددی در زمینة ارایة سرویس­های دیتا در کشور، مطرح می­شود؛ از جمله اینکه چرا با گذشت مدت زمان زیادی که از ورود این تکنولوژی به کشور می‌گذرد، هنوز برای ارایة این سرویس­ها گام‌های موثری برداشته نشده است؟ چرا کاربران شبکة دیتا درکشور، از انواع سرویس‌های متنوع دیتا محرومند؟ چرا فعالیت‌های ­کشور ما در زمینة ارایة سرویس­های دیتا حتی بسیار ضعیف­‌تر از برخی کشورهای همسایه است، به­طوری که طبق گفتة کارشناسان در رتبة ۷۸ جهان قرار داریم؟
یکی از لوازم توسعه شبکه دیتا: سیاست­گذاری صحیح در بخش زیرساخت
ارایة سرویس­های دیتا، نیازمند شبکة زیرساخت مناسب و همچنین تدوین و اعمال سیاست­های کارشناسانه و دقیق است که بر پایة آن، کاربران بتوانند از مزایای این سرویس­ها استفاده کنند. با توجه با این که هزینة استفاده از سرویس دیتا با قیمت زیرساخت که دولت آن ­را ارایه میکند، رابطه مستقیم دارد، علاوه ­بر رعایت مسایل فنی در پیاده­سازی شبکه زیرساخت، باید برنامه­ریزی و سیاست­گذاری متولیان به گونه­ای باشد که هزینة دسترسی به این شبکه، اقتصادی و برای مشترکان قابل پرداخت باشد. پیش از آنکه به بررسی این موضوع در کشور خودمان بپردازیم، نگاهی کوتاه به ساختار بخش زیرساخت و نحوة ارایة سرویس­ها در کشور کره می‌اندازیم که با توجه به موفقیت‌های این کشور در این زمینه، می‌تواند مورد مناسبی جهت مطالعه باشد.
هزینه ماهیانه خطوط DSL در کره فقط ۲۰ تا ۳۰ دلار
زیرساخت دیتای کشور کره با حدود ۲۵ گیگابیت پهنای باند، یک شاهراه اطلاعاتی مناسب برای جابجایی اطلاعات حجیم با سرعت بالا محسوب می­شود. این زیرساخت، در نقاط مختلف، بر حسب نیاز، به پهنای باندهای کوچک­تری می‌شکند و در اختیار مؤسسات و مراکز سرویس­دهنده قرار می‌گیرد و سپس با استفاده از تکنیک‌های خاص و در یک ساختار سلسله مراتبی، با قیمتی بسیار کم به مشترکان عادی ارایه می‌گردد. بدین ترتیب، طراحان شبکه می‌توانند با استفاده از این زیر ساخت قوی و ارزان، انواع سرویس‌ها را روی آن ارایه نمایند. به عنوان مثال، این اامر باعث شده است که هزینة ماهیانة خطوط DSL در این کشور تنها ۲۰ تا ۳۰ دلار باشد.
هزینه ماهیانه خطوط DSL در ایران ۷۰ تا ۸۰ دلار
در کشور ما اخیراً پروژة PAP (ارایه خطوط اختصاصی) مطرح شده است که از طریق آن مشترکان می‌توانند با کمک تجهیزات DSL ، با سرعت­های بالا به زیرساخت دسترسی پیدا کنند. حال در صورتی که سرویس­های پرسرعت بر روی خطوط DSL ارایه شوند، کاربران قادرخواهند بود از این سرویس‌ها بهره‌مند شوند. اما یکی از مشکلات اصلی در این زمینه، هزینة بالای استفاده از خطوط است. در کشور ما خطوط DSL با مبلغی معادل۷۰ تا۸۰ دلار در ماه ارایه می‌شوند که ۲.۵ تا ۳ برابر قیمت DSL در سایر نقاط جهان است. با وجود این هزینة دسترسی، ایجاد یک شبکة کنفرانس ویدئویی که حداقل یک زیرساخت IP با سرعت ۲۵۶ کیلوبیت در ثانیه لازم دارد، هزینه‌ای بالغ بر ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان در ماه برای مشترکان به دنبال خواهد داشت که عملاً استفاده از سرویس ویدئویی را در کشور غیرممکن می­سازد.
تحلیل:
مقایسة وضعیت ایران با دیگر کشورها نشان می­دهد که دسترسی به زیرساخت در کشور ما هزینة زیادی را مطالبه می­کند و این امر ناشی از سیاست مخابرات برای کسب درآمد از فروش زیرساخت است. از طرف دیگر، به دلیل آنکه سرویس­ها روی این بستر ارایه می­گردند، مستقیماً تحت تأثیر قیمت بالای زیرساخت خواهند بود. بنابراین اعمال این سیاست به این مساله منجر شده است که قیمت سرویس­های ارایه شده برای مشترکان بالا بوده و استفاده از آنها مقرون به صرفه نباشد.
می­توان گفت اعمال این نوع سیاست‌ها از طرف شرکت مخابرات، مشکلات متعددی را در زمینة ارایه سرویس­های دیتا به وجود آورده که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- ضعف زیرساخت شبکه فعلی برای رفع نیاز­های فنی ارتباطات دیتا
۲- محدودیت در دسترسی به شبکه زیرساخت
۳- گران بودن هزینة دسترسی به زیرساخت
با توجه به این موارد، ارایة سرویس‌های پرظرفیت دیتا روی بستر فعلی برای خدمات­دهندگان عادی توجیه اقتصادی ندارد؛ بنابراین باید با درپیش گرفتن برخی روش­ها، این مشکلات را حداقل در درازمدت حل کرد که به برخی از این روش­ها اشاره می‌کنیم:
۱- طراحی زیرساخت شبکة دیتا توسط متخصصین و مشاورین قوی و نیز اصلاح شبکه فعلی در صورت لزوم
۲- تغییر سیاست درآمدزایی از فروش زیرساخت به درآمدزایی از ارایة سرویس؛ به این معنا که دولت با نظارت بر انتقال اطلاعات بر روی زیرساخت شبکه دیتا، دسترسی به این شبکه را برای ارایة خدمات، آسان و ارزان نماید. بعد از ایجاد یک شبکه زیرساخت دیتای پرظرفیت و یکپارچه است که می‌توان شرکت‌های خصوصی را ترغیب نمود تا روی این بستر به ارایة سرویس‌های مختلف بپردازند که البته راهبری این شبکه با شرکت مخابرات خواهد بود. به این ترتیب یک شبکة زیرساخت قوی همراه با سرویس‌های متنوع ایجاد می‌گردد.
۳- بالابردن سطح آگاهی و تخصص کارشناسان و دست­اندرکاران دیتای کشور از طریق آموزش نیروها و نیز استفاده از مشاورین داخلی و خارجی
۴- استفاده صحیح و بجا از توانمندی­های شرکت­های خصوصی در ارتقای سطح خدمات دیتا

منبع : سایر منابع