تاثیر تن آرامی بر استرس و کیفیت زندگی دانشجویان مقیم خوابگاههای دانشجویی

● سابقه و هدف:
با توجه به تاثیر منفی موقعیتهای استرس زا بر کیفیت زندگی و کمبود مطالعه در مورد تاثیر تن آرامی بر استرس و کیفیت زندگی دانشجویان، این تحقیق به منظور تعیین تاثیر تن آرامی بر استرس و کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۸۳ انجام شد.
● مواد و روش ها:
تحقیق به صورت کارآزمایی میدانی (field trial) با طراحی قبل و بعد بر روی دو گروه ۱۰۰ نفره از دانشجویان دختر مقیم خوابگاه ها انجام شد. دانشجویان دو خوابگاه به عنوان گروه آزمایش و ساکنین دو خوابگاه دیگر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. ابتدا میزان استرس و کیفیت زندگی در هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه اسپیلبرگر و نیز پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بررسی و سپس آموزش تن آرامی در گروه آزمایش انجام شد. گروه آزمایش دو ماه تمرینات را انجام داد و سپس مجددا استرس و کیفیت زندگی دو گروه بررسی شد. جمع امتیاز استرس هر فرد تقسیم بر تعداد سوالات و نیز جمع نمرات هر حیطه از کیفیت زندگی تقسیم بر تعداد سوالات هر حیطه به عنوان معیار استرس و کیفیت زندگی مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و نیز آماره‌های t و t زوج، c۲ انجام شد.
● نتایج:
میانگین سن واحدهای پژوهش ۲۲.۹۷±۱۹.۰۷ سال بود و بیش از نیمی از گروه کنترل و ۶۲% از گروه آزمایش در سال های دوم تا چهارم تحصیل میکردند. دانشجویان به طور متوسط ۲۷.۷۷±۱۹.۰۷ ماه در خوابگاه اقامت داشتند. قبل از مداخله، میانگین نمره استرس گروه آزمایش و کنترل به ترتیب ۵۱/۱ و ۲۹/۱ و میانگین نمره کیفیت کلی زندگی آنها ۱۵/۳ و ۱۶/۳ بود که آزمون t اختلاف معناداری را از نظر سطح استرس (p=۰.۰۶) و کیفیت زندگی (p=۰.۷۸) در دو گروه نشان نداد اما این تفاوتها پس از مداخله معنادار بود (p<۰.۰۵). پس از مداخله، به جز در حیطه سلامت جسمی (p=۰.۰۲)، تغییر معنیدار دیگری در میانگین نمرات حیطه های کیفیت زندگی گروه کنترل ایجاد نشد اما نمرات همه حیطه های گروه آزمایش افزایش یافت. این افزایش در بیشتر حیطه ها به غیر از حیطههای روانی و اعتقادی، از نظر آماری معنی دار بود (p<۰.۰۱). در مجموع کیفیت زندگی گروه آزمایش بعد از مداخله به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (p<۰.۰۵).
● نتیجه‌گیری:
آموزش تن آرامی به دانشجویان و کاربرد آن توسط آنها میتواند استرس دانشجویان را کاهش دهد و از این طریق برخی از ابعاد کیفیت زندگی را بهبود بخشد. مطالعه تجربی با تخصیص تصادفی افراد به گروهها در سایر دانشجویان توصیه می گردد.

ناهید دهقان نیری
محسن ادیب حاج باقری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی