سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا
لعابسازی
رسم بر این است که سفالسازان و کاشیپزها ، رنگ لعاب (لیقه) را خودشان تهیه کنند . اما در شهرهایی که صنعت سفالسازی بسیار پیشرفته است مانند اصفهان و کاشان ، کسانی هستند که در ساختن لعاب استادند و آنها محصولات خود را به رنگهایی که مورد نیاز است به سفالسازان کوچکتر می فروشند و یا در کارگاههای سفالسازی بزرگ مانند یک استاد به کار گمارده می شوند .
نخستین گام در تهیهٔ لعاب آماده کردن آبگینه (بلور ، جوهر ، شیشه) است که یکنوع شیشه قلیایی است . مواد خام آن دُر کوهی (ریگ سنگ بلور) و ریگ چخماخ (سنگ آتش) و کربنات پتاسیم (قلیه ، قلیا ، قلیاب ، کالا ، کلییاب) است . آماده کردن قلیا به وسیلهٔ قلیاسوز (قلاع) انجام می شود . بسیاری از قلیاسوزها در قم زندگی کرده و در حاشیهٔ شمالی کویر نمک کار می کنند . قلیاب قمی از لحاظ مرغوبیت معروف است . قلیاسوزها هفته ها در حاشیهٔ کویر گشته و نباتات نمکی را که کاملاً خشک نشده باشند گردآوری می کنند .
بهترین این گیاهان گیاه معمولی سودا به نام اشنان یا اشنون است . قلیاسوز همه این گیاهان را در چالی که قطره دهانهٔ آن یک متر و گودی آن دو متر است ریخته و آنها را از زیر آتش می کند و گیاه را روی آتش می ریزد تا اینکه آهسته آهسته و یا شعله کم و بی گرمای زیاد بسوزد . شب این خاکسترها خنک می شود . با مداد روز دیگر آن را گردآوری کرد و به کارگاه قلیاسوز می برند . در آنجا کورهٔ تکلیس (کورهٔ رنگ) هست . این کوره لوله ای دارد که از زیر حرارت می بیند . ۵ تا ۷ کیلو خاکستر اشنان را از سوراخ جلو لوله در آن می ریزند و با سیخ آن را به هم می زنند تا اینکه قلیا مکلس گردد .
سپس آن را از کوره درآورده و در چاله ای که زیر پای کوزه گر است می اندازند . پس از خنک شدن به شمش های تقریباً ۵ کیلویی در می آید و آنها را انبار می کنند .
سنگ چخماخ و در کوهی را معمولاً از بستر رودخانه های خشک جمع آوری می کنند مگر اینکه در همان نزدیکتر در کنارهٔ اتاق سوخت خود ، سوراخ هوا (در هوا) دارند تا سوخت بهتر انجام گیرد و آن را بتوان تحت نظارت و نظم درآورد یعنی بسته به موقعیت و نیازمندی سفالها بشود هوای اکسید کننده و یا هوای احیا کننده ایجاد کررگاه کوزه گر شکسته می شود .
سنگهای به دردنخور را جدا می کنند و سنگهای به ویژه سفید را برای لعابسازی کنار می گذارند در صورتی که انواع سنگهای قهوه ای برای ساختن گرد (کوبیده) دُر کوهی به کار می رود و به گل رس سفالگر افزوده می شود تا ترکیب صحیح به دست آید . قبلاً وقتی که راجع به مواد خام کوزه گران صحبت می کردیم خرد کردن و کوبیدن سنگها را شرح دادیم . دُر کوهی برای لعاب آبگینه ای باید به خوبی کوبیده شده و با کرباس (لنگ) آن را صاف کنند . سی کیلو قلیاب قمی و ۲۵ کیلو دُر کوهی کوبیده به خوبی با هم آمیخته شده و ۲۲۰ گرم مغنسیا (اکسید منگنز) با آن افزوده می شود تا اینکه آبگینه لعابی درست شود .
آمیختهٔ آبگینه در کورهٔ مخصوص آبگینه به نام بریز که اجاق مجوفی به نام چال دارد گذاشته می شود و آن را هشت ساعت پخته و با کفچهٔ آهنی به هم می زنند . وقتی که این مادهٔ گداخته شده و به صورت شیشه بدون حباب درآمد با کفچه آن را بیرون آورده و در مغاک پر آبی که جلوی کوره است می ریزند . ضمن خنک شدن با آب ، خمیرهٔ مایع شیشه ای دانه دانه می شود این دانه ها را کوبیده نرم می کنند و از الک می گذارنند و برای آینده در گوشه ای ذخیره می کنند .
منبع : پایگاه تجاری و اطلاعرسانی صنایع دستی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور سقوط بالگرد رئیسی سیدابراهیم رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد بالگرد حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی شهادت سید ابراهیم رئیسی
هواشناسی تعطیلی مدارس تعطیلی ادارات تهران هلال احمر پلیس سیل قوه قضاییه شهرداری تهران مشهد سیل مشهد آموزش و پرورش
پیام تسلیت یارانه ایران خودرو بورس قیمت خودرو قیمت دلار خودرو دلار بازار خودرو قیمت طلا حقوق بازنشستگان بازنشستگان
لیلا حاتمی شهید رئیسی ابراهیم حاتمی کیا تلویزیون سینما هنرمندان سینمای ایران شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زری خوشکام نمایشگاه کتاب رسانه ملی
قرآن تجهیزات پزشکی
رژیم صهیونیستی ترکیه اسرائیل روسیه چین آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه حماس اوکراین ولادیمیر پوتین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال منچسترسیتی تراکتور بازی باشگاه استقلال
سامسونگ هوش مصنوعی تبلیغات اپل موبایل نمایشگاه ایران هلث هواپیما اینترنت
رژیم غذایی خواب آلزایمر زیبایی استرس کاهش وزن طبیعت