تاثیر کامپیوتر و اینترنت بر کودکان و نوجوانان

فناوری كامپیوتر بطور وسیع در جامعه گسترش پیدا كرده است و با تمامی جنبه های زندگی از مدرسه تا محل كار، خدمات بانكی، خرید و فروش، پرداخت مالیات و حتی رای گیری تلفیق شده است. امروزه این فناوری نقش مهمی در زندگی كودكان ایفاء می كند واین نقش بسرعت در حال افزایش است. بطوریكه تعداد كودكان ۱۷-۲ سال كه كامپیوتر را در منزل استفاده می كنند از ۴۸% در سال ۱۹۹۶ به ۷۰% در سال ۲۰۰۰ صعود كرده است.
استفاده از اینترنت نیز از ۱۵% به ۵۲% دراین دور ه ۵ ساله افزایش پیدا كرده است. اما آیا این فناوری زندگی كودكان را بهبود می بخشد.
علی رغم جنبه های مثبت از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات ارتباطی و... رایانه و اینترنت جنبه های منفی نیز دارد. استفاده كنترل نشده كامپیوتر بویژه وقتی با دیگر فناوری ها از قبیل تلویزیون همراه باشد كودك را در معرض خطر اثرات مضر آن بر تكامل فیزیكی، اجتماعی و روانی قرار می دهد. كه از آنها می توان به مشكلات بینایی، صدمات سیستم اسكلتی، چاقی، اثر بر مهارتهای اجتماعی، مشكلات ارتباطی در خانواده و اعتیاد الكترونیكی اشاره كرد.در صورتیكه كامپیوتر به طور صحیح استفاده شود اثرات مثبتی دارد. با رعایت نكاتی هنگام استفاده از كامپیوتر می توان مطمئن شد كه استفاده از كامپیوتر زندگی كودكان را در حال و آینده بهبود می بخشد.از آنجائی كه كامپیوتر در همه جای زندگی حاضر است، مهم است كه بفهمیم چگونه این تكنووژی می تواند رشد و تكامل كودكان را بهبود ببخشد یا منحرف كند. مهمترین تغییراتی كه این فن آوری بوجود آورده بوسیله مارشال مك لوهان در یك عبارت خلاصه شده است و آن تبدیل جهان به یك دهكده جهانی است.
بدین معنا كه مردم نقاط مختلف در كشورهای سراسر كره زمین به مثابه یك دهكده امكان برقراری ارتباط با یكدیگر و اطلاع از اخبار و رویدادهای جهانی را دارند. امروزه این فناوری نقش مهمی در زندگی كودكان ایفاء می كند واین نقش بسرعت در حال افزایش است. سرعت انتشار اینترنت ۹ برابر سریعتر از رادیو، ۴ برابر سریعتر از كامپیوترهای شخصی و سه برابر سریعتر از تلویزیون بوده است. تحقیقات دلالت دارد كه ۱۴۹ میلیون نفر در سراسر دنیا به شبكه اینترنت مرتبط هستند كه به میزان ۱۲% در هر ماه افزایش پیدا می كند. بررسی های آماری در سال ۲۰۰۰ بیانگر این مطلب است كه كودكان سن ۷-۲ سال بطور متوسط ۳۴ دقیقه در روز از كامپیوتر استفاده می كنند كه این زمان با افزایش سن طولانی تر می شود(۵-۲ سالگی ۲۷ دقیقه در روز، ۱۱-۶ سالگی ۴۹ دقیقه در روز و ۱۷-۱۲ سالگی ۶۳ دقیقه در روز).
بطور متوسط كودكان آمریكایی ۳-۱ ساعت درروز از كامپیوتر برای انجام تكالیف مدرسه، صحبت با دوستان بطور آن لاین و بازی كردن استفاده می كنند.
۹۰% كودكان سن مدرسه در این كشور به كامپیوتر دسترسی دارند.كشور ما از نظر بهره مندی از اینترنت در بین ۱۷۸ كشور جهان رتبه ۸۷ را دارد كه بر اساس طبقه بندی اتحادیه جهانی مخابرات جزء كشورهای متوسط بشمار می رود.
۳۵% استفاده كنندگان اینترنت را قشر جوان تشكیل می دهند و میانگین صرف شده برای اینترنت ۵۲ دقیقه در هفته بوده است.
اما آیا فناوری كامپیوتر زندگی كودكان را بهبود می بخشد؟ از آنجائیكه كامپیوتر در همه جای زندگی حاضر است، مهم است كه بفهمیم چگونه این تكنووژی می تواند رشد و تكامل كودكان را بهبود ببخشد یا منحرف كند.
●روش كار:
با استفاده از تایپ كلمات كلیدی در قسمت جستجوی سایتهای yahoo و google ونیز مطالعه كتب موجود در كتابخانه، مطالب مربوط به تاثیر اینترنت بر كودكان ونوجوانان كه معتبر بوده و قبلا در مجلات وكتب چاپ شده بود جمع آوری شده و بصورت مقاله تدوینی حاضر جمع بندی و خلاصه گردید.
●محتوی:
علی رغم جنبه های مثبت از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات ارتباطی...رایانه و اینترنت جنبه های منفی نیز دارند.
استفاده كنترل نشده از كامپیوتر بویژه وقتی با دیگر فناوری ها از قبیل تلویزیون همراه باشد كودك را در معرض خطر اثرات مضر آن بر تكامل فیزیكی، اجتماعی و روانی قرار می دهد. فعالیت فیزیكی و تعاملات اجتماعی برای سلامت و خلاقیت كودك ضروری است در حالیكه اگر كودك مدت زمان زیادی را در مقابل صفحه كامپیوتر بگذراند او را از ورزش و دیگر فعالیتهای كه برای تكامل وی مفید می باشد بی بهره می كند. بعلاوه كودكان ممكن است در معرض محتویات خشن و جنسی كه در حد سن آنها نیست قرار گیرند. دسترسی به چنین مطالبی ممكن است كاملا تصادفی یا عمدی باشد. هر دو این طریق دستیابی مورد توجه متخصصان بوده است و هشدارهای مكرر داده شده كه صدمات بهداشت روانی از طریق این گونه برنامه ها به كودكان و نوجوانان بویژه در ایجاد مسائلی مانند انحرافات جنسی، خشونت، اعتیاد، رفتارهای ضد اجتماعی، سست شدن مبانی خانواده، اشاعه جرم و جنایت در طیف وسیع در بسیاری موارد جبران ناپذیر است.
این مشكلات را می توان در سه گروه فیزیكی، اجتماعی و روانی طبقه بندی نمود كه در ذیل به شرح آنها می پردازیم.
●مشكلات جسمی:
▪مشكلات بینایی:
به اعتقاد پزشكان كودكانی كه به مدت طولانی از كامپیوتر استفاده می كنند در معرض خطر نزدیك بینی قرار می گیرند.
اگرچه ۷۰% بزرگسالانی كه به دلیل نگاه ممتد به صفحه مانیتور و كار طولانی مدت با كامپیوتر به علائم سندرم بینایی كامپیوتر مبتلا هستند.
تحقیقات نشان داده است كه كودكان بدلایل ذیل برای ابتلا به این سندرم مستعدتر هستند:
۱ـ عدم توجه به مسائل بهداشتی و سلامت خود. ممكن است ساعتها در مقابل صفحه كامپیوتر بنشینند و بر آن تمركز كنند.
۲- عدم بیان مشكلات بینایی توسط كودكان و نادیده گرفتن آنها.
۳- ایستگاههای كاری كامپیوتر اغلب متناسب با وضیعت بالغین طراحی می شود و برای كودكان مناسب نمی باشد.
برای پیشیگری از سندرم بینایی كامپیوتر در كودكان باید:
۴- قبل از شروع مدرسه معاینه كاملی از چشم كودكان از نظر دید نقاط دور و نزدیك صورت گیرد.
۵- ایستگاههای كاری كامپیوتر متناسب با وضیعت كودكان طراحی شود.
۶- فاصله بین مانیتور و چشم كودك ۲۸-۱۸ اینچ توصیه می شود. فاصله كمتر از ۱۸ اینچ برای كودكان مضر است.
۷- والدین باید از رفتارهایی كه بر مشكلات چشمی دلالت می كند آگاه باشند از قبیل قرمزی چشم، مالش مكرر چشمها، سردرد، پوزیشن های غیر معمول، شكایت از تاری دید و خستگی چشم.
- استفاده از پوششهای مخصوص صفحه كامپیوتر.
iranDoc.ac.ir

منبع : روزنامه ابرار