چهارشنبه, ۲۳ آبان, ۱۴۰۳ / 13 November, 2024
مجله ویستا

شعبان بی‌مخ چهره جنجالی کودتا


شعبان بی‌مخ چهره جنجالی کودتا
شعبان جعفری(شعبان بی‌مـخ) چــهـــره‌ جنجالی كودتای ۲۸ مرداد در سالروز این رویداد تـاریـخـی درگذشت. شعبان جعفری با نام مستعار "شعبان بی‌مخ" در تـاریـخ ایـران شـهـرت یـافته و بـسـیـاری بــا آوردن نـام او حوادث و رویداد كودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را به یاد می‌آورند. ‌وی متولد سال ۱۳۰۰ در محله سنگلج تهران است. ورود متفقین به ایران برای او فرصتی بود كه بیش از این طول دوران خدمت او به درازا نكشد و با فرار از پادگان به سربازی خود خاتمه دهد. ‌وی پس از چندی به همراه یكی دیگر از كشتی‌گیران در مـیــدان شــاهـپــور بــاشـگــاه ورزشـی بـه نـام بـاشـگـاه آهـن راه‌انــدازی كــرد و در مـســابـقــات قـهـرمـانـی ورزشـهـای بـاستانی كشور سال ۱۳۲۲ به قهرمانی در رشته كباده و چرخ دست یافت. ‌
جعفری از سال ۱۳۲۶شمسی با برهم زدن نمایش "مردم" به كارگردانی عبدالحسین نوشین در تـئاتر فردوسی، برای حاكمیت محبوب شد و به جای آنـكـه بـه جـرم ایـجـاد آشـوب و اخـلال در نـظـم عمومی محبوس گردد، با دریافت وجه دستی بنا به دستور اداره آگـاهـی مـدتـی از تهران به لاهیجان رفت. ‌اما به فاصله كـوتـاهـی از مـصدق روی برگرداند و ماجرای ۹ اسفند ۱۳۳۱ پیش آمد. در این روز به پیشنهاد مصدق، شاه قصد خروج از كشور و سفر به عتبات را داشت كه شعبان به همراه گروهی از اراذل و اوباش خود با تجمع در مقابل كاخ مرمر از این امر جلوگیری كردند و با تهدید بازاریان، بازار تعطیل شد و این گروه به مقابل خانه دكتر مصدق رفته و اقدام به شكستن در منزل وی نمودند. این ماجرا منجر به حبس وی تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شد و در ظهر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به حكم زاهدی از زندان آزاد شد و جریان هـدایـت اوبـاش را بـه عـهده گرفت. پس از كودتای ۲۸ مـرداد بـه تـاجبخش شهرت یافت.
پس از این خدمت، بنابه پیشنهاد تیمسار زاهدی با شاه ملاقات كرد و زمینی برای تاسیس باشگاه ورزشی به وی اهدا شد، در ضمن در همین ملاقات از شاه اجازه گرفت تا جمعیتی به نام جـمـعـیـت جـوانـان جـانـبـاز تـشـكـیـل دهـد تـا در مـواقـعی ضـروری از آنـان اسـتفاده شود. در اسفند ۱۳۳۲ حسین فـاطـمـی دسـتـگـیـر شـد و شـعـبان جعفری كه خصومتی خاص با وی داشت با دسته خود به مقابل شهربانی رفت و زمانی كه فاطمی از شهربانی خارج شد به وی حمله كرد و او را مورد ضرب و شتم قرار داد و به روایتی با چاقو مورد حمله قرار داد. در جریان وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، بـاشگاه جعفری آتش زده شد. جعفری نیز با جمعیت جــوانــان جــانـبــاز خــود بــه تــلافــی در روز ۱۶ خـرداد بـه خـیـابـان‌هـا ریـخـتـنـد و ایـجـاد رعـب و وحـشـت كـردنـد. حـضــور او در چـنـیــن روزهـایـی آنـچـنـان زنـنـده بـود كـه سـازمـان اطـلاعـات و امـنـیت كشور خواهان آن بود كه هرچه كمتر در محافل ظاهر شود. از دیگر اقدامات وی برگزاری مراسم روضه‌ خوانی در دهه ماه محرم در تكیه دباغخانه بود كه هزینه آن را از ساواك هر ساله دریافت می‌كرد. ‌با آغاز انقلاب اسلامی، جعفری نیز احساس خـطـر كـرد و بـه اسـرائـیـل گـریـخت ولی مجدداً به ایران بازگشت و همزمان با خروج شاه از كشور به ژاپن رفت. از ژاپن به آلمان، اسرائیل، فرانسه، انگلیس و تركیه رفت. در تركیه با گروه ارتشبد آریانا علیه حكومت جمهوری اسلامی به فعالیت پرداخت. وی قبل از مرگ با دریافت تابعیت آمریكایی، در كالیفرنیا زندگی می‌كرد و كتاب خاطرات او كه به كوشش هما سرشار انتشار پیدا كرد با واكنش‌های زیادی روبرو شد.
‌غ‌ فارس
منبع : روزنامه همبستگی