جمشید

جمشید یکی از پادشاهان اسطوره‌ای ایرانی‌است و قدمتی بس کهن دارد. نام او در اوستا متون پهلوی و متنهای دوران اسلامی آمده‌است. در اسطوره‌های ایرانی کارهایی سخت بزرگ به او نسبت داده شده‌است. در شاهنامه، جمشید، فرزند طهمورث و شاهی فرهمند است که سرانجام به خاطر خودبینی و غرور فرّه ایزدی را از دست می‌دهد و به دست ضحاک کشته می‌شود.
● ریشه شناسی نام
نام جمشید از دو بخش جم و شید تشکیل شده‌است و در واقع شید صفتی‌است که برای جم آمده است و نام اصلی او جم است. شید به معنی درخشان است و در ترکیباتی چون خورشید هم دیده می‌شود. جم و یم از یک ریشه است و معنی دریا و اقیانوس و گروه می‌‌دهد. جمشید بر روی هم مفهوم جم درخشان، دریای نور ،خورشید تابان ،دریای تابناک، فروغ جاودان را می‌‌رساند.
● جمشید در اوستا
جمشید در اوستا پسر ویونگهونت ( ویونگهان ) خوانده شده است. بنا بر روایت اوستا، هنگامی که جمشید به سلطنت رسید، اهورامزدا امر کرد که وی شروع به بنای پناهنگاهی موسوم به ( ور) { باغ} یا ارگ شاهی نماید. در ادیان ابراهیمی یهوه یا الله به جای آنکه برای بی پناه‌های زمین دستور ساختن پناهگاه را بدهد برای خویش داده است که عبارت از کعبه باشد. م در فر گرد دوم وندیداد از روزگار جمشید صحبت می‌شود، جزئیات این قصه بیان می‌‌گردد.
● جمشید در شاهنامه
در شاهنامه فردوسی می‌خوانیم :
ز ابلیس و دیوان چو بر بست راه بیامد به شادی از آن جایگاه
که بر روز خرداد جمشید جم دل اهرمن کرد او پر ز غم
مران روز را نام نوروز کرد یکی جشن بس به دل‌افروز کرد
و :
جهان انجمن شد بَرِ تخت او شگفتی فرومانده از بخت او
به جمشید بر گوهر افشاندند مر آن روز را روز نو خواندند
سر سال نو هرمز و فرودین بر آسوده از رنج روی زمین
بزرگان به شادی بیاراستند می و جام و رامشگران خواستند
چنین جشن فرّخ از آن روزگار به ما ماند از آن خسروان یادگار
منبع
برومند، جواد. نوروز جمشید.
عجم، محمد. خلیج فارس نامی کهن‌تر از تاریخ
رجایی بخارایی، احمدعلی. برگزیدهٔ شاهنامهٔ فردوسی، به کوشش کتایون مزداپور، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم ۱۳۸۱، ISBN ۹۶۴-۴۲۶-۱۷۷-۱
در خصوص چگونگی معرب شدن کلمات و از جمله کلمات فارسی به کتاب اللسان عربی شماره ۵۰ چاپ سازمان ایسیسکو (المنظمهٔ العربیهٔ للتربیهٔ و الثقافهٔ و علوم مکتب تنسیق التعریب) مراجعه شود.

منبع : ویکی پدیا