جشنواره ایرانی در برابر نمایشگاه خارجی!!!

یکی از پنجشنبه‌های تابستانی بعد از جلسه تحریریه ماهنامه فرصتی پیش آمد تا بازدیدی داشته باشم از نمایشگاهی که به بهانه برگزاری جشنواره‌ای «تسما» نام، برگزار گردیده بود.
ضمن بازدید از نمایشگاه بنا به دلایلی که در زیر خواهم آورد وسوسه شدم که نقدی بنویسم بر برگزاری آن، اما به این دلیل که این نمایشگاه اولین فعالیت جدی شورای عالی اطلاع‌رسانی با مدیریت جدید بود، ترجیح دادم سکوت کنم اما در هفته‌های بعدی با مشاهده هیاهویی که برای جیتکس برپا شده بود و سکوتی که در الکامپ‌مان بود، برآن شدم تا یادداشتی نه برای تسما بلکه در سوگ نمایشگاه‌های ICT ایرانی بنویسم که هم نگاهی داشته باشد به تسما و برگزاری جشنواره آن در وهله اول و نقدی باشد به مقوله برگزاری نمایشگاه‌های ICT در ایران در بعدی بالاتر.
● اپیزود اول
«تسما» اولین فعالیت رسمی شورای عالی اطلاع‌رسانی است، پس از انتصاب حجت‌الاسلام شهریاری به سرپرستی دبیرخانه آن و البته عوض شدن موضوع کاری این شورا.
بسیاری از کارشناسان بر طرح تسما و برگزاری جشنواره آن نقدهای زیادی وارد کرده‌اند و آن را تکفای محتوایی می‌دانند که برنامه خاصی برای اجرای آن وجود ندارد. تبلیغات جشنواره و نمایشگاه از چند ماه پیش با نصب بیل‌بوردهای تبلیغاتی و در سکوت نسبی رسانه‌ای آغاز شده است.
برگزارکنندگان در پیش‌بینی اولیه خود از ۴۰۰ غرفه سخن به میان آورده‌ بودند و تصور می‌کردند تسما با استقبالی در خور توجه روبه‌رو شود. اما انگار تصمیم ریاست‌جمهوری مبنی بر ادغام شوراهای موازی که چندی پیش از برگزاری نمایشگاه اعلام شد، تمام پیش‌بینی‌های مسئولین را برهم زد چرا که فقط ۴۰ شرکت‌کننده در نمایشگاه حضور یافته‌اند.
البته ویژه‌نامه خبری جشنواره و سایت نمایشگاه از برگزاری باشکوه نمایشگاه سخن‌ها گفته‌اند. با این پیش زمینه وارد نمایشگاهی می‌شوید که در خیابان حجاب و مرکز آفرینش‌های هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شده، اما با ورود به نمایشگاه باید مواظب باشید که دچار حمله قلبی نشوید. اشتباه نکنید این حمله ناشی از ازدحام زیاد (همچون نمایشگاه کتاب و فروش بهاره) نیست، بلکه ناشی از خلوتی بیش از حدی است، که امکان دارد شما را شوکه کند.
البته مسئولین نمایشگاه برای اینکه شما خدای نکرده فکر نکنید که اشتباه آمده‌اید، با تابلوهای فراوانی مقدم شما را گرامی‌داشته‌اند و به اطلاع شما رسانده‌اند که اینجا جشنواره–نمایشگاهی برپاست. نمایشگاه در ۲ سالنی برپاست که در ۲ طبقه قرار دارد و مدتی است که به محل نمایشگاه‌های IT ایران تبدیل شده است. نمایشگاه عکاسی دیجیتال، جشنواره دنیای دیجیتال و جشنواره تسما نمایشگاه‌هایی است که در ۳ ماه گذشته در این محل برگزار شده‌اند. اما این نمایشگاه از دوتای قبلی هم خلوت‌تر است.
چند شرکت که مشغول فروش بازی‌های رایانه‌ای خارجی هستند، با ۲ یا ۳ بازدیدکننده از معدود غرفه‌های دارای بازدید‌کننده نمایشگاه هستند و احتمالاً اگر حضور همزمان حجت‌الاسلام شهریاری و همراهان در نمایشگاه نبود، بقیه غرفه‌داران از بعد از ظهر تابستانی خود استفاده بیشتری می‌بردند و چشم‌ها را بر هم می‌گذاشتند چرا که بازدید‌کننده‌‌ای در کار نبود. به جز فروشندگان CDهای بازی، چند غرفه‌ای هم متعلق به سازمان‌های دولتی بود که احتمالاً به تسما تصوری تکفا مانند داشتند.
به جز چند غرفه بیشتر غرفه‌ها را پیش از این در نمایشگاه نشرالکترونیکی که هر ساله همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار می‌شد دیده‌اید.
اما آن دسته که در آن نمایشگاه هم حضور نداشته‌اند هم برای شما آشنا بودند چرا که در نمایشگاه-جشنواره چند رسانه‌ای که اردیبهشت امسال در محل نمایشگاه بین‌المللی توسط ارشاد برگزار شد، حضور یافته بودند و شاید تعداد غرفه‌هایی که تسما را برای اولین حضور در یک نمایشگاه برگزیده بودند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید.
اگر چه برگزاری نمایشگاه و جشنواره‌های تخصصی در ایران همواره با چالش‌ها و کمبودهایی مواجه بوده است، و همگان از تسما انتظار معجزه نداشتند ولی حداقل انتظار در حد و اندازه نمایشگاهی بود که توسط یک شورای عالی انجام شود.
اگر چه در برگزاری «نخستین‌»ها همواره خلاءها جلوه بیش‌تری می‌یابد ولی نبود اطلاع‌رسانی و تبلیغات مناسب، تردید در اهداف برگزاری و برخی سیاست‌هایی که در سطح کلان کشور اتخاذ شد، تاثیر خود را به نحوی بر برگزاری این جشنواره گذاشت که تسما از این به بعد لقب «یکی از بدترین نمایشگاه‌های ICT ایران» در این سال‌ها را به دوش بکشد.
شاید مهم‌ترین دلیل این واقعه تردید و نبود تمرکز در نحوه برگزاری و اهدافی است که از برپایی نمایشگاه یا جشنواره دنبال می‌شود که در پاره‌ای مواقع کفه ترازوی این خلاءها معطوف به دولت و در بعضی مواقع متوجه بخش خصوصی است. البته حجت‌الاسلام سعید سالاریان، دبیر اجرایی جشنواره معتقد است، هدف از برگزاری جشنواره فراهم آوردن محیطی تخصصی برای تبادل نظر بین شرکت‌ها بوده است که حضور برخی شرکت‌ها از جمله فروشندگان Game این سخنان دبیر اجرایی نمایشگاه را زیر سئوال می‌برد.
البته مشکل دیگر اینکه چرا باید تسمای مستقل برگزار شود، مگر حوزه محتوا چند نمایشگاه در سال نیاز دارد؟ جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال، و نرم‌افزار‌های چند رسانه‌ای، نمایشگاه بین‌المللی قرآن، نمایشگاه نشرالکترونیک، نمایشگاه الکامپ و ... البته خود حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی هم این سخن را به نحوی می‌پذیرد و می‌گوید بهتر بو‌د این نمایشگاه همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار می‌شد تا به این واسطه توجه مردم به این حوزه جلب شود البته وی نگفت که تفاوت تسما با نما‌یشگاه نشر الکترونیک که قبلاً به این صورت برگزار می‌شده چیست؟
اما عامل اصلی که باعث شد به نوشتن این یادداشت ترغیب شوم از یک سو برگزاری نمایشگاه جیتکس در همسایگی ما و در کشور امارات بود و از سوی دیگر بی‌توجهی به نمایشگاه الکامپ در ایران. از یک سو در جیتکس تمایل ایرانیان برای حضور در این نمایشگاه به نحوی بود که حداقل پای ۱۰ روزنامه‌نگار حوزه ICT را به این نمایشگاه کشاند. اما از آن سو هر روزه خبرهایی مبنی بر عدم شرکت صنف‌ها در نمایشگاه الکامپ شنیده می‌شد.
این علاقه تضاد در برخورد با دو نمایشگاه وطنی و غریبه آدم را به یاد کلمه استعاری «غریب نواز» می‌اندازد. البته در شرایط کنونی به شرکت‌های ایرانی باید حق دهیم چرا که نمایشگاهی که هر سال یک متولی دارد و یک زمان برگزار می‌شود از اعتبار جهانی بالایی برخوردار نیست و به گفته علیپور مدیرعامل فراسو تا نمایشگاهی همانند الکامپ برنامه زمانبندی درست و برنامه‌ریزی نداشته باشد، مورد استقبال شرکت‌های بزرگ داخلی و خارجی واقع نخواهد شد.
اگر با دقت بیشتری به تقویم نمایشگاهی ایران نگاهی بیاندازیم، بجز الکامپ و تلکام که نمایشگاه‌های رسمی ایران در زمینه ICT هستند و هر ساله زمان برگزاریشان جابجا می‌شود و مجری برگزاری الکامپ هم هر سال یک نفر است، اما به نمایشگاه‌های متعددی برمی‌خوریم که در طول سال در تهران یا شهرستان‌ها برگزار می‌شوند و هیچ کدام هم ‌موفقیت عظیمی کسب نمی‌کنند و در بهترین شرایط با استقبال حدود ۱۰۰ شرکت مواجه می‌شوند.
نمونه‌ها زیاد است: نمایشگاه عکاسی دیجیتال، جشنواره دنیای دیجیتال، جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال، و نرم‌افزار‌های چند رسانه‌ای، بخش نرم‌افزارهای نمایشگاه بین‌المللی قرآن، نمایشگاه نشرالکترونیک و نمایشگاه‌های استانی که مهم‌ترین‌شان نمایشگاه‌های تبریز، مشهد (اله‌سیت)، کیش و اصفهان هستند. با یک حساب سرانگشتی به عدد ۱۵ نمایشگاه در سال می‌رسیم که با اضافه کردن نمایشگاه‌های جانبی کنفرانس‌ها و همایش‌ها به اعدادی حیرت‌انگیز می‌رسیم.
سئوال پیش آمده برای من این است که آیا این تعداد نمایشگاه، جشنواره، همایش و ... هم در آلمان، امارات و یا هر کشور دیگری که نمایشگاه معروفی دارند برگزار می‌شود و یا در ایران است که ما با این حجم کاری درگیریم؟
نکته دیگر پیش‌آمده در اینجا برخورد شرکت‌ها با این نمایشگاه‌هاست که فقط می‌توانم شما را به مقاله‌ای که توسط نیما اکبرپور یکی از همکاران تحریریه ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات به چاپ رسیده ارجاع ‌دهم.
آقای اکبرپور که در آن زمان به عنوان یکی از مدیران فروش یکی از شرکت‌های مطرح حوزه IT فعالیت می‌کرد در آن مقاله به معضل شرکت‌های کامپیوتری از شرکت در نمایشگاه‌های مختلف پرداخته است.
● اما به نظر شما چاره این مشکل کجاست؟
در اینکه هر روز یک جشنواره، یک نمایشگاه، یک همایش و یک ... به تقویم نمایشگاهی کشور اضافه کنیم و یا اینکه با متحد کردن این نمایشگاه‌ها و تشکیل یک نمایشگاه واحد حداقل بر اعتبار داخلی نمایشگاه خود بیافزاییم تا در آینده، الکامپ ما به نمایشگاه بین‌المللی معتبری تبدیل گردد.
شاید بهتر باشد اقدامی که ریاست جمهور در زمینه ادغام شوراهای موازی انجام دادند بتواند برای نمایشگاه‌های این حوزه هم بکار آید!

یاشار بهمند

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا