گجسته دژ

قصر ماکان بزرگ و محکم دارای سه حصار و هفت‌بارو بود که از آهک و ساروج ساخته بودند و درکمرکش کوه نزدیک آسی ویشه جلوی آسمان لاجوردی سر برافراشته بود.
دویست سال پیش اینجا آباد و پر از ساختمان و خانه بود. در آن‌زمان هر روز طرف عصر ماکان کاکویه با پیشانی بلند و سینهٔ فراخ در ایوان قصر و یا در باروی چپ آن کشیک می‌کشید تا دختری که در رودخانه خودش را می‌شست ببیند، و بالاخره همان دخترک سبب جوانمرگی ماکان گردید. ولی از آن پس همهٔ نیروهای ویران‌کننده طبیعت و آدم‌ها برای خراب‌کردن آن دست به یکدیگر داده بودند، سبزه‌های دیمی که از پای دیوارهای نمناک و جرزهای شکسته روئیده بود، از اطراف خرده خرده آنرا می‌خورد و فشار می‌داد، طاق‌ها شکست برداشته بود و ستون‌ها فرو ریخته بود. خاموشی سنگینی روی این ملک و کشتزارهای دور آن فرمانروائی داشت. چون پس از تسلط پسران سام همهٔ زمین‌ها خراب و بایر مانده بود . جلوی قصر یک رودخانهٔ کوچک مانند نوار سمین زمزمه‌کنان از میان چمن زمردگون ماروار می‌گذشت و آهسته ناپدید می‌گردید.

منبع : سایت رسمی دفتر هدایت