چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا
ناصرالدین ابوالحسن امیر خسرو دهلوی
جنسیت: مرد
نام پدر: امیر سیف‌الدین محمود
تولد و وفات: (۶۵۱ -۷۲۵) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عارف و شاعر و موسیقیدان
از امراء قبیلهٔ لاچین از ترکان ختائی ماوراءالنهر ساکن کش بود. پدرش در روزگار حمله و استیلای مغول به هندوستان رفت ، و به خدمت
شمس‌الدین التتمش رسید و در سلک امراء او درآمد و مدتی سمت
امیر‌الامراء یافت. در قصبهٔ پیتالی ساکن شد و با دختر عماد‌الملک ازدواج نمود. در کودکی امیر خسرو به شرف دست‌بوس نظام‌الدین محمد دهلوی معروف به "نظام‌اولیا" از کبار مشایخ چشتیه رفت و از آن پس تا پایان حیات ارادت خود را نسبت به آن پیر حفظ کرد و خود در شمار بزرگان سلسلهٔ عرفای چشتیه درآمد. امیرخسرو در خدمت سلطان‌المشایخ با خواجه‌حسن دهلوی شاعر معروف و ضیاء‌الدین بن رجب برنی مؤلف تاریخ "فیروزشاهی" آشنائی یافت. در همان حال به تعلم علوم ظاهری نیز سرگرم بود ، در بسیاری از علوم متداول زمان آشنا گشت. چون به حد رشد رسید به دربار غیاث‌الدین بلبن راه یافت و بعضی از امراء امور مانند ملک چهجو را مدح گفت. سپس به خدمت پسر بزرگ غیاث‌الدین بلبن آمد. وی بعد از فوت غیاث‌الدین بلبن در ۶۸۶ق ملازم درگاه معز‌الدین کیقباد و سپس مقرب درگاه جلال‌الدین فیروز‌شاه خلجی شد و مانند پدر و برادر خود در زمرهٔ امرا درآمد و عنوان "امیر" گرفت و به "امیر خسرو" اشتهار یافت. در دستگاه سلاطین دهلی یعنی رکن‌الدین ابراهیم ، علاء‌الدین محمد ، شهاب‌الدین عمر ، قطب‌الدین مبارک‌شاه و تغلق‌شاه معزز و محترم بود. در سفر تغلق شاه نظام‌الدین اولیاء در گذشته ترک خدمت گفت و به دهلی رفت و در جوار قبر مرشد خود مقیم شد. هر چه داشت به بینوایان بخشید و بعد از شش ماه درگذشت. و در جوار نظام اولیاء به خاک سپرده شد. امیر از بزرگترین شاعران ایرانی هندوستان بود و به همین جهت به او لقب سعدی هندوستان دادند. وی علاوه بر اطلاعات وسیع از زبان‌های فارسی و عربی و ترکی به زبان هندی آشنائی داشت و در موسیقی ایرانی و هندی نیز ماهر و توانا بود. "دیوان" امیر خسرو شامل انواع شعر مثنوی‌های"پنج‌گنج" "ثمانیهٔ خسرویه" مثنوی هشت‌گانه؛ "اعجاز خسروی" در فن انشاء؛ "خزائن‌الفتوح" ، معروف به "تاریخ علائی".
نام پدر: امیر سیف‌الدین محمود
تولد و وفات: (۶۵۱ -۷۲۵) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عارف و شاعر و موسیقیدان
از امراء قبیلهٔ لاچین از ترکان ختائی ماوراءالنهر ساکن کش بود. پدرش در روزگار حمله و استیلای مغول به هندوستان رفت ، و به خدمت
شمس‌الدین التتمش رسید و در سلک امراء او درآمد و مدتی سمت
امیر‌الامراء یافت. در قصبهٔ پیتالی ساکن شد و با دختر عماد‌الملک ازدواج نمود. در کودکی امیر خسرو به شرف دست‌بوس نظام‌الدین محمد دهلوی معروف به "نظام‌اولیا" از کبار مشایخ چشتیه رفت و از آن پس تا پایان حیات ارادت خود را نسبت به آن پیر حفظ کرد و خود در شمار بزرگان سلسلهٔ عرفای چشتیه درآمد. امیرخسرو در خدمت سلطان‌المشایخ با خواجه‌حسن دهلوی شاعر معروف و ضیاء‌الدین بن رجب برنی مؤلف تاریخ "فیروزشاهی" آشنائی یافت. در همان حال به تعلم علوم ظاهری نیز سرگرم بود ، در بسیاری از علوم متداول زمان آشنا گشت. چون به حد رشد رسید به دربار غیاث‌الدین بلبن راه یافت و بعضی از امراء امور مانند ملک چهجو را مدح گفت. سپس به خدمت پسر بزرگ غیاث‌الدین بلبن آمد. وی بعد از فوت غیاث‌الدین بلبن در ۶۸۶ق ملازم درگاه معز‌الدین کیقباد و سپس مقرب درگاه جلال‌الدین فیروز‌شاه خلجی شد و مانند پدر و برادر خود در زمرهٔ امرا درآمد و عنوان "امیر" گرفت و به "امیر خسرو" اشتهار یافت. در دستگاه سلاطین دهلی یعنی رکن‌الدین ابراهیم ، علاء‌الدین محمد ، شهاب‌الدین عمر ، قطب‌الدین مبارک‌شاه و تغلق‌شاه معزز و محترم بود. در سفر تغلق شاه نظام‌الدین اولیاء در گذشته ترک خدمت گفت و به دهلی رفت و در جوار قبر مرشد خود مقیم شد. هر چه داشت به بینوایان بخشید و بعد از شش ماه درگذشت. و در جوار نظام اولیاء به خاک سپرده شد. امیر از بزرگترین شاعران ایرانی هندوستان بود و به همین جهت به او لقب سعدی هندوستان دادند. وی علاوه بر اطلاعات وسیع از زبان‌های فارسی و عربی و ترکی به زبان هندی آشنائی داشت و در موسیقی ایرانی و هندی نیز ماهر و توانا بود. "دیوان" امیر خسرو شامل انواع شعر مثنوی‌های"پنج‌گنج" "ثمانیهٔ خسرویه" مثنوی هشت‌گانه؛ "اعجاز خسروی" در فن انشاء؛ "خزائن‌الفتوح" ، معروف به "تاریخ علائی".
منبع : مطالب ارسالی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست