شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
اداره اقتصاد، بدون نفت
یكی از ویژگیهای دولت مصدق اداره اقتصاد بدون نفت بود كه آن روزها مورد توجه بسیاری از سیاستمداران بود و عدهیی آن را ناشدنی میدانستند و عدهیی دیگر برعملی شدن آن پای میفشردند. انگلستان، در داخل ایران با استفاده از عوامل خود سعی كرد مبارزه نهضت ملی را به انحراف بكشاند و تبلیغات فراوانی كرد مبنی براینكه ایرانیان قادر نیستند نفت را اداره كنند و از طرف دیگر، با پشتیبانی از رزمآرا كه برای ریاست دولت كاندیدا شده بود، عملاً مبارزه با نهضت را آغاز كرد.
وابستگی به نفت و ساخت ناسالم اقتصاد، از مشخصههای شرایط زمانی بود كه دكتر مصدق به نخستوزیری رسید و با ملی شدن صنعت نفت، اصلیترین درآمد كشور كه حقالامتیاز نفت بود، قطعی شد و دولت با مشكلات مضاعفی روبرو شد. تامین بودجه دولت، اداره اوضاع نابسامان و بودجه هنگفت كارگران نفت جنوب، از مهمترین مسائلی بود كه دولت را در فشار اقتصادی قرارداد. از طرف دیگر، ملی شدن صنعت نفت علاوه بر قطع درآمد نفت، دولتهای اروپایی و امریكا را در مقابل ایران قرارداد، و اینان با تحریم نفتی و اقتصادی ایران، نهضت ملی ایران را در تنگناهای بیشتری قراردادند.
فكر اقتصاد بدون نفت، از زمانی آغاز شد كه ایران با تحریم اقتصادی انگلیس مواجه شد. دولت ایران وقتی با قطع صدور نفت و طبیعتاً با كمبود درآمد ارزی نفت مواجه شد، سعی كرد كه به جای تكیه برنفت برای تامین مایحتاج روزمره زندگی اقتصادی، برتولیدات داخلی و گسترش صادرات تكیه كند. طرح اقتصاد بدون نفت توسط دكتر حسین فاطمی سخنگوی دولت و وزیر امور خارجه اینچنین اعلام شد: «سیاست اقتصاد بدون نفت به این منظور طرحریزی شده است، تا در صورت حل نشدن دعوای نفت، ایران بتواند یك دوره طولانی از صرفهجویی اقتصادی و پایداری در برابر مشكلات را پشت سربگذارد. در اجرای این هدف، كلیه هزینههای غیرضروری حذف میشود، سیستم جدید مالیاتی برحسب درآمد اصلاح میشود و دستگاه دولت به نحوی اصلاح خواهد شد كه با كمترین هزینه، بیشترین بازده را داشته باشد.» (زندگینامه و مبارزات سیاسی دكتر فاطمی، نصرالله شیفته، نشر آفتاب حقیقت).
● رشد تولید و افزایش صادرات غیرنفتی
مهمترین اهرم یك اقتصاد سالم، تولید است، دولت مصدق به این مساله توجه داشت و از همان ابتدا سعی كرد با برنامهریزی، بخشهای تولیدی كشور را تقویت كند. دولت در زمینه افزایش صادرات و رشد تولید، نیاز به دو كار اساسی داشت. اول اینكه باید مدیریت صحیحی را اعمال میكرد كه این كار از اساسیترین شروط داشتن یك اقتصاد سالم است. دوم اینكه باید برنامه صحیحی پیاده كند و جریان تولید را با برنامههای نظارتی دولت تطبیق دهد.
برای همین در ۵ آذر ۱۳۳۱، هیات نظارت صنعتی به منظور حسن اداره، توسعه و حمایت از صنایع كشور، به ریاست وزیر اقتصاد ملی تشكیل شد. اعضای این هیات عبارت بودند از وزیر اقتصاد یا قائم مقام او، نمایندگان وزارت كار، سازمان برنامه و بانك ملی و یك نفر مطلع در امور صنعتی. در شهرستانها نیز هیاتهای نظارت صنعتی تشكیل شدند، وظیفه این هیاتها، نظارت در اوضاع فنی، مالی، اداره و بهرهبرداری از كارخانهها و كارگاهها و حمایت و راهنمایی آنها در مسائل مزبور بود. كمك فنی یا اقتصادی و اعطای وام، از طرف دولت، فقط به كارخانهها و كارگاههایی اعطا میشد كه به تایید هیات نظارت صنعتی رسیده باشند.
تقلیل میزان تولید و همچنین تعطیلی كارخانهها یا كارگاهها منوط به اجازه هیات مركزی نظارت صنعتی میشد، در غیراین صورت، هیات مزبور میتوانست اداره كارخانه یا كارگاه را راساً عهدهدار شود.از دیگر برنامههای دكتر مصدق كه میتوانست بسیاری از مشكلات ارزی دولت را حل كند، بازرگانی پایاپای و گسترش آن بود. همچنین دولت پشتوانه یكصد میلیون ریال در اختیار بانك كشاورزی گذاشت تا منحصراً به مصرف دادن وام به كشاورزان برسد.
شاید بتوان گفت مصدق در محقق كردن اقتصاد بدون نفت تا اندازه زیادی به موفقیت دست یافت اما نتوانست آنطور كه باید فشارهای اقتصادی وارد شده بر مردم را بكاهد و شاید همین نارضایتی اقتصادی مردم بود كه موجب شد كودتای انگلیسی امریكایی برضد دولت مصدق آسانتر به پیروزی برسد.
منبع : روزنامه اعتماد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران مجلس دولت حجاب رئیس جمهور نماز جمعه رئیسی گشت ارشاد دولت سیزدهم کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی
سیل هواشناسی تهران کنکور شهرداری تهران سیستان و بلوچستان فضای مجازی سازمان سنجش قتل سلامت پلیس زنان
قیمت دلار قیمت طلا بازار خودرو خودرو قیمت خودرو دلار سایپا بانک مرکزی ارز مسکن ایران خودرو تورم
کیومرث پوراحمد پایتخت تلویزیون خانواده سینمای ایران سریال ترانه علیدوستی فیلم کتاب مهران مدیری موسیقی سینما
کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
اسرائیل رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین غزه جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک استقلال فوتسال بازی تراکتور تیم ملی فوتسال ایران باشگاه پرسپولیس بارسلونا باشگاه استقلال
هوش مصنوعی گوگل سامسونگ اپل فناوری ربات نخبگان همراه اول ناسا فیلترینگ
سازمان غذا و دارو کاهش وزن مالاریا آلزایمر زوال عقل