آرامگاه نظام‌الملک بکروی ، کدکن ، نیشابور

این آرامگاه در كدكن نیشابور واقع است. این شهر، چندین مسجد دارد كه قدیمی‌ترین آن‌ها، روی تپه‌ای در محله بالای شهر ساخته شده است. بنای مذكور، تماماً با آجر و گچ ساخته شده است و به نظر می‌رسد از آثار معماری قبل از دوره ایلخانی باشد. متصل به ضلع شرقی ایوان مسجد، مقبره نظام‌الملك الخلوی البكروی است كه سلسله نسب او در سنگ قبرش درج شده است. بنای این مزار، نسبت به ساختمان مسجد، مؤخر است.
بنای مقبره را با آجر و گچ ساخته‌اند و خارج سقف آن با كاشی فیروزه‌ای مزین بوده است و همچنین تمام ازاره داخل مقبره تا قریب به یك ذرع،‌ كاشی مسدس داشته كه اكنون مفقود شده است. از كاشی‌هایی كه در خاك اطراف محل پیدا شده است، معلوم می‌شود كه كاشیِ ازاره بنا، بسیار ظریف و دارای نقش دقیق و رنگ‌آمیزی لاجوردی و سفید بوده است. در گوشواره‌های داخل مقبره، هشت ستون سنگی در نبش دیوار نصب بوده كه امروزه جای آن‌ها خالی است. بالای ازاره‌ كاشی‌كاری شده، كتیبه‌ای با خط ثلث متوسط برجسته نصب است كه بر آن با گچ قسمتی از سوره «یس» را با زمینه لاجوردی و خط سفید نوشته‌اند. از این كتیبه، قریب نیمی باقی است و نیم دیگر آن، به علت خرابی ضلع جنوب شرقی از بین رفته است. در زاویه جنوب غربی، در خلال باقی‌مانده‌ كتیبه، عبارت «فی شهر ذی‌الحجه 906» باقی مانده است.
در وسط مقبره، سنگ مزار نظام‌الملك قرار داشته كه به جای دیگری منتقل شده است. براساس كتیبه سنگ قبر، وفات شیخ معزالدین نظام‌‌الملك بن شیخ شهاب‌الدین سلام‌اللّه در سال 938 هـ.ق واقع شده؛ در صورتی كه تجدید نقاشی مقبره در سال 906 هـ.ق بوده است. بنابراین، به نظر می‌رسد این مقبره در ابتدا متعلق به شخص دیگری بوده است و چون در سنگ مذكور، عنوان پدر و جد نظام‌الملك، مخصوصاً جد او با احترام بیش‌‌تری ذكر شده است، بعید به نظر نمی‌رسد كه پدر یا جد او در این مقبره دفن شده باشند.
در جلوی مسجد و مقبره، گورستان بسیار قدیمی كدكن قرار دارد كه بیش‌تر سنگ‌های قبور آن از بین رفته و فقط دو سنگ كوچك كه در پایه‌ ایوان مسجد و نزدیك به یكدیگر نصب شده‌اند، باقی است، و مربوط به شیخ‌ابوالوفاء و امیر ‌علاءالدین نامی است.
از مجموع مفاد سنگ قبر نظام‌الملك و شیخ‌ابوالوفاء و امیر علاءالدین چنین بر می‌آید كه مدت زمانی به وسیله‌ عده‌ای از عرفا، به توالی یكدیگر، بساط ارشاد در كدكن گسترده بوده است.