لوازم آرایشی تقلبی

در حالی كه كشور ما یكی از ركوردداران مصرف لوازم آرایش در جهان است، كارشناسان می‌گویند بخش عمده‌ای از این مواد تقلبی و غیراستاندارد هستند فروشندگان بازار تهران معتقدند كه بیش از ۰۵ درصد لوازم آرایشی و بهداشتی، كرم‌های پودر و مواد ساخت ریمل‌های آرایشی تقلبی است و حرفه‌ای‌ها با ترفندهای بسیار، با افزودنی‌های غیرمجاز و انواع چربی كه معلوم نیست چه هست واز كجا به دست آمده، آنها را تولید كرده‌اند. بیشتر خانواده‌ها هم به هنگام خرید، از كیفیت و مواد اصلی ساخت این مواد اطلاعی ندارند. شاید وقتی مسئول اداره نظارت بر مواد غذایی شبكه بهداشت و درمان كرج اعلام می‌كند در یك ماه گذشته بیش از دو تن انواع شامپو و لوازم آرایشی غیر استاندارد از تولیدی‌های غیرمجاز و فروشگاه‌ها جمع‌آوری و معدوم شده است یا در اخبار می‌خوانیم كه با شناسایی دو انبار در تهران، بیش از ۲ میلیارد ریال لوازم آرایش كشف و ضبط شد، بیشتر به عمق فاجعه پی ببریم.
● حساسیت، شایع‌ترین عارضه
حساسیت شایع‌ترین عارضه لوازم آرایشی تقلبی است. احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در محلی كه ماده آرایشی استفاده شده ، شایع‌ترین شكایات مصرف ‌كنندگان است. معمولا چنین افرادی به متخصص پوست مراجعه نمی‌كنند و خودشان از مصرف آن محصول خاص خودداری می‌كنند. سایر علائم شایع عبارتند از: قرمزی، تورم، خارش و تاول‌های آبدار. عوارض جانبی دیگری كه می‌تواند در اثر استفاده از لوازم آرایش روی ‌دهد شامل كهیر، عفونت پوست، عفونت ریشه مو، تغییر رنگ پوست، آكنه (جوش‌های غرور جوانی)، تغییر رنگ و صدمه به ناخن و مو است.
● عطر، سردسته حساسیت‌زاها
جالب است بدانید عطرها و مواد خوشبوكننده شایع‌ترین علت ایجاد حساسیت پوستی در مواد آرایشی (حتی مرغوبترین انواع آن) هستند. دكتر محسن باستانی اعتقاد دارد با توجه به قدمت برخی از كارخانجات خارجی در تولید مواد معطر و ادكلن و ناتوانی كارخانجات داخلی در رقابت با محصولات خارجی، این مواد مهم‌ترین اقلام بهداشتی و آرایشی قاچاق شده در كشور است.
مشاور معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با اشاره به انواع بیماری‌های پوستی و حساسیت‌های جلدی در اثر استفاده از عطرهای قاچاق تایید نشده می‌گوید: <به رغم شكایت‌های صورت گرفته در این ارتباط به دلیل بی‌هویت بودن این قاچاقچیان هیچ پیگیری مطلوبی نمی‌توان ‌كرد.>
● كچلی برای همیشه
رنگ مو یكی از بحث بر انگیزترین اقلام آرایشی است، ولی خطر حساسیت‌زایی رنگ‌های مو حتی در بهترین مارك‌ها وجود دارد. به همین خاطر توصیه می‌شود كه افراد قبل از استفاده از هر رنگ مویی حتما تست پوستی انجام دهند و در صورت عدم ایجاد حساسیت اقدام به مصرف آن محصول كنند. اما در مورد رنگ مو‌های تقلبی این احتمال بسیار بیشتر می‌شود.
ریزش مو در اثر رنگ موهای غیرمجاز تقریبا تبدیل به پدیده‌ای رایج شده است. دكتر عطایی مشاور معاون غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان با تایید این مطلب می‌افزاید: <در برخی موارد گزارش شده ‌كه فرد استفاده‌كننده مواد رنگ موی غیرمجاز به سبب مصرف این مواد پیاز موی سرش ‌سوخته و باعث طاسی غیرقابل بازگشت شده است، یا بر اثر مصرف لوازم آرایشی غیرمجاز تاول‌هایی بر روی پوست به وجود آمده است.>
● جنون گاوی
در بحبوحه بیماری جنون گاوی این نظریه مطرح شد كه برخی از مواد آرایشی خارجی ممكن است باعث سرایت جنون گاوی شوند. وحید مفید مدیركل وقت وزارت بهداشت نیز با تایید این مطلب اعلام كرد كه برخی از این مواد از فرآورده‌های دامی و حاوی <اكولاژن و ژلاتین> هستند كه ممكن است باعث سرایت عارضه جنون گاوی شوند. باید توجه داشت كه احتمال این مشكل در مورد لوازم آرایش‌های تقلبی زیاد است وگرنه كارخانه‌های معتبر معمولا دست به چنین ریسكی نمی‌زنند.
● ایدز و هپاتیت
بحث انتقال ایدز از طریق لوازم آرایشی در سال‌های گذشته بسیار داغ بود. در این خصوص باید گفت احتمال انتقال این ویروس‌ها از طریق لوازم آرایشی وجود ندارد، زیرا ویروس ایدز در مواد آرایشی فعال و زنده نمی‌ماند و این بیماری از این طریق قابل انتقال نیست‌.
● آكنه در انتظار شماست
بعضی مواد آرایشی دارای مقداری روغن هستند كه باعث بروز آكنه در پوست‌های مستعد می‌شوند. این مواد روغنی در لوازم آرایشی غیراستاندارد به میزان بسیار بالاتری می‌رسد، ‌به همین دلیل ایجاد جوش‌های سرسیاه و آكنه از عوارض ‌استفاده از لوازم ‌آرایشی غیراستاندارد است.
● عدم تحمل
برخی از بیماران در اثر استفاده از مواد غیراستاندارد دچار عدم تحمل به مواد آرایشی شبیه آن نیز می‌شوند و به دنبال مصرف هرگونه ماده آرایشی احساس ناخوشایندی پیدا می‌كنند. عدم تحمل نسبت به مواد آرایشی نادر است ولی در صورتی كه ایجاد شود، می‌تواند بسیار ناراحت‌كننده باشد.
● آفلاتوكسین
آفلاتوكسین‌ها مواد تولید شده توسط قارچ‌ها هستند كه برای حیوانات و انسان سمی هستند. آفلاتوكسین B۱ شایع‌ترین نوع موجود و یكی از قوی‌ترین كارسینوژن ها (مواد سرطان زا) برای انسان محسوب می‌شود. مصرف آفلاتوكسین توسط انسان می تواند منجر به صدمات كبدی حاد شود.
آزمایشات صورت گرفته بر روی مواد آرایشی غیرمجاز نشان‌دهنده آن بوده كه میزان این ماده سمی در آنها بسیار بالاتر از حد مجاز است. این ماده به راحتی از روی پوست جذب بدن می‌شود.
● فقط لوازم دارای برچسب
مجید عطایی مشاور معاون دارو و غذای وزارت بهداشت و درمان به زنان هشدار داد: <فقط از لوازم آرایشی و بهداشتی كه دارای برچسب فارسی و توضیحات مربوط به تاریخ تولید و انقضا هستند، استفاده كنند.>
وی می‌افزاید: اگر در خصوص لوازم ‌آرایشی و بهداشتی به دانشگاه‌های علوم پزشكی سراسر كشور گزارش شود، در این صورت ‌آنها با حكم قضایی این لوازم آرایشی را جمعآوری می‌كنند اما در غیر این صورت وزارت ‌بهداشت هیچ مسئولیتی در این زمینه نخواهد داشت چرا كه برای جمع آوری آن قوه قهریه ‌ندارد.>
وی اظهار می‌دارد: <وزارت بهداشت تنها وظیفه اطلاع‌رسانی به مردم در زمینه استفاده ‌از لوازم آرایشی و بهداشتی دارای مجوز از وزارت بهداشت و درمان را دارد. البته در ‌بسیاری از موارد نیز اداره كل بهداشت محیط معاونت سلامت وزارت بهداشت در صورت ‌مشاهده محصولات غیر بهداشتی كه با بازدید از این اماكن انجام می‌دهد، نسبت به جمع آوری این مواد آرایشی تقلبی اقدام می كند.>
عطایی تصریح می‌كند: <متاسفانه برخی از این مواد آرایشی به صورت دستفروشی در سطح شهر ‌عرضه می‌شود كه جمع آوری آنها مشكل است. بنابراین بهترین روش این است كه به مردم این ‌آگاهی داده شود كه از این لوازم آرایشی فاقد مجوز از وزارت بهداشت استفاده ‌نكنند.>
وی اضافه كرد: <به مردم توصیه می‌شود كه لوزام آرایشی و بهداشتی مورد نیاز خود را از ‌مكان‌های مطمئن نظیر داروخانه‌ها خریداری كنند.>
● تمیز اصل از فرع محال است‌
چاره‌اندیشی وزارت بهداشت تا حدی موثر افتاد. نتیجه این شد كه در اكثر مواقع به طور مستقیم از كارخانجات معتبر تولیدكننده درخواست تولید محصول موردنظر شد. بدین‌ترتیب خیال افرادی كه به دنبال تهیه محصولات معتبر بودند راحت شد، روی این برچسب‌‌ها معمولا تاریخ تولید، انقضا، قیمت و گواهینامه استاندارد كارخانه تولیدكننده درج شده است. اما گفت‌وگو با برخی فروشندگان لوازم آرایش معلوم می‌كند كه این برچسب‌ها هم اعتبار خود را از دست داده‌اند، چرا كه با چسباندن این برچسب‌‌ها و درج آنها به روی اجناس تقلبی، این مشكل هم به راحتی حل شد.
یكی از فروشندگان لوازم آرایشی می‌گوید: <اگر قرار باشد به راحتی مردم جنس تقلبی را از اصل تشخیص دهند، هیچ كس حاضر نمی‌شود سرمایه خود را وارد این كار كند، آنها به قدری حرفه‌ای با این مسئله برخورد می‌كنند كه تقریبا ۰۹ درصد خریداران نمی‌توانند این مسئله را تشخیص دهند. بدین ترتیب آنها با خیالی آسوده، سرمایه‌های هنگفت خود را در بازار لوازم آرایشی تقلبی وارد می‌كنند‌>!‌
● معنای درجه دو
لوازم آرایشی تقلبی در تهران بیشتر از مرزهای كردستان وارد بازارها می‌شوند و به جرات می‌توان گفت كه از تمام مارك‌های مرغوب‌، تقلبی آن هم وارد شده اما با قیمت‌های بسیار ارزانتر عرضه می‌شود. برای نمونه مارك <كلینیك> كه جزو لوازم آرایشی قدیمی و معروف است و انواع محصولات آن از قیمتی تا بیست هزار تومان برخوردار است اما نمونه‌های تقلبی آن با قیمت دو هزار تومان به فروش می‌رسد. این لوازم تقلبی بیشتر در كشورهای همسایه‌ای مانند تایلند، سوریه‌، پاكستان‌، افغانستان و تركیه ساخته می‌شود. جالب اینجاست كه فروشندگان ادعا می‌كنند كه عرضه‌‌كنندگان لوازم آرایشی گواهینامه تولید آنها را كسب كرده‌اند. گاهی نیز اتفاقات جالبی رخ می دهد مثلا شركت یاردلی به باند استریت تغییر نام داده اما هنوز محصولات آن با نام یاردلی در بازارهای كشور به چشم می‌خورد كه در پاكستان و افغانستان پر شده‌اند. معمولا عرضه‌كنندگان لوازم آرایشی این اجناس را درجه دو می‌نامند.
● قانون چه می گوید
بر اساس بخشنامه‌های وزارت بهداشت، تولیدكنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی ایرانی باید استانداردهایی را دراین زمینه رعایت كنند. حتی در مورد لوازم آرایشی خارجی هم شركت‌های واردكننده، به شرطی می‌توانند جنس‌هایشان را وارد نمایند كه مجوزهای لازم را داشته باشند و برای كسب مجوزهای لازم این شركت‌ها باید دقیقا جزئیات اقلام وارد شده را از شركت سازنده برای وزارت بهداشت بگیرند و یا در آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت تجزیه و آنالیز شوند و در صورتی كه مواد مضر نداشته باشند توزیع شوند. اما علی‌رغم اینكه بعضی از شركت‌ها مجوزهای لازم را كسب می‌كنند برخی مواد آرایشی به‌صورت قاچاق و خارج از نظارت وزارت بهداشت وارد می‌شود. متاسفانه لوازم آرایش غیراستاندارد هم باعث واكنش‌های آلرژیك و حساسیت‌های شدید می‌شود. گاهی این حساسیت‌ها بسیار شدید می‌شود، به عنوان مثال چندی قبل خانمی به دلیل مصرف رنگ موی خارجی و به‌خاطر تشدید آلرژی و حساسیت به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان انتقال یافته و تحت درمان قرار گرفته است‌.
● سخن آخر
استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی غیرمجاز، عوارض جسمی را بر ‌پوست بدن استفاده‌كنندگان این لوازم كه اغلب آنها زنان هستند‌، ایجاد می‌كند كه ‌برخی از این عوارض غیرقابل جبران است. توصیه ما به شما این است كه در انتخاب لوازم آرایش دقت بسیاری به خرج دهید و تنها به صرف ارزانی و تنوع، تن به استفاده از لوازم تقلبی و فاقد كیفیت ندهید، چراكه در درازمدت مجبور خواهید شد با مراجعه به دكتر پوست هزینه بسیار بیشتری برای تجدید سلامتی از دست رفته‌تان صرف كنید. مطمئن باشید اگر می‌خواهید فكر اقتصادی داشته باشید در این بازار بسیار متحمل ضرر خواهید شد‌! كیفیت لوازم آرایشی ایرانی شاید نتواند با مارك‌های معروف دنیا رقابت كند؛ اما اگر شما به دنبال اجناس ارزان هستید بهتر است از لوازم آرایش ایرانی كه در ایران تولید شده، تحت نظارت وزارت بهداشت بوده و از ایمنی لازم برخوردارند، استفاده كنید.

دكتر علی اخوان بهبهانی

منبع : سایت دوستان