در این دنیا - IN THIS WORLD

سال تولید : ۲۰۰۲
کشور تولیدکننده : انگلستان
محصول : اندرو ایتن و آنیتا اورلند
کارگردان : مایکل وینترباتم
فیلمنامه‌نویس : تونی گریزونی
فیلمبردار : مارسل زیسکایند
آهنگساز(موسیقی متن) : داریو ماریانلی
هنرپیشگان : جمال‌الدین ترابی، عنایت‌الله، عمران پاراچا، هدایت‌الله، وکیل خان، عبدل احمد، حسین بقائیان و نبیل الواهابی
نوع فیلم : سیاه و سفید و رنگی، ۸۸ دقیقه


اردوگاه پناهندگان در پیشاور، پاکستان پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر ۲۰۰۱، افغان‌ها از ترس حملهٔ نظامی آمریکا، به پاکستان پناهنده شده‌اند. ̎جمال̎ (ترابی)، نوجوانی یتیم و ̎عنایت̎ (عنایت‌الله)، پسرعموی مسن‌ترش، از پاکستان عازم لندن می‌شوند. آن دو این مسیر زمینی را سوار بر کامیون، اتوبوس یا پای پیاده می‌پیمایند و کشورهای آسیای مرکزی را در سفری پرفراز و نشیب زیر پا می‌گذارند و طی سفر با نگهبانان مرزی خشن و قاچاقچیان مشکوک سروکار پیدا می‌کنند. سپس از آن رعب‌آورتر، سفر دریائی‌شان از ترکیه به ایتالیاست که طی آن ̎جمال̎ و ̎عنایت̎ مجبور می‌شوند هم‌راه با سایر پناهنده‌ها در کانتینرهای کشتی مخفی شوند.
‌● جدا از دو گفتار متنِ ابتدا و انتهای فیلم، در این دنیا فیلم داستانی کامل و تکان‌دهنده‌ای است براساس ماجراهای واقعی سفر خطرناک و جان‌فرسای پناهندگان افغانی به اروپا که جلوه‌ای مستند و لحنی آرام و صمیمانه دارد. وینتر باتم و گروهش هم‌راه دو قهرمان فیلم در مسیری طولانی و دشوار با دردسرها و مشکلات متنوع فیلم‌برداری در مکان‌های واقعی، از مرز پاکستان تا ایران و ترکیه و به‌سوی انگلستان، حرکت کرده‌اند و با تعهد و ظرافت به ثبت دقیق این تجربهٔ غریب و دردناک انسانی پرداخته‌اند، ضمن این‌که برخی از بهترین تصاویر سینمائی از مردم و آداب و حال و هوای کشورهای اطراف را تهیه کرده‌اند. تجربه‌، هوش و خوش‌سلیقگی وینترباتم در هماهنگ کردن گروه فیلم‌برداری با نابازیگران جلوی دوربین، یک‌دست کردن این تجربهٔ گروهی و اصالت بخشیدن به این نوع خاص فیلم‌سازی آشکار است. جمال‌الدین ترابی و عنایت‌الله در نقش‌های خود عالی‌اند؛ شخصیت‌هائی باورکردنی و دوست‌داشتنی، و رابطهٔ میان این‌دو، احساسات و آرزوهای‌شان، و برخورد و واکنش‌شان به جهان بی‌رحمی که با آن روبه‌رو می‌شوند دیدنی و تأثیرگذار از کار درآمده است. نورپردازی و فیلم‌برداری زیسکایند بسیار زیبا و حیرت‌انگیز می‌نماید و موسیقی فیلم که گلچینی از موسیقی‌ها و آوازهای محلی افغانی، ایرانی، ترکی و عربی است شنیدنی شده. ایده‌های کوچکی مثل عشق به فوتبال (در سفر به‌سوی سرزمینی که مهد آن است)، لطیفه‌های ملانصرالدین که ̎جمال̎ تعریف می‌کند، نقشه‌ای که با خطی قرمز مسیر مسافرت را نشان می‌دهد، واکمن محبوب ̎عنایت̎ که برای خلاصی از یک مأمور گشتی از دستش می‌دهد، و شخصیت‌های فرعی مثل ̎بهروز̎ (بقائیان)و ̎یوسف̎ (الواهابی) طنز ملایم و ظریفی به این حکایت تراژیک می‌بخشند. در این دنیا پر از صحنه‌های به یادماندنی است: وداع ̎جمال̎ با خانواده، صحنه‌های راهِ قطاء، پرسه در تهران و بستنی خوردن روبه‌روی پارک ملت، سفر پشت یک کامیون بین جعبه‌های میوه به‌سوی ماکو، فرار شبانه در کوهستان برف‌نشین مرز ترکیه، دو روز زندانی شدن در یک کانتینر در کشتی که از استامبول به تریست می‌رود که به خفه شدن و مرگ همهٔ مسافران از جمله یک نوزاد می‌انجامد، و صحنه‌ای که ̎جمال̎ به لندن رسیده و به خانواده تلفن می‌کند؛ از او سراغ ̎عنایت̎ را می‌گیرند و ̎جمال̎ غمگین و به سادگی می‌گوید: ̎عنایت این‌جا نیست. توی این دنیا نیست.̎