عواقب بارداری زودهنگام

زن و شوهر جلوی پزشک‌شان نشسته بودند و داشتند به یکدیگر نگاه می‌کردند، پشیمان از اینکه چرا پیش از بارداری با او مشورت نکرده بودند، چون فرزندشان سقط شده بود. اما آنان از کجا می‌دانستند که چه باید بکنند. کسی به آنان چیزی نگفته بود، خانم ۱۶ سالش بود و آقا ۲۰ سال. نه آموزشی و نه توصیه‌ای. هیچ کسی را هم پیش از اینکه مشکلی به وجود بیاید قبول ندارند و وقتی می‌گویی چرا؟ می‌گویند ما چه می‌دانستیم، کسی به ما نگفته بود. پدر و مادرها را می‌گویم. عوارض بارداری‌های پیش از ۱۸ سالگی از معضلات بهداشتی بسیاری از جوامع دنیا از جمله جامعه خودمان است. در این باره بیشتر بدانیم.
در ۱۰ سال آینده ۱۰۰ میلیون دختر پیش از ۱۸ سالگی ازدواج خواهند کرد، ۱۴میلیون دخترنوجوان هر سال زایمان کرده و مرگ دراثر عوارض بارداری و زایمان در آنها در مقایسه با موارد بارداری پس از ۲۰سالگی، دو تا پنج برابر بیشتر خواهد بود.
بای کامارا، یک مقام مسوول یونیسف معتقد است که ۳۶ درصد از زنان متاهل با متوسط سن ۲۰ تا ۲۴ سال در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای صحرای آفریقا و جنوب آسیا، پیش از رسیدن به سن ۱۸ سالگی و به اجبار سنت‌های بسیار قدیمی ‌و نیز دشواری در اظهار نارضایتی خود، ازدواج کرد‌ه‌اند.
به گفته این مقام مسوول در یونیسف، بارداری و زایمان زودهنگام اغلب پیامدهای خطرناکی برای کودک دارد. در توضیح این مطلب کامارا می‌گوید: «در صحرای آفریقا از هر ۱۶ زن باردار، یک زن به دلیل حاملگی و یا وضع حمل می‌میرد در حالی که در کشورهای صنعتی از هر ۴ هزار مورد بارداری یک مورد به مرگ مادر منجر می‌شود.»
● سلامت و مرگ در دوران بارداری
▪ خطر مرگ دختران زیر ۱۵ سال در هنگام زایمان پنج برابر زنانی است که پس از بیست سالگی زایمان می‌کنند.
▪ مادری که کمتر از ۱۸ سال سن دارد، احتمال مرگ فرزندش در سال اول زندگی ۶۰ درصد بیشتر از کودکانی است که از مادران بالای ۱۹ سال متولد شده‌اند.
▪ در کشورهایی که در پایین‌تر حد توسعه هستند، تنها ۲۷ درصد از زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله در مرکز درمانی زایمان می‌کنند.
▪ در آفریقای غربی و مرکزی میزان خطر مرگ زنان به دلیل عوامل مرتبط با حاملگی یک در هفده است، در حالی که این میزان در کشورهای توسعه یافته یک در هشت هزار است.
▪ وضعیت سلامت مادران عاملی رایج در مرگ کودکان محسوب می‌شود. روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر از زنان به دلیل عوامل مربوط به حاملگی و یا عواقب مربوط به زایمان می‌میرند.
▪ در کشورهای در حال توسعه، یک چهارم از زنان باردار از سوی متخصص بهداشت در طول دوران بارداری معاینه نمی‌شوند.
● بهداشت باروری، یک معیار عدالت
در سطح جهان وضعیت بهداشت باروری علت عمده مشکلات سلامت و مرگ در زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله است. ۹۹ درصد موارد مرگ مادری در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد. هر دقیقه یک زن به علت عوارض بارداری و زایمان فوت می‌کند. این آمار نشان دهنده اولویت پایین زندگی زنان در جوامع است. حداقل ۸ میلیون زن نیز از بیماری‌ها و عوارض مزمن بارداری زیر ۱۸ سال رنج می‌برند. مرگ مادر، خطر مرگ شیرخوار و کودک رانیز بالا می‌برد. مرگ نوزادان در صورت مرگ مادر، ۳ تا ۱۰ برابر افزایش پیدا می‌کند.
هر سال فقط در کشورهای در حال توسعه چند میلیون حاملگی ناخواسته در سنین کمتر از ۱۸ سال رخ می‌دهد که در بسیاری از موارد به سقط غیر ایمن منجر می‌شود که خود علت عمده مرگ مادر است. دسترسی به خدمات تنظیم خانواده، جلوی حاملگی ناخواسته را گرفته، میزان سقط را کم کرده و ۳۰ تا ۳۵ درصد مرگ مادر را کاهش می‌دهد. دختران زیر ۱۸ سال در هنگام بارداری، به علت شکل و ساختمان بدنی در معرض ابتلا به سوءتغذیه قرار دارند و سوءتغذیه قبل و هنگام بارداری موجب افزایش احتمال ابتلا به عوارض دوران بارداری و زایمان در مادر می‌شود. سوءتغذیه همچنین موجب سوءتغذیه نوزاد و شیرخوار می‌شود و نسل دیگر را ضعیف و ناتوان می‌کند. از نظر رشد و تکامل اندام‌های باروری میانگین سن شروع دوره‌های ماهانه بانوان ۱۶ سالگی است و در ابتدای شروع دوره‌ها نیز به طور نامنظم صورت می‌گیرد و حداقل یک سال طول می‌کشد تا به طور منظم درآید. بنابراین بارداری در این سنین ممکن است به دستگاه باروری بانوان آسیب برساند
از طرفی، لگن و اندام‌های باروری و مجرای زایمانی به رشد و تکامل کافی نرسیده است بنابراین در معرض آسیب و صدمات بارداری و زایمان قرار دارد. بسیاری از مواردی که موجب توجه نامناسب و ناکافی به فرزند و بهداشت و مراقبت پس از زایمان می‌شود، به علت عوارض پس از زایمان است. در بسیاری از موارد در زیر ۱۸ سالگی، مادر از تجربه کافی برای رشد و تربیت جسمی و روانی فرزند خود برخوردار نیست و علاوه بر عوارض جسمی، نسلی با معیارها و استانداردهای روان‌شناختی و جامعه‌شناختی مدرن پدید نخواهد آمد. کودک از همان ابتدا مجبور است بسیاری از وقایع را همپای مادر خود تجربه کند و این موضوع او را از رشد و بالندگی اجتماعی بازمی‌دارد.
دوران بلوغ و جوانی
در حال حاضر جمعیت جوان جهان به بالاترین میزان در طول تاریخ بشریت رسیده است. ۳میلیارد نفر در سن زیر ۲۵ سال هستند که ۸۵ درصد آنها در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند و فقیرترین کشورها نیز بیشترین جمعیت جوان را دارند. دوران بلوغ که ۱۰ تا ۱۵ سالگی است، زمانی بحرانی و سرشار از فرصت‌ها و مخاطرات است. به خصوص دختران در این سن در معرض خطر خشونت جنسی، کارهای سخت، حاملگی زودرس و اچ‌آی‌وی/ ایدز هستند.

منبع : روزنامه سلامت