ناخنک (Pterygium)

ناخنك یك ضایعه مثلثی است كه از سفیدی چشم (ملتحمه) روی سیاهی چشم (قرنیه) كشیده می شود. این ضایعه ناشی از رشد خوش خیم بافت پیوندی و رگ های ملتحمه است. ناخنك معمولاً ابتدا به صورت یك سفیدی روی ملتحمه ایجاد می شود كه به تدریج به سمت قرنیه رشد می كند. به علت وجود رگ های زیاد معمولاً رنگ ناخنك صورتی یا قرمز است. ناخنك گاهی ملتهب می شود و باعث سوزش و خارش و اشكریزش می شود. گاهی اوقات ناخنك رشد زیادی می كند و تا وسط قرنیه می رسد و جلوی دید را می گیرد؛ به علاوه حتی ناخنك های كوچكتر هم می توانند با تغییر شكل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم شوند و دید افراد را تار كنند.
● پیشگیری
اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) در ایجاد ناخنك مؤثر است بنابراین توصیه می شود افرادی كه در مناطق آفتابی زندگی می كنند و مدت زیادی در معرض تابش آفتاب هستند از كلاه لبه دار و عینك آفتابی استفاده كنند. همچنین باد شدید و گرد و خاك ممكن است با تحریك چشم در ایجاد ناخنك مؤثر باشد.
در افرادی كه ناخنك دارند معمولاً ورود آب به چشم ها (در موقع شستن دست و صورت یا حمام كردن) باعث تحریك چشم و ایجاد سوزش و قرمز شدن چشم ها می شود. بنابراین این افراد باید دقت كنند كه حتی الامكان آب وارد چشمشان نشود.
● درمان
اگر ناخنك كوچك باشد و ظاهر ناخوشایندی نداشته باشد و باعث قرمزی و سوزش چشم ها نشود نیاز به درمان خاصی ندارد.
اگر ناخنك گهگاه ملتهب شود و سوزش و قرمزی چشم ایجاد كند مصرف قطره های اشك مصنوعی به صورت مكرر ممكن است باعث تسكین علائم شود. در مواردی كه ناخنك التهاب شدیدی دارد می توان با نظر چشم پزشك یك دوره درمان با قطره های استروئیدی یا سایر قطره های ضد التهاب انجام داد.
در مورد ناخنك های بزرگتر كه از لحاظ ظاهری و زیبایی اهمیت دارند و یا با ایجاد آستیگماتیسم باعث تاری دید شده اند می توان با جراحی ناخنك را برداشت البته اگر ناخنك به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زیاد است و به خصوص در افراد جوان و افرادی كه ناخنك ملتهب دارند در نیمی از مواد عود دیده می شود. در این افراد بهتر است علاوه بر برداشتن ناخنك از روش های تكمیلی مثل پیوند ملتحمه یا استفاده از داروهای خاص (مثلا میتومایسین) در حین جراحی استفاده شود.
در ناخنك های خیلی بزرگ كه وسط قرنیه را هم درگیر كرده اند ممكن است لازم باشد علاوه اقدامات فوق از پیوند قرنیه لایه ای برای اصلاح شكل قرنیه استفاده شود.
لازم به ذكر است كه برخی از تومورهای چشمی ممكن است در ابتدا با ناخنك اشتباه شوند. پس در مواردی كه ناخنك رشد خیلی سریعی دارد و یا مكرراً عود می كند حتماً باید با چشم پزشك مشورت كنیم.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اصلاح دید نور