کسالا - Xala

سال تولید : ۱۹۷۴
کشور تولیدکننده : سنگال
محصول : انجمن ملی سینماتوگرافی / فیلم دومیریو
کارگردان : عثمان سمبنه، بر مبنای رمانی نوشته خودش
فیلمنامه‌نویس : عثمان سمبنه، بر مبنای رمانی نوشته خودش
فیلمبردار : ژرژ کاریستان، اورلاندو ر. لوپز. سیدنیا د. سایه و فارباسک.
آهنگساز(موسیقی متن) : سامبا دیابارا سامب.
هنرپیشگان : تیرنو لیه، سونه سامب و میریام نیانگ.
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۳ دقیقه.


گروهی آفریقائی تصمیم می‌گیرند امور اتاق بازرگانی خویش را خود به دست بگیرند و سفیدپوستان را کنار بگذارند. آنان نوعی سوسیالیسم به سبک آفریقائی را اعلام می‌کنند. یکی از آنان، «ال حاجی» (لیه) در حال ازدواج با زن سومش، «نگونه» (نیانگ) است. در شب زفاف معلوم می‌شود که «ال حاجی» قادر به برآوردن وظیفه شوهری نیست و به‌دلیل نامعلومی دچار «کسالا» (ناتوانی جنسی) شده است. او به نصیحت همکاران دولتی‌اش به دیدن یک جادوگر می‌رود و به‌رغم جادو جنبل، او همچنان از لحاظ جنسی ناتوان است. سپس به دیدن جادوگر دیگری می‌رود و مداوا می‌شود. کسب و کار «ال حاجی» رو به زوال می‌گذارد و چک‌هایش برگشت می‌خورد. اتاق بازرگانی تشکیل جلسه می‌دهد و «ال حاجی» را به خاطر اعمال خلاف شئون تجار طرد می‌کند. زن دومش نیز او را ترک می‌گوید و مادر «نگونه» هدایا و لباس عروسی را پس می‌فرستد. اموال «ال حاجی» مصادره می‌شود. جادوگر دوم که پولش را نگرفته دوباره «ال حاجی» مصادره می‌شود. جادوگر دوم که پولش را نگرفته دوباره «ال حاجی» را دچار طلسم «کسالا» می‌کند. حالا گدائی فاش می‌کند که «کسالا» ناشی از نفرین سال‌ها پیش او است...
* اسم مکان حادثه‌ها در فیلم بر زبان نمی‌آید ولی آشکارا مراد سنگالِ سابقاً مستعمره فرانسه است. فیلم سمبنه حمله تندی به تجار ابن‌الوقتی است که بیشتر از شعارهای ملی، دل مشغول حفظ موقعیت و منافع خود هستند و او با این کار انقلاب رخ داده در کشورش را زیر سؤال می‌برد. ضمناً نشان می‌دهد که حضور استعماری فرانسه اگرچه ظاهراً وجود ندارد، عملاً در تمام شئون زندگی نوین کشور حس می‌شود. در عین حال سمبنه از طریق شخصیت «ال حاجی» تناقض دیگری را هم نشان می‌دهد: آفریقائی‌هائی که با تمام ادعای مدرن بودن، همچنان می‌خواهند از مزایای سنتی استفاده کنند و خرافه‌باوری هنوز برایشان مسلط است. روش‌های استثماری تغییر شکل یافته‌اند ولی از بین نرفته‌اند و کسالا بدون توسل به شعار، با طنز و نکته‌سنجی هنرمندانه‌ای، این مهم را به نمایش می‌گذارد.