ذهن زیبا - A BEAUTIFUL MIND

سال تولید : ۲۰۰۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : برایان گریزر و ران هوارد
کارگردان : هوارد
فیلمنامه‌نویس : آکیو گلدزمن، بر مبنای کتابی نوشتهٔ سیلویا ناسار
فیلمبردار : راجر دیکینز
آهنگساز(موسیقی متن) : جیمز هورنر
هنرپیشگان : راسل کرو، جنیفر کانلی، اد هریس، بل بتانی، آدام گلدبرگ، آنتونی راپ، کریستوفر پلامر و جاد هرش

نوع فیلم : رنگی، ۱۳۵ دقیقه


̎پروفسور جان فوریس نش جونیر̎ (کرو)، ریاضی‌دانی درخشان ولی خودپسند و متکبر است. در اوایل سال‌های دههٔ ۱۹۵۰، شکی وجود ندارد که پروفسور آیندهٔ درخشانی پیش رو دارد: با ̎آلیشیا̎ (کانلی)، دختری دانشجو ازدواج کرده و در زمینهٔ پایه‌های ̎نظریهٔ بازی̎، پیشرفت‌های چشم‌گیری کسب می‌کند که برایش شهرتی بین‌المللی به ارمغان می‌آورد. دیری نگذشته که ظاهراً ̎ویلیام پارچر̎ (هریس) مأمور سیا به سراغش می‌رود و می‌خواهد در زمینهٔ فعالیت‌های رمزشکنی به کارش بگیرد. اما آشکار است که درک و برداشت ̎نش̎ از واقعیت‌های زندگی، با درک و برداشت فردی سالم، فرسنگ‌ها فاصله دارد. او در تلاش و تکاپو است تا سلامت عقلش را از کف ندهد و از سوی دیگر، ̎آلیشیا̎ حدس می‌زند که همسرش به پارانویا و چندگانگی شخصیتی (اسکیزوفرنی) مبتلاست. در حالی‌که ̎آلیشیا̎ وفادارانه در کنارش می‌ماند، ̎نش̎ پس از چند دهه دست و پنجه نرم کردن با بیماری، سرانجام می‌تواند تا حدودی کنترل روح و روانش را به چنگ آورد و در نهایت، پیروزمندانه جایزهٔ نوبل را از آن خود کند...
● روایت سینمائی زندگی یکی از نوابغ استثنائی ریاضی همان‌قدر تغییر کرده و دراماتیزه شده که از یک فیلم جریان اصلی هالیوود انتظار داریم؛ ترکیبی از روان‌پریشی و نبوغ، عشق و جدائی و تعلیق و سیاست و پایان خوش باشکوه و احساساتی طبعاً با واقعیت زندگی جان نش فاصله دارد، اما به منطق سینمائی و روایت‌گری هالیوود نزدیک و در واقع سرمشق خوب و معرف کاملی از آن است. نویسنده و کارگردان حتی تئوری‌های پیچیده و دشوار ریاضی‌ و ̎نظریهٔ بازی̎ (معروف‌ترین نظریهٔ نش) را هم آن‌قدر ساده می‌کنند که فروش صد میلیون دلاری فیلم از موضوع غامضش لطمه نبیند. اجرای پخته و حرفه‌ای هواردِ همه‌فن حریف و گروه کارآمدش به مذاق اعضاء آکادمی خوش آمد و اسکارهای اصلی فیلم، کارگردانی، فیلم‌نامهٔ اقتباسی و بازیگری زن سال را به ذهن زیبا دادند. کرو که با بازی در نقشی پیچیده در سنین متفاوت از امیدهای اصلی دریافت اسکار بود، نتوانست دوباره آن را به‌دست بیاورد و در عوض بازی معمولی کانلی در نقش مقابل کرو برایش یک جایزهٔ اسکار به همراه داشت. کرو برای اجرای نقش با شخصیت‌ واقعی دیدار کرد و در مراسم اسکار هم جان نش واقعی در کنار همسرش سوژهٔ جذاب دوربین‌های تلویزیونی بودند. گروه سازندهٔ فیلم لوکیشن‌های مشهوری مثل محل برگزاری مراسم اهدای نوبل، ساختمان پنتاگون و دانشگاه هاروارد را بازسازی کردند تا روایتشان از نظر جغرافیائی هرچه بیشتر به واقعیت نزدیک شود. بیماری روانی اغراق‌شدهٔ نش زمینه‌ساز چند صحنهٔ پُرتعلیق است و ارجاع‌های سیاسی خیالی فیلم با عنوان‌هائی مثل ̎رئیس بزرگ̎ و شمارهٔ اتاق ۱۰۱ ̎جان نش̎ به رمان ۱۹۸۴ (نوشتهٔ جرج اورول) اشاره می‌کند. پیش از آغاز همکاری زوج هوارد ـ کرو که در مرد سیندرلائی (۲۰۰۵) هم ادامه پیدا کرد، رابرد ردفورد گزینهٔ اول کارگردانی ذهن زیبا و تام کروز گزینهٔ اول بازی در نقش ̎جان نش̎ بود.