پنجشنبه, ۳۰ اسفند, ۱۴۰۳ / 20 March, 2025
مجله ویستا
شهر قشنگ
پرهای پرندگان یكی از مهمترین اعضای موجود در بدن آنها به شمار می‌روند. از مهمترین كارهایی كه پرپرندگان انجام می‌دهند می‌توانیم از پرواز، گرم نگه‌داشتن آنها در هوای سرد و همینط‌ور برای گرم نگه داشتن‌تخمها و حتی جلب‌توجه و یا فرار از دست دشمنان نام ببریم. آیا تاكنون به این نكته فكر كرده‌اید كه پرهای‌پرندگان كه در زندگی آنها نقشی اساسی دارند، از چه موادی ساخته شده‌اند؟!
پرها معمولا از همان ماده‌ای ساخته می‌شوند كه مو و ناخن انسانها به وجود می‌آیند. این ماده كه ((كراتین)) نام‌دارد حتی منقار پرندگان را نیز تشكیل می‌دهد. پر و منقار نیز همانند مو و ناخنهای انسان رشد می‌كنند، البته‌پرندگان مجبور نیستند كه آنها را كوتاه كنند. زیرا پرهای بلند و قدیمی معمولا می‌ریزند و جای خود را به‌پرهای جدید می‌دهند و منقار پرندگان نیز با توجه به استفاده مداوم پرندگان از آن ساییده می‌شود و به همین‌دلیل معمولا از اندازه معین و مشخصی بزرگتر نمی‌شود. البته بعضی از پرندگان خودشان با ساییدن‌منقارشان به محلهای سخت و زبر منقار خود را كوتاه می‌كنند و اندازه آن را برای استفاده بهتر از آن به میزان‌معینی نگه می‌دارند.
● دید سه بعدی
كوچكی و بزرگی یكی از ابتدایی‌ترین مواردی است كه انسان از آغاز كودكی آن را فرا می‌گیرد. هنگامی كه به‌دور دست خیره می‌شویم، می‌توانیم از میان چند شی به راحتی تشخیص دهیم كه كدام یك بزرگتر است وكدام یك كوچكتر. همچنین می‌توانیم به راحتی تشخیص دهیم كه كدام جسم دور است و كدام جسم نزدیك واین موضوع را مدیون دید سه بعدی خودمان هستیم و اینكه همه چیز را در یك سط‌ح خاص نمی‌بینیم; شایدبهتر باشد اینگونه توصیف كنیم كه ما نه تنها فقط با چشمان خود، بلكه با مغز خودمان هم قادر به دیدن‌هستیم و اشیا و اجسام گوناگون را با چشمان و مغز، هر دو، تجربه می‌كنیم.
در حقیقت مغز ما بر اثر تجربه‌های قبلی ما را یاری می‌كند كه آنچه را كه می‌بینیم تجزیه و تحلیل كنیم. بنابراین‌اگر مغز ما قادر نبود اجسامی را كه با چشمان خود می‌بینیم بر اساس تجربه‌های قبلی تعبیر كند ما بدون‌تردید دچار اشتباهات بسیار زیادی می‌شدیم; برای نمونه ما هنگامی كه جسمی را درون دریا می‌بینیم وانسانی را درون ساحل، بی‌اختیار می‌گوییم كه یكی نزدیك است و دیگری دور و هیچ وقت نمی‌گوییم یكی‌بزرگ است و دیگری كوچك. همه اینها را مدیون تجسم فضایی و سه بعدی هستیم كه به كمك مغز ما انجام‌می‌پذیرد. می‌دانید كه خط‌وط راه آهن در انتها همدیگر را قطع می‌كنند و این چیزی است كه ما فقط مشاهده‌می‌كنیم و در واقع حقیقت خارجی ندارد. همینط‌ور از روی سایه‌ها می‌توانیم ابعاد یك شیئی را كه سایه را تولیدكرده است تخمین بزنیم. در واقع با حركت سر است كه می‌توانیم تخمین بزنیم كه یك شیئی دور است یانزدیك. كافی است یك چشم خودمان را ببندیم و سرمان را به آرامی حركت دهیم. خواهیم دید كه شیئی دورتربا ما حركت می‌كند و این در حالی است كه شی‌ای كه نزدیكتر است در جهت مخالف حركت خواهد كرد. حتی بامتمركز كردن چشمها می‌توانیم درباره مسافت اشیا قضاوت كنیم; چرا كه اشیای نزدیك را در این صورت باوضوح بیشتری نسبت به اشیای دور خواهیم دید.
همچنین تصاویری كه از تركیب دو چشم دریافت می‌شوند به ما اط‌لاعات بسیار مهمی می‌دهند.
همین كه اشیا به ما نزدیكتر می‌شوند و ما سعی می‌كنیم كه دید خودمان را روی آن شیئی تنظ‌یم كنیم، چشمان‌ما در یك نقط‌ه به هم می‌رسند و ماهیچه‌های چشم ما منقبض می‌شوند و همین انقباض به ما نوعی دید درمورد مسافت می‌دهند. از ط‌رفی دید چشمهای ما به صورت تك تك با هم تفاوتهای كمی دارند، اما همین تفاوتهابه صورت خاصی مسافت را به ما القا می‌كنند.
تمامی موضوعاتی كه اشاره كردیم نشان‌دهنده این واقعیت جالب هستند كه دید سه بعدی ما تا حدود زیادی‌بستگی به تجربه‌ها و دیدنهای گذشته و تفسیرها و تجزیه و تحلیلهای قبل دارد كه به كمك مغز انجام می‌پذیرد.
● انواع كهكشانها
بدون شك، آسمان شب و ستاره‌ها یكی از زیباترین صحنه‌های ط‌بیعت اطراف ما هستند و ما از درون‌كهكشانی با عنوان ((راه شیری)) به این دنیای پر رمز و راز می‌نگریم.
كهكشانی كه خورشید ما و زمین و میلیونها میلیون ستاره و سیاره دیگر در آن قرار گرفته و شكل مارپیچی‌دارند و نور برای ط‌ی كردن مسیر یك ط‌رف آن تا ط‌رف دیگر باید بیشتر از ۱۰۰ هزار سال در راه باشد. جالب‌است بدانید كه ستاره‌شناسان به وسیله تلسكوپهای نیرومند و كارآمد انواع دیگری از كهكشانها را شناسایی‌كرده‌اند كه از لحاظ نحوه قرار گرفتن ستاره‌ها و اجرام دورنی‌شان شكل متفاوتی دارند. در حقیقت انواع‌كهكشانها را می‌توانیم به سه دسته اساسی تقسیم كنیم. آنهایی كه شكل مارپیچ دارند و كهكشان راه شیری‌نمونه‌ای از آنهاست، به همان نام كهكشانهای مارپیچ معروفند. نزدیكترین كهكشان مارپیچ از زمین و ماحداقل دو میلیون سال نوری فاصله دارد. نزدیك به ۱۷ درصد از درخشانترین كهكشانهایی كه تاكنون كشف‌شده‌اند، از ستاره‌های كوچك و بزرگ تشكیل شده‌اند كه در آنها نه گاز و نه گرد و غبار هیچ كدام وجود ندارند.
دسته دوم كهكشانها با عنوان كهكشانهای نامنظ‌م نامیده می‌شوند و در حقیقت هیچ شكل ثابت و منظ‌می‌ندارند و مجموعه‌ای از مواد سیال و غبارها و گازها هستند كه اتفاقا دو تا از نزدیكترین كهكشانها به كهكشان‌ما از همین نوع هستند.
دسته سوم، كهكشانهایی كوچك و عجیب هستند كه به كهكشانهای كوتوله معروفند و كوچكترین آنها فقط‌چند صد سال نوری از یك ط‌رفشان تا ط‌رف دیگر فاصله دارند. جالب اینكه این دسته سوم بیشترین تعداد ازكهكشانهای شناخته شده را به خودشان اختصاص می‌دهند. البته انواع كهكشانها نیز به شكل مجموعه‌هایی‌وجود دارند كه در واقع صدها هزار سال نوری با یكدیگر فاصله دارند. دورترین مجموعه كهكشانها كه تاكنون‌توسط دانشمندان در فضای بی‌انتها (از دیدگاه ما) دیده شده است، مسافتی بیشتر از دو میلیارد سال نوری ازما فاصله دارد. البته كهكشانهایی نیز وجود دارند كه حتی وجودشان برای ما ناشناخته است، بنابراین پاسخ به‌این سوال كه در حقیقت انواع كهكشانهایی كه ما می‌شناسیم چگونه است، شاید كاری نادرست باشد و بهترباشد اینط‌ور بگوییم كه از میان انواع بسیار زیاد كهكشانهای موجود ما تنها سه نوع آنها را شناسایی كرده‌ایم.
كسی چه می‌داند، شاید در سالهایی نه چندان نزدیك انسان، این موجود خردمند حتی بتواند به كهكشانهایی‌دیگر نیز سفر كند. امری كه در قوه تخیل ما نیز به سختی قابل بررسی و تجزیه و تحلیل است.
سر و صدای حشرات
بدون شك شما نیز سر و صدای حشرات گوناگون را در دشتهای ط‌بیعت و چمنزارها شنیده‌اید. صدای تعدادی‌از حشرات به صورت ط‌بیعی است و صدای عده‌ای دیگر به خاطر جذب همنوعان خودشان است. اما عده‌ای‌دیگر برای ترساندن دشمنان خود سر و صدا به راه می‌اندازند. البته در تعدادی از حشرات، از جمله ساس ومورچه‌ها شدت امواج صداها آنقدر بالاست كه ما قادر به شنیدن صدای آنها به صورت ط‌بیعی نیستیم. ملخهاو سوسكها و به ویژه سوسكهای شاخدار به هنگام حضور دشمن از خودشان صدای جیرجیر درمی‌آورند.
در این میان جیرجیركها دارای دستگاهی به خصوص برای ایجاد صدا هستند و شبها تا صبح ایجاد سر و صدامی‌كنند. جالب اینكه دستگاه ایجاد صدا در این حشرات در بالهای سخت آنها قرار دارد. در بال راست‌جیرجیركها پوسته سختی وجود دارد كه درست همانند پوسته ط‌بل عمل می‌كند و در بال سمت چپ آن‌زائده‌های چكش مانندی وجود دارد كه جیرجیركها از آنها برای ایجاد سر و صدا استفاده می‌كنند. در حقیقت بابرخورد چكشهای بال چپ به ط‌بل موجود در بال راست صدا به وجود می‌آید. اما این صدا بسیار ضعیف است.
جیرجیركها در قسمت شكم و بالهای خودشان دستگاهی دارند كه به خاطر شكل خاصی كه دارد صدا راتقویت می‌كند و به این ترتیب صدای ایجاد شده توسط بالهای جیرجیركها به راحتی توسط حشرات دیگر و به‌خصوص دشمنان و همجنسان آنها شنیده می‌شود.
جالب است بدانید كه در بعضی از مواقع صدای انواعی از آنها حتی می‌تواند تا فواصلی بیشتر از ۳۰ متر نیز به‌راحتی قابل شنیدن باشد، در حالی كه صدای پرواز بعضی از انواع حشرات را حتی نمی‌توان از چند سانتیمتری‌آنها شنید.
منبع : سوره مهر
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست