جمعه, ۲۰ مهر, ۱۴۰۳ / 11 October, 2024
مجله ویستا
خودروهای فرسوده در بند نگاه‌های فرسوده
بحث جایگزین کردن خودروهای فرسوده از چهارم بهمن سال ۸۲ به صورت جدی و با هدف افزایش تولید، آزادسازی واردات و کاهش آلودگی هوا از سوی یکی از شرکت‌های خودروساز آغاز شد. بر اساس مصوبه دولت هر خودرویی که نتواند معاینه فنی دریافت کند فرسوده محسوب می‌شود. به این ترتیب قریب نیمی از پنج میلیون خودرویی که در ایران تردد می‌کنند قدیمی و فرسوده هستند.
جمع‌آوری ۵۸ هزار پیکان فرسوده از شهر تهران، اولین مرحله از یک برنامه چند ساله در این طرح بود، شرکت ایران خودرو در سیر اجرایی آن گام برداشت و در راستای برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار بود امسال نیز حدود ۲۰۰ هزار و در سالهای بعد ۴۰۰ هزار دستگاه مدل‌های قدیمی پیکان جمع‌آوری شود اما نبود راهکار مشخص از سوی دولت و مجلس موجب شد تا لشگر خودروهای فرسوده همچنان در بلاتکلیفی به سر برند.
بر اساس آخرین طرح ارایه شده در سال گذشته از سوی دولت، خرید و فروش خودروهای فرسوده از این پس ممنوع خواهد شد و این امر فقط در شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، کرج و اراک به صورت اسقاطی امکان‌پذیر است. بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو با عمر بالای ۲۰ سال در کشور وجود دارد که از این تعداد بیش از یک میلیون و ۴۰۰ دستگاه داخلی و ۵۰۰ هزار دستگاه وارداتی بوده است.
در مصوبه دولت، خودروهای شخصی چهار سیلندر با عمر بالای ۳۰ سال شش سیلندر با عمر بالای ۲۷ سال و هشت سیلندر با عمر بالای ۲۵ سال خودروهای فرسوده به حساب می‌آیند.
گرچه خبر ورود خودرو ال ۹۰ و امضای قرارداد آن با شرکت رنو نیسان تحرک اجرایی طرح را بیشتر کرد اما این روند نیز زمان زیادی طول نکشید.
جایگزینی به نفع چه کسی است؟
با کمی دقت در آمار منتشره از سوی نهاد ذیربط این طرح به نکات جالبی می‌رسیم؛ در حالی که بر اساس محاسبات کارشناسی گفته می‌شود ۳/۱ میلیون خودرو فرسوده سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت به بار می‌آورد اما در توجیه عدم موفقیت طرح از سوی مسوولان گفته می‌شود هزینه این طرح از زمان به تصویب رسیدن آن در هیات دولت تاکنون بیش از ۲۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
بنا به اظهارات تعداد خودروهای فرسوده بیش از ۱۰ سال، دو میلیون و ۴۲۰ هزار دستگاه بیان شده که از این تعداد یک میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه داخلی و مابقی وارداتی بوده است. مدیرعامل شرکت خودروسازی سایپا از وضعیت نامناسب یک میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده می‌گوید: متوسط آلایندگی این خودروها سه برابر حد مجاز برآورد شده یعنی بیش از ۲۲ برابر حد مجاز «یورو ۲»، یعنی اگر یک خودرو خارج شود۲۲ خودرو می‌تواند جایگزین این خودروها شوند. وی با موفق خواندن فاز دوم طرح از رده خارج کردن خودروها، تسریع در اجرای این طرح را در آینده منوط به تخصیص بودجه و اعتبار لازم به آن و همچنین اجرایی شدن واردات خودرو با توجه به تعرفه ۱۰۰ درصدی آن می‌داند.
گرچه اختصاص ۱۷۰ میلیارد ریال برای جایگزینی ۲۰۰ هزار خودروی فرسوده طی سال جاری رقم کمی نیست اما عدم اجرای سیاست‌های مناسب جایگزینی موجب شد تا این طرح با شکست مواجه شود.
یکی از دلایل عدم اجرایی شدن چنین طرح‌هایی در کشور ما موضوع سرمایه‌یی شدن کالاهای مصرفی در دو دهه گذشته به علت تورم و افزایش مستمر قیمت کالاها و نرخ ارز است. بطوری که کاهش ارزش پول ملی مشکلات بسیاری را برای صنایع مختلف به وجود آورده است که صنعت خودروسازی یکی از آنهاست. طبق قوانین جاری یک دستگاه خودرو سواری پس از ۱۰ سال ۹۵ درصد مستهلک می‌شود. به عبارت دیگر از شروع زمان استفاده از خودرو هر سال ۲۵ درصد ارزش آن به روش نزولی به عنوان استهلاک خودرو در نظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر ارزش یک خودرو صفر کیلومتر ده میلیون تومان باشد ارزش آن پس از یک سال ۵/۷ میلیون تومان و پس از دو سال ۶/۵ میلیون تومان خواهد بود.
در شرایط حاضر استهلاک مرسوم در بازار برای خودرو در وضعیت کارکرد عادی سالانه حدود ۲ درصد ارزش خودرو جدید در نظر گرفته می‌شود که این کاهش قیمت با افزایش قیمت فروش خودروهای جدید جبران می‌شود. البته روش فوق تا امروز مشکلات ریشه‌یی صنعت خودروسازی را پوشش داده است و تولیدکنندگان خودرو توانسته‌اند با پیش‌فروش کردن خودرو و تامین نقدینگی و تضمین فروش تولیدات از این طریق امور جاری را به سرانجام برسانند. اما آیا بعد از این نیز اعمال چنین سیاستی امکان پذیر خواهد بود؟ مسلما خیر زیرا با افزایش ظرفیت تولید کارخانه‌ها و ورود خودرو از خارج و اشباع بازار به علت نگهداری واستفاده از خودروهای مستعمل و فرسوده میزان تقاضا کمتر از میزان عرضه خواهد شد. تحمل این موضوع برای خودروسازان که طی سالهای گذشته از مزیت‌های نسبی بازار برخوردار بوده‌اند بسیار مشکل است و چنانچه در جهت افزایش کیفیت و کاهش قیمت و هماهنگی با مسئولان در جهت پیاده کردن طرح جایگزینی خودروهای مستعمل اقدام نکنند مشکلات بیشتری را در پیش رو خواهند داشت.
به نظر می‌رسد پدیده وجود خودرو فرسوده و جمع‌آوری آنها که در کشور به تازگی تجربه می‌شود زوایای مختلفی داشته که به آنها توجه کافی نداشته‌ایم و حالا لازم است که این طرح‌ها بطور همه جانبه ارزیابی و بررسی شود و راهکارهای لازم مورد توجه قرار گیرد.
منبع : روزنامه اعتماد
وایرال شده در شبکه‌های اجتماعی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست