تعریف جدید سیاره

انجمن بین المللی در شهریور سال جاری، برای پایان دادن به بحث های مربوط به تعداد سیاره های منظومه خورشیدی، تعریف جدید و دقیقی از سیاره ارائه کرد. در این تعریف اجرام منظومه خورشیدی (سوای خورشید و قمرهای طبیعی) به سه دسته تقسیم شدند؛ سیاره ها، سیاره های کوتوله و اجرام کوچک منظومه خورشیدی.
سیاره؛ بر حسب این تعریف سیاره جسمی است که در مداری به دور خورشید می گردد و این دو شرط را دارد؛ نخست آنکه جرمش آن اندازه زیاد است که شکل کروی دارد، دیگر آنکه اطراف خود را از همه جرم های کوچک تر پاک کرده است، یعنی در مداری پاکیزه حرکت می کند.
سیاره کوتوله؛ سیاره کوتوله هم مانند سیاره به دور خورشید می گردد و جرمش آن اندازه زیاد است که گرانش آن باعث می شود شکل کروی داشته باشد، اما تفاوتش با سیاره در این است که اطراف مدارش را از دیگر جرم های کوچک پاک نکرده است. این دسته که در نشست اخیر برای نخستین بار تعریف شده است سه عضو دارد؛ پلوتون که پیشتر یعنی از ۱۹۳۰ تا ۲۰۰۶ سیاره محسوب می شد، سرس که در کمربند سیارک ها است و از ۱۸۰۱ تا ۱۸۵۲ سیاره بود و جرم نویافته اریس که حدود ۵ درصد هم از پلوتون بزرگ تر است و ۲۴۰۰ کیلومتر قطر دارد (اریس یکی از همان جرم هایی است که بحث تعریف سیاره را راه انداخت و مدعی کسب این عنوان بود، اما در نهایت نه تنها خودش را سیاره نشناختند، بلکه پلوتون را هم از این عنوان خلع کردند). انجمن بین المللی اخترشناسان دیگر جرم های منظومه خورشیدی را نیز بررسی می کند تا دریابد آیا می توان آنها را در دسته اجرام کوتوله جای داد یا خیر. برخی از سیارک های بزرگ و بسیاری از اجرام فرا نپتونی همانند سدنا نامزدهای مناسبی برای این دسته هستند.
اجرام کوچک؛ بقیه جرم هایی که به دور خورشید می گردند، در این دسته قرار می گیرند که شامل سیارک ها، اجرام فرانپتونی، دنباله دارها و گردوغبار بین سیاره یی است.

منبع : روزنامه اعتماد